Свет

Трамп објави договор за вооружување меѓу САД и ЕУ, вклучувајќи и помош за Украина

Претседателот на САД, Доналд Трамп, на 23 јули на Самитот за вештачка интелигенција во Вашингтон објави дека САД и Европската Унија потпишале договор според кој Брисел целосно ќе го финансира купувањето на американско оружје, дел од кое ќе биде испратено и во Украина.

Ова е првиот ваков пакет од почетокот на вториот мандат на Трамп, бидејќи досега Вашингтон не доделуваше нова воена помош на Украина. Сепак, администрацијата сега одобри продажба на оружје, со првата испорака потврдена токму на 23 јули.

Според договорот, САД ќе испорачуваат оружје до ЕУ, која потоа ќе го дистрибуира меѓу земјите членки, но најголемиот дел се очекува да заврши во Украина. Трамп изјави дека ЕУ ќе ги троши своите средства директно во американската одбранбена индустрија, нешто што, како што рече, „требаше да се направи уште пред три години.“

Помош од 322 милиони долари за Украина

На истиот ден, САД одобрија и две посебни воени помошни пакети за Украина во вкупен износ од 322 милиони долари:

Едниот пакет содржи HAWK Phase III противвоздушни системи Вториот содржи резервни делови за поправка на борбени возила Bradley

Стејт департментот потврди дека продажбата нема да влијае негативно врз подготвеноста на американската армија.

Украина ќе добие и повеќе системи Patriot

Овој договор следи по претходен договор меѓу САД и Германија за испорака на пет Patriot системи за противвоздушна одбрана за Украина. Испораките се дел од поширока НАТО и ЕУ иницијатива, објавена од Трамп на 14 јули, преку која членките на алијансата заеднички ќе набавуваат американско оружје за поддршка на Киев.

Досега, САД имаат испратено три батерии Patriot, Германија исто така три, а дополнителна батерија пристигна преку европска коалиција. Сепак, не сите системи се оперативни, бидејќи некои се на редовен технички сервис.

Оваа најнова објава претставува значајна промена во американскиот пристап кон Украина и сигнал дека САД и ЕУ повторно се синхронизираат околу воената поддршка за Киев, во време кога Русија ги засилува нападите врз украинските градови.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.