Свет

Во Москва владее страв и паника: Падови од прозорци, труења, давења – мистериозните смртни случаи меѓу руската елита

Од почетокот на руската инвазија врз Украина во февруари 2022 година, повеќе од 75 истакнати личности од руските политички, воени и бизнис кругови загинале под сомнителни и неразјаснети околности, покажуваат податоци од западни агенции и руски активисти.

Станува збор за олигарси, државни функционери, армиски лица и менаџери блиски до власта. Кремљ нивната смрт најчесто ја објаснува како самоубиства, фатални падови од прозорци, труења, срцеви удари или семејни трагедии со насилен исход. Според аналитичарите, причините се комплексни, но длабоко вкоренети во логиката на моќта што владее со руската политичка власт.

Последен во низата сомнителни случаи е оној на поранешниот министер за сообраќај Роман Старовојт, чие тело било пронајдено во елитната московска населба Одинцово. Руски медиуми јавуваат дека извршил самоубиство со пиштол што наводно му го подарил лично претседателот Владимир Путин. Пред тоа, Старовојт бил и гувернер на Курската област, која беше мета на украински офанзиви во август 2024 година. Само неколку дена пред неговата смрт, бил разрешен од функцијата.

Слична судбина го снајде и Евгениј Пригожин, основачот на платеничката група Вагнер. Тој загина во пад на авион два месеца по неуспешниот бунт против Кремљ. Вагнеровите сили одиграа клучна улога во првата година од војната, но откако го изразија своето незадоволство од раководењето со конфликтот и се упатија кон Москва, нивната судбина беше запечатена.

Меѓу жртвите се и челници на компании кои покажале дури и блага критика кон војната. Претседателот на енергетскиот гигант „Лукоил“, Равил Маганов, загина по пад од прозорец во московска болница. Падови од прозорци го одзедоа и животот на олигархот Павел Антов, како и на Марина Јанкина, финансиска директорка на Западниот воен округ.

Серијата продолжува со случај на давења во бањи и базени, падови по скали, а најчесто наведуваната причина за смрт е – срцев удар. Меѓу загинатите се и високи функционери од „Гаспром“ и „Новатек“, како и армиски лица поврзани со мобилизацијата.

Руските медиуми ретко кога отвораат прашања за овие случаи. Кремљ формално изразува сочувство, но молчи пред западните медиумски прашања. Поранешни руски професори и аналитичари кои пребегале на Запад, ретко прифаќаат да коментираат под свое име, но признаваат дека се работи за внатрешни пресметки поврзани со борба за влијание, ресурси и елиминирање потенцијални закани за системот.

Таквите случувања создаваат дополнителна атмосфера на страв и несигурност во редовите на елитата, што уште повеќе го зацврстува авторитарниот карактер на режимот и ги обесхрабрува било какви обиди за отпор или критика.

Американскиот политиколог Џефри Винтерс, автор на книгата Олигарси, вели дека во Русија е речиси невозможно да се убие богат и влијателен човек без одобрение од државата.

– Станува збор за милијардери со лични обезбедувања, пристап до врвна медицинска грижа и највисоки стандарди на заштита. Не можам директно да тврдам, но логично е дека токму таа рака што ги направи моќни, може и да ги отстрани – вели Винтерс.

Сомнителните смртни случаи се користат и како алатка во украинската комуникациска стратегија. Советникот на украинскиот претседател, Михајло Подољак, изјави дека во Русија нелојалноста се казнува со смрт.

Поранешната советничка за Русија во Белата куќа, Фиона Хил, во интервју за Гардијан истакна дека не треба секој случај да се генерализира или да се сведува на теории на заговор, но и дека не треба да се очекува дека еден недемократски режим ќе функционира според демократски правила.

– Ова е само еден сегмент од војната што Русија ја води со Западот – нагласи таа. Според неа, труењата, атентатите, кибер-нападите и саботажите се дел од пошироката тактика на режимот.

„Синдромот на ненадејна смрт кај влијателни Руси“, како што го нарече Би-Би-Си, не е нов феномен. Уште пред почетокот на војната во Украина, се бележат најмалку 38 случаи на смрт меѓу деловни луѓе поврзани со Кремљ, под исто така мистериозни околности.

Најпознат меѓу нив е олигархот Борис Березовски, кој беше пронајден мртов во својот дом во близина на Лондон. Иако британските истражители не најдоа докази за насилна смрт, јавноста остана скептична.

Истата скепса владее и денес, каде малкумина веруваат дека толку многу моќни и богати луѓе, сосема случајно, завршуваат трагично – едни задушени, други отруени, а трети паднати од прозорец.

Свет

Американски разузнавачи: Путин сака целосна контрола над Украина и пошироки територии во Европа

Американските разузнавачки служби предупредија дека рускиот претседател Владимир Путин има намера да ја окупира целата Украина и да ја прошири контролата над делови од Европа што некогаш припаѓале на Советскиот Сојуз, и покрај тековните мировни преговори.

Украинската разузнавачка служба, предводена од генерал-потполковникот Кирило Буданов, исто така оцени дека Русија продолжува да има амбиции за проширување на територијата.

Според шест извори запознаени со податоците на американската разузнавачка служба, воените цели на Путин остануваат непроменети, што е спротивно на изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп и неговите преговарачи дека Путин бара крај на конфликтот. Европските лидери, како и американските експерти, веруваат дека Путин има намера да контролира целата Украина и територии од поранешниот Советски Сојуз, вклучително и некои членки на НАТО.

„Разузнавањето отсекогаш велеше дека Путин сака повеќе“, изјави Мајк Кугли, демократски член на Комитетот за разузнавање на Претставничкиот дом. „Европјаните се убедени во тоа. Полјаците се апсолутно убедени, а балтичките земји мислат дека се првите кои го знаеле тоа.“

Во моментов, Русија контролира околу 20% од украинската територија, вклучувајќи ги анектираните покраини Луганск, Донецк, Запорожје, Херсон и Крим. Трамп, како дел од предложениот мировен договор, врши притисок врз Киев да повлече дел од своите сили од мал дел од Донецк, што Зеленски и мнозинството Украинци категорично го отфрлаат.

Иако Белата куќа најавува „огромен напредок“ во мировните преговори, Путин на својата годишна прес-конференција не понуди компромиси и нагласи дека неговите услови мора да бидат исполнети. Според официјални податоци, руските сили напредувале за околу 6.000 квадратни километри оваа година.

Американски официјални лица, меѓу кои и државниот секретар Марко Рубио, признаваат дека е неизвесно дали Путин навистина сака мировен договор или неговата цел е целосна контрола над Украина.

Свет

Зеленски: Ситуацијата на фронтот станува сè потешка

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, изјави дека состојбата на фронтот е сериозна и дека бројот на руски сили се зголемува, што ја отежнува ситуацијата за украинските единици.

„Има се повеќе Руси, станува сè потешко. Пристигнав во Купјанск и ситуацијата беше навистина тешка. Линијата на фронтот беше многу блиску, но нашите вооружени сили го контролираат Купјанск“, изјави Зеленски за Полското радио. Купјанск е стратешка цел за руската армија.

Тој потенцираше дека руските трупи „вршат притисок“ и можат да уништат села или да продрат во одредени области. „Ќе направиме сè за да ги спасиме животите на нашите војници, бидејќи пред сè мора да ја зачуваме нашата вооружена сила. Ова не значи дека сме подготвени да се предадеме“, додаде Зеленски.

Претседателот посочи и проблеми со достапноста на одредени видови ракети, особено противвоздушни, поради различни причини, вклучително и доцнења во испораките. Тој истакна дека Украина се соочува и со тешкотии во снабдувањето со енергетски ресурси и системи за воздушна одбрана, но нагласи дека „ова не е обвинување против нашите партнери“.

Зеленски претходно, на 12 септември, ја посети линијата на фронтот во Купјанск, каде што им се заблагодари на украинските единици за нивната посветеност и резултати.

Свет

Руте: Русија е подготвена на големи жртви

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, предупреди дека Русија претставува долгорочна безбедносна закана за Европа и дека е од клучно значење Украина да остане воено силна за да се спречи поширока дестабилизација на континентот.

Во интервју за белгискиот весник „Де Морген“, Руте истакна дека Москва е подготвена да поднесе огромни човечки загуби за минимални територијални добивки. Според него, Русија годинава зазела помалку од еден процент дополнителна територија во Украина, додека губела околу 25.000 војници месечно.

Тој посочи дека Русија издвојува приближно 40 проценти од државниот буџет за одбрана, што изнесува околу 200 милијарди долари годишно, што ѝ овозможува да стекне повеќе оружје од европските земји во рамките на своите економски можности. Руте предупреди и за сè поагресивното однесување на Русија на источниот дел од НАТО, вклучувајќи хибридни напади и развој на хиперсонични ракети.

Според безбедносните служби, постои ризик од напад врз една од членките на Алијансата во периодот меѓу 2027 и 2031 година.

Руте ги отфрли тврдењата дека САД ја суспендирале помошта за Киев, нагласувајќи дека испораките на оружје и разузнавачките информации продолжуваат со полн интензитет, со цел Европа да преземе поголем дел од финансискиот товар.

Тој потврди дека на негова иницијатива е постигнат договор европските земји и Канада да купуваат американско оружје и муниција за Украина. Руте оцени дека падот на Украина под руска контрола ќе бара значително поголеми трошоци за одбрана на долг рок и дека поддршката за Украина е најефикасниот начин да се спречи поширок конфликт.

Говорејќи за можен мировен процес, Руте посочи дека се водат интензивни разговори за силни безбедносни гаранции за Украина, дури и во случај на мировен договор без членство во НАТО, со цел да се спречи повторна руска агресија.

Тој додаде дека работи во координација со САД и европските сојузници за усогласување на ставовите за војната, оценувајќи дека зачувувањето на безбедноста на Украина е клучно за кредибилитетот на НАТО и долгорочната стабилност на Европа.