Свет

Западна Украина во пламен – најсилен напад од почетокот на војната, Зеленски гневен: „Америка и Европа, мора да делувате!“

Русија и во неделата рано наутро продолжи со масовни воздушни напади со дронови и ракети врз повеќе региони на Украина. Според последните податоци на украинските власти, најмалку пет лица загинале, а 14 се повредени. Лавов и околните области на западна Украина беа погодени од непрекинати удари речиси три часа, при што градот беше силно тресен.

Најмногу жртви има во Лавовската област, каде што четири лица загинале, а уште четири се повредени, соопшти Државната служба за вонредни ситуации. Градоначалникот на Лавов, Андриј Садовиј, истакна дека во нападот избувнал пожар во индустрискиот парк, кој не бил во близина на воени цели. Два градски окрузи останале без електрична енергија, а јавниот превоз бил привремено запрен.

„Русија повторно ја таргетира нашата инфраструктура – сè што овозможува нормален живот за нашиот народ. Потребна ни е поголема заштита и побрза имплементација на одбранбените договори, особено во областа на противвоздушната одбрана“, порача украинскиот претседател Зеленски. Тој нагласи дека „едностраниот прекин на огнот во воздухот“ би можел да отвори пат кон вистинска дипломатија и повика на итно делување на Америка и Европа за запирање на Путин.

Во Запорижја, според гувернерот Иван Федоров, загинала една жена, а најмалку девет лица се повредени. Тој објави фотографии од делумно уништена станбена зграда и потврди дека дронови и воздушни бомби погодиле индустриски објект и станбени згради, при што делови од градот останале без вода и струја.

Целата Украина беше во состојба на тревога од четири часот наутро по локално време поради комбинираните ракетни и дронски напади. Според украинското воено воздухопловство, Русија ноќта лансирала повеќе од 700 дронови Shahed, 50 крстосувачки ракети од типот Kh-101 и Kalibr и две хиперсонични ракети Kinžal.

Како што проектили летале кон западните региони, Полска мобилизирала свои авиони и системи за противвоздушна одбрана за да го заштити своето небо. „Полските и сојузничките авиони дејствуваат во нашиот воздушен простор, додека земјанските системи за противвоздушна одбрана и радарско набљудување се доведени во највисока степен на подготвеност“, соопшти полското оперативно командување.

Русија во последните недели ги засилува нападите со падот на температурите, таргетирајќи ја енергетската инфраструктура на Украина. Само оваа недела погодени се бројни гасни објекти, а во саботата без струја останале околу 50.000 домаќинства во регионот Чернигов.

Свет

Зеленски апелира за итна финансиска помош на Украина

Украинскиот претседател Володимир Зеленски во Брисел изјави дека не е јасно како ќе завршат денешните разговори меѓу европските лидери за финансирање на Украина, но нагласи дека земјата веднаш мора да обезбеди нови средства поради проектиран дефицит од 45 до 50 милијарди евра за следната година.

Тој предупреди дека без дополнителни средства Украина ќе биде принудена да го намали производството на беспилотни летала, потенцирајќи дека обезбедувањето финансии е критично за одбраната на земјата. Зеленски додаде дека Украина прави сè што може за да ја заврши војната, но дека нема гаранции за успехот на овој процес, особено со оглед на недостатокот на помирувачки изјави од Кремљ.

Претседателот истакна дека Украина мора да остане силна и способна да се брани, и додаде дека имал добар разговор со белгискиот премиер Барт де Вевер за разбирање на меѓусебните позиции, но дека ризиците за Украина остануваат високи.

Зеленски нагласи дека Украина треба да донесе одлука за користење на замрзнатите руски средства пред крајот на годината, посочувајќи дека е морално оправдано да се користат средства против агресијата врз суверена земја. Тој призна дека постојат правни стравувања од Русија, но дека тие не се толку сериозни како непосредната закана од нејзино присуство на границите.

Во однос на пристапувањето во ЕУ, Зеленски рече дека е клучно процесот да не биде блокиран од ниту една земја-членка и дека членството треба да се гледа како дел од пошироки безбедносни гаранции за Киев.

За мировните преговори предводени од САД, Зеленски истакна дека има напредок, но дека Украина изразила загриженост за областите каде што Русија би можела да се спротивстави, вклучувајќи и присуство на европски стабилизациски сили. Тој додаде дека поголем притисок од САД, вклучително и од претседателот Трамп, би можел да го принуди Москва на конкретни чекори за прекин на војната.

Свет

„Неправедно решение“: Зеленски против поделбата на нуклеарната централа Запорожје

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, изјави дека предлогот на Соединетите Американски Држави за поделба на нуклеарната централа Запорожје меѓу Украина, САД и Русија е неправеден и тешко применлив.

Зеленски, одговарајќи на новинарски прашања, појасни дека американската страна предложила компромис според кој централата би продолжила да функционира, а сопственоста и управувањето би биле распределени меѓу три страни. Тој нагласи дека ваквиот пристап не ги зема предвид реалните услови на терен.

Според него, проблемот не е само во прашањето на сопственоста, туку и во сериозните технички и безбедносни ризици. Зеленски истакна дека централата е милитаризирана, нејзината состојба е влошена, а пристапот до основни ресурси како вода и електрична енергија е ограничен, што го доведува во прашање нејзиното безбедно работење.

Тој укажа и на статусот на украинските работници кои моментално се ангажирани во објектот, нагласувајќи дека со враќање на централата на полн капацитет ќе биде потребен поголем број украински специјалисти, а останува отворено прашањето каде и под какви услови тие би живееле и работеле.

Зеленски додаде дека сите можни решенија мора да бидат усогласени со Меѓународната агенција за атомна енергија. Како клучен проблем ја наведе и обновата на браната која беше уништена за време на војната, истакнувајќи дека без неа централата не може стабилно да функционира.

„Има повеќе прашања отколку одговори – од безбедноста и инфраструктурата, до тоа кој ќе плати за обновата“, заклучи украинскиот претседател.

Свет

Русија распореди нуклеарно способна ракета „Орешник“ во Белорусија

Белорускиот претседател Александар Лукашенко соопшти дека новоразвиената руска хиперсонична ракета со нуклеарен капацитет, позната како „Орешник“, е веќе распоредена на територијата на Белорусија и е ставена во борбена готовност.

Во своето годишно обраќање, Лукашенко изјави дека ракетниот систем е присутен во земјата од претходниот ден и дека веќе извршува борбена задача. Станува збор за оружје кое Русија го претстави минатата година, откако беше употребено при напад врз украинскиот град Днипро, што тогаш беше оценето како сериозна ескалација на конфликтот во Украина, кој се приближува кон четвртата година.

Москва уште во 2023 година распореди тактичко нуклеарно оружје во Белорусија и најави дека до крајот на 2025 година може да го стационира и системот „Орешник“. Белорусија, како близок сојузник на Русија, има значајна улога во воената стратегија на Москва, која ја користеше белоруската територија за почетокот на офанзивата против Украина во февруари 2022 година.

Во август, властите во Минск најавија дека ќе се вежба распоредување на ракетите „Орешник“ за време на заедничките воени вежби „Запад-2025“, кои ќе се одржат во близина на источните граници на Европската унија и НАТО.