Економија

Умерено тргување на Волстрит, индексите со мешани резултати на затворањето

Њујорк, 15 август 2025 – Тргувањето на Њујоршката берза (NYSE) денес, петок, 15-ти август, заврши со мешани резултати за главните индекси, во услови на претпазливост кај инвеститорите по новите економски податоци и корпоративни објави. Денот го одбележаа умерени движења, при што технолошкиот сектор покажа знаци на слабост, додека некои традиционални индустрии забележаа благ раст.

Индустрискиот индекс Dow Jones (DJIA) го заврши денот со благ пад од 11.01 поени, или 0.02%, затворајќи на 44,911.26 поени. Од друга страна, поширокиот индекс S&P 500 забележа минимален раст од 1.96 поени, или 0.03%, достигнувајќи вредност од 6,468.54 поени. Технолошкиот Nasdaq Composite имаше најслаби перформанси, со пад од 2.47 поени, или 0.01%, и трговскиот ден го заврши на 21,710.67 поени.

На расположението на инвеститорите влијаеја неколку фактори. Објавените податоци за инфлацијата, кои беа повисоки од очекуваните, предизвикаа загриженост околу идните чекори на Федералните резерви во однос на каматните стапки. Иако дел од аналитичарите сметаат дека централната банка ќе остане воздржана, стравот од можно затегнување на монетарната политика сепак беше присутен на пазарот.

Покрај тоа, мешаните извештаи за потрошувачката доверба и малопродажбата дадоа нејасна слика за состојбата на американската економија, што дополнително ја зголеми неизвесноста кај вложувачите.

Движења во секторите и акциите
Во текот на денот, секторот на материјали и индустријата беа меѓу оние со најголеми загуби, додека здравствениот и услужниот сектор покажаа поголема отпорност.
Меѓу индивидуалните акции кои се истакнаа со значителен раст беше UnitedHealth Group (UNH), чии акции скокнаа по објавата дека Berkshire Hathaway на Ворен Бафет инвестирал во компанијата. Оваа вест донесе оптимизам во здравствениот сектор.
Од друга страна, некои технолошки гиганти се соочија со пад. Акциите на производителот на чипови Applied Materials (AMAT) забележаа значителен пад по разочарувачките прогнози за наредниот квартал, што повлече надолу и други компании во полупроводничката индустрија.

На девизните пазари, вредноста на американскиот долар благо се намали во однос на главните светски валути. Цените на нафтата, исто така, забележаа благ пад, додека златото имаше умерен раст како резултат на зголемената побарувачка за „сигурни засолништа“ во услови на пазарна неизвесност.

Аналитичарите оценуваат дека денешното тргување е одраз на летниот период, кога обемот на тргување е традиционално помал, а пазарот е почувствителен на економските вести. Инвеститорите сега со внимание ќе ги следат претстојните извештаи и говори на претставници на Федералните резерви за да добијат појасна слика за насоката во која ќе се движи економијата во втората половина од годината.

Економија

СЕ ЗНАЕ КОЛКАВ ЌЕ БИДЕ ДАНОКОТ ЗА ПРВ СТАН. Што ги очекува граѓаните и градежниците?

Сите кои се заинтересирани за купување станови, но и градежниците може да здивнат. Повластената стапка од само пет проценти за првиот промет на згради или станови останува во примена до крајот на 2028 година. Поради ова, данокот нема да биде причина за дополнително поскапување на и онака скапите недвижности.

Согласно најавите на министерката за финансии, во Собранието веќе е доставен предлог закон за измени, со што се пролонгира рокот за повластената стапка за уште три години, односно од 1 јануари 2026 година до 31 декември 2028 година.

Се прават измени на Законот за данокот на додадена вредност со кој се уредени предметот на оданочување, даночната основа, даночните ослободувања, даночните стапки, времето на настанување на даночниот долг, даночниот должник, одбивката на претходниот данок, регистрацијата за целите на данокот на додадена вредност, административните обврски, плаќањето на данокот, како и казнените одредби.

– Предложените измени се со цел да се изврши допрецизирање во делот на одредбите кои се однесуваат на место на промет на услуги и допрецизирање во делот на одредбите кои се однесуваат на тур-оператори.

Исто така се пролонгира рокот на примена на повластената стапка од 5 отсто на првиот промет на станбени згради и станови во оној дел во кој истите се користат за станбени цели и кој ќе се изврши во рок до пет години по изградбата.

На тој начин се врши пролонгирање на рокот на примена на повластената стапка за уште три години – се посочува во законското решени доставено во Собранието.

Предлагачи се група пратеници, меѓу кои Антонијо Милошоски, Бојан Стојаноски, Бране Петрушевски, Дафина Стојаноска и Драгана Бојковскакои бараат измените да се донесат по скратена постапка и додаваат дека ова не предизвикуваат негативни фискални импликации врз Буџетот.

Со истиот закон се предлагаат и измени во делот на туроператорите.

– Туристичките услуги дадени од страна на тур-операторот се сметаат за една единствена услуга. За место на промет на оваа услуга се смета местото каде што вршителот на промет на услугата има вистинско седиште.

Доколку прометот на услугата се врши од подружницата на вршителот на прометот на услугата, што се наоѓа надвор од неговото вистинско седиште, тогаш седиштето на подружницата се смета за место на прометот на услугата – се прецизира во законот.

Економија

НЕВОБИЧАЕН ФЕНОМЕН ВО ЈАДРАНОТ: Масовна појава на виолетови морски ежови кај Трст ги изненади научниците

Истражувачите во Јадранското Море регистрираа необична појава што досега не била забележана во овој обем. Во близина на Трст е откриена голема концентрација на виолетови морски ежови, и тоа на подрачје кое не се смета за нивно типично живеалиште.

Според научниците, ваквата слика е изненадувачка бидејќи на карпестото морско дно вообичаено доминира друг вид морски еж, додека виолетовите единки таму речиси и не се среќаваат. Овојпат, нивниот број бил значително поголем, а присуството на вообичаениот вид било минимално.

Стручњаците посочуваат дека објаснувањето може да се бара во животниот циклус на овие морски организми. Истражувањата укажуваат дека во одредени фази од животот тие мигрираат, најчесто поттикнати од промени во исхраната. Додека младите единки се хранат претежно со варовнички алги на песочно дно, повозрасните се префрлаат кон карпести подрачја богати со макроалги и растителни остатоци.

Дополнително, научниците не ја исклучуваат можноста дека зголемената достапност на кафени алги во овој дел од Јадранот создала идеални услови за собирање на голем број возрасни единки на едно место.

Иако сцената е необична, истражувачите нагласуваат дека природата ретко прави нешто без причина, а во овој случај, најверојатниот одговор се крие во храната и промените во морскиот екосистем.

Економија

МБИ10 со пад од 0,32%, без активности на обврзничкиот пазар

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 18 декември 2025 година, индексот МБИ10 забележа пад од 0,32%, спуштајќи се на 10.091,56 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот дневен промет изнесуваше 13,06 милиони денари, при што најголем дел од тргувањето беше концентриран кај Комерцијална банка, Алкалоид и Македонски Телеком, кои ја предводеа пазарната активност .

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 3.913.370 денари

● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 3.091.460 денари

● НЛБ Банка АД Скопје (NLB) – 1.812.170 денари

Топ добитници

● АЛТА Банка АД Битола (ALTA) +2,83%

● ОКТА АД Скопје (OKTA) +2,04%

● Адинг АД Скопје (ADIN) +0,04%

Топ губитници

● РЖ Услуги АД Скопје (RZU) –8,16%

● Гранит АД Скопје (GRN) –1,59%

● НЛБ Банка АД Скопје (NLB) –0,85%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници. Сите државни обврзници останаа со непроменети цени, а индексот ОМБ се задржа на 129,44 поени.

Тргувањето на Македонската берза на 18 декември 2025 година се одвиваше во умерена атмосфера, со вкупен промет од 13,06 милиони денари и пад на индексот МБИ10 за 0,32%. Комерцијална банка, Алкалоид и Македонски Телеком беа најликвидните хартии на денот. Најголем добитник беше АЛТА Банка, додека РЖ Услуги и Гранит го предводеа негативното движење. Обврзничкиот пазар остана без активности, со стабилни котации и непроменет индекс ОМБ.