Свет

Германските железници во длабока криза – реновирање до 2036, трошоците ескалираат

Железничкиот систем на Германија се соочува со најголемата криза во последните три децении, а целосната обнова на мрежата е предвидено да трае до 2036 година. Според „Deutsche Welle“, проектот за „темелна обнова“ започна во 2024 година, но веќе сега трошоците се дупло повисоки од очекуваното, а критиките кон Deutsche Bahn и федералното Министерство за транспорт растат.

Поради честите доцнења, некои прекугранични железнички линии со Швајцарија се прекинати во пограничниот град Базел. Швајцарските железници (SBB) велат дека германските возови пристигнуваат со редовни доцнења од 2022 година, па промените биле нужни за да се заштити прецизната швајцарска мрежа, каде 98–99% од возовите пристигнуваат точно. Во Германија, тој процент изнесува само 62%, и тоа ако возот не доцни повеќе од шест минути.

Во 2024 година, Deutsche Bahn исплатил речиси 200 милиони евра оштета на патниците – 70 милиони повеќе отколку претходната година. Претседателот на управата Рихард Луц јавно призна дека состојбата е „далеку од она што клиентите го очекуваат“.

Мрежата опфаќа 33.500 километри пруги, од кои делови датираат од 19. век. Инфраструктурата е дотраена и неадекватна за дигитализираниот железнички систем што Германија сака да го воспостави. Првиот обемен проект – реновирање на 70 километри од рутата Франкфурт–Манхајм – веќе ги надмина трошоците од 1,5 милијарди евра. Следна е рутата Берлин–Хамбург, која од 1 август ќе биде целосно затворена девет месеци. Дневно, 170 автобуси ќе превезуваат патници помеѓу двата града.

Сметките постојано растат, а Европскиот систем за контрола на возови (ETCS) е одложен за наредните децении поради технички и финансиски пречки. Министерството за транспорт најави инвестиции од 107 милијарди евра до 2029 година, но Федералниот ревизорски суд предупредува дека само пари нема да ја решат кризата. Се бара системска реформа и повеќе конкуренција на шините.

Без јасна стратегија и структурни реформи, германските железници во догледно време веројатно нема да ги исполнат очекувањата на транспортната и климатската политика.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.