Свет

Русија бара меѓународно признавање на окупираните украински територии

Русија инсистира деловите од Украина што ги анектирала и окупирала да бидат признаени како нејзина територија во рамките на секој мировен договор, изјави рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров во средата, според објавата на Москва.

Украина категорично одбива да прифати руска контрола врз нејзините територии и вети дека ќе ги врати областите што Русија ги зазела. Москва тврди дека анектирала пет украински региони – Донецк, Луганск, Херсон, Запорожје и полуостровот Крим, кој го окупира во 2014 година.

„За да се постигне траен мир, новите територијални реалности мора да бидат признаени и формализирани според меѓународното право“, изјави Лавров.

Контролата врз окупираните територии е клучна пречка во застојаните мировни преговори. Украина бара прекин на огнот пред разговорите за териториите, но Русија одбива да ја запре офанзивата без сеопфатен договор.

Турција, која беше домаќин на три рунди директни преговори меѓу двете страни, минатата недела соопшти дека рускиот претседател Владимир Путин предложил замрзнување на фронтот во Херсон и Запорожје, доколку Украина целосно се откаже од Донецк. Според анализата на Институтот за проучување на војната (ISW) спроведена од AFP, Русија контролира речиси целосно Луганск и околу 80% од Донецк, како и големи делови од Херсон и Запорожје, иако Украина сè уште ги држи регионалните центри.

Источна Украина, особено индустрискиот дел, е разурната од повеќе од една деценија борби, кои започнаа во 2014 година кога руски поддржани сепаратисти започнаа бунт против Киев по проевропската револуција во земјата.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.