Данска јасно ја стави до знаење својата позиција кон Соединетите Држави, поради неодамнешното назначување на специјален пратеник за Гренланд од страна на поранешниот претседател Доналд Трамп. Гренланд, кој ужива автономија, не сака да стане дел од САД, а неговиот територијален интегритет останува неприкосновен.

По враќањето во Белата куќа во јануари 2025 година, Трамп постојано истакнуваше дека островот богат со природни ресурси е од критична национална безбедност за САД и дури не ја исклучи можноста за употреба на сила за да го обезбеди. Рано во понеделник, Трамп објави дека гувернерот на Луизијана, Џеф Ландри, ќе ја преземе улогата специјален пратеник за Гренланд.

„Џеф целосно ја разбира стратешката важност на Гренланд за нашата национална безбедност и ќе ги унапредува интересите на нашата земја, но и на нашите сојузници и светот“, напиша Трамп на својот профил на Truth Social. Ландри, пак, одговори на платформата X: „Чест ми е да ја извршувам оваа волонтерска функција за да го направиме Гренланд дел од САД.“

Меѓутоа, анкета од јануари покажа дека огромното мнозинство од 57.000 жители на островот се залагаат за независност од Данска, но не сакаат да бидат дел од Соединетите Американски Држави. Лидерите на Данска и Гренланд повторно потврдија дека островот не е на продажба и дека самиот ќе ја одреди својата иднина.

„Именувањето ја потврдува постојаната американска заинтересираност за Гренланд, но инсистираме дека сите – вклучително и САД – мора да го почитуваат територијалниот интегритет на Кралството Данска“, изјави данскиот министер за надворешни работи, Ларс Локе Расмусен, за АФП.

Гренланд има клучна стратешка позиција помеѓу Северна Америка и Европа, особено во време на зголемен интерес на САД, Кина и Русија за Арктикот, каде што се отвораат нови морски патишта поради климатските промени. Исто така, неговата локација го поставува на најкратката рута за ракети помеѓу Русија и САД.

Данска повика на разговор вршителот на должноста амбасадор на САД во август, поради извештаи за обид за мешање во Гренланд. Повеќе американски функционери блиски до Трамп беа забележани во Нуук, главниот град на островот, обидувајќи се да идентификуваат поддржувачи и противници на зближувањето со САД.

САД веќе го отворија својот конзулат во Гренланд во јуни 2020 година, што дополнително ја потврдува нивната стратегиска заинтересираност за регионот.

Амбасадорите на САД во најмалку 29 земји минатата недела добиле известување дека нивните мандати ќе завршат во јануари, објавија двајца официјални претставници на Стејт департментот кои побарале да останат анонимни. Оваа одлука е дел од големата реорганизација на американските дипломатски претставништва под администрацијата на претседателот Доналд Трамп.

Според официјалните извори, администрацијата ќе замени околу 30 дипломати од кариера на амбасадорски и други високи позиции во амбасадите ширум светот. Иако амбасадорите кои се повлечени не ја губат својата работа, тие ќе се вратат во Вашингтон и ќе имаат можност да преземат други должности доколку сакаат.

Сите амбасадори кои се засегнати биле назначени во времето на администрацијата на Џо Бајден, но останале на своите позиции по почетната „чистка“ на почетокот на вториот мандат на Трамп во јануари, која најмногу се однесуваше на политички именувани функционери. Од Стејт департментот не ја коментираа конкретната бројка на амбасадори, но нагласија дека се работи за рутински процес, бидејќи амбасадорот е „личен претставник на претседателот и е право на претседателот да осигура дека во овие земји се наоѓаат лица кои ја промовираат неговата агенда ’Америка на прво место‘“.

Најголеми промени се очекуваат во Африка, каде амбасадорските позиции ќе се менуваат во 13 земји: Бурунди, Камерун, Зеленортските Острови, Габон, Брегот на Слоновата Коска, Мадагаскар, Маврициус, Нигер, Нигерија, Руанда, Сенегал, Сомалија и Уганда.

Следи Азија со шест промени – Фиџи, Лаос, Маршалските Острови, Папуа Нова Гвинеја, Филипини и Виетнам. Во Европа се очекуваат промени во Ерменија, Северна Македонија, Црна Гора и Словачка.

На Блискиот Исток, амбасадорите ќе се менуваат во Алжир и Египет, а на Јужна и Централна Азија – во Непал и Шри Ланка. Промените ќе се одразат и во Западната хемисфера, каде ќе се менуваат амбасадорите во Гватемала и Суринам.

Ова е најголемата ротација на американски дипломати од почетокот на мандатот на Трамп, и експертите сметаат дека таа е дел од стратегијата за целосно усогласување на надворешната политика со визијата „Америка на прво место“.

Масивна експлозија го потресе утринското мирно населба Јасенево во Москва, кога еден од најблиските генерали на рускиот претседател Владимир Путин беше жртва на бомбашки напад. Генерал-потполковник Фанил Сарваров, човекот задолжен за оперативните обуки на целата руска армија, загина откако експлозив, поставен под шасијата на неговиот автомобил „Киа Соренто“, се активирал веднаш штом го стартувал моторот.

Според првичните информации, инцидентот се случил околу 7 часот наутро, само неколку минути откако Сарваров го напуштил паркингот. Руски спасувачи успеале да го извлечат генералот од разнесеното возило, жив, но тешко повреден, но тој починал на пат кон болница.

Истражителите од Рускиот Истражен комитет веднаш отворија кривична истрага за терористички чин. Очевидците и руски канали на Телеграм наведуваат дека 56-годишниот генерал претрпел повеќекратни рани од шрапнели, затворени фрактури, како и сериозни повреди на нозете и коските на лицето.

Овој напад го потсетува на зголеменото ниво на закани против високите функционери во Русија и остава сериозни прашања за безбедноста на најблиските соработници на Кремљ.