Connect with us

Економија

ЕКСПЛОЗИЈА НА ИЗВОЗОТ ВО УНГАРИЈА И ПОЛСКА, НО ПАД СО ГЕРМАНИЈА: Македонската трговија се менува, увозот од Кина незапирливо расте

Скопје, 6. октомври 2025 – Вкупната трговска размена на Македонија со странство во првите осум месеци од 2025 година достигна 12,8 милијарди евра, што претставува пораст од 2,3% во споредба со истиот период лани. Сепак, зад овие бројки се кријат драматични промени во структурата на трговските партнери, покажуваат најновите податоци.


Иако Германија останува убедливо најголем трговски партнер, размената со оваа земја бележи значителен пад од 9,0%, сведувајќи се на 2,7 милијарди евра. Падот е особено изразен кај извозот, кој се намалил за 9,6%, но и кај увозот кој е помал за 7,4%. Овој тренд сугерира или заладување на германската економија или пренасочување на македонските компании кон други пазари.


Дека се случува пренасочување, говори неверојатниот раст на извозот во одредени земји од Европската Унија и Велика Британија.

  • Извозот во Полска доживеа вистинска експлозија со раст од 43,9%.
  • Сличен е трендот и со Унгарија, каде извозот пораснал за импресивни 34,9%.
  • Велика Британија станува сè позначаен партнер, со раст на извозот од 18,2%.
    Од друга страна, увозот во земјава пораснал за 2,7%, што е побрзо од растот на извозот (1,7%), со што продолжува да се зголемува трговскиот дефицит.
    Најголем двигател на растот на увозот е Кина, од каде увозот се зголемил за дури 15,7%, достигнувајќи 800 милиони евра. Во исто време, македонскиот извоз во Кина е минимален и бележи пад од 2,2%.
    Од земјите во регионот, Србија се зацврстува како клучен партнер со раст на вкупната размена од 11,7%, додека Грција бележи пад од 5,8%, пред сè поради намалениот увоз. Интересен е и податокот за драстичниот пад на извозот во Турција од 18,4%, иако увозот од таму бележи раст.
    Краток преглед:
  • Вкупна размена: 12,8 милијарди евра (+2,3%)
  • Извоз: 5,27 милијарди евра (+1,7%)
  • Увоз: 7,53 милијарди евра (+2,7%)
  • Најголем пад: Трговијата со Германија (-9,0%)
  • Најголем раст (извоз): Полска (+43,9%), Унгарија (+34,9%), Велика Британија (+18,2%)
  • Најголем раст (увоз): Кина (+15,7%), Србија (+15,4%)

Advertisement

Економија

МБИ10 со пад од 0,19%, вкупен промет над 87 милиони денари

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 25 декември 2025 година, индексот МБИ10 бележи пад од 0,19%, спуштајќи се на 10.054,94 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот промет на берзата изнесуваше 87,38 милиони денари, со зголемена активност кај Комерцијална банка, Алкалоид и НЛБ Банка, кои го предводеа пазарот по ликвидност и обем на тргување.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 5.555.080 денари

● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 4.449.000 денари

● АЛТА Банка АД Битола (ALTA) – 73.421.100 денари (вклучува блок-зделка)

Топ добитници

● АЛТА Банка АД Битола (ALTA) +2,08%

● Универзална Инвестициска Банка АД Скопје (UIB) +2,76%

Топ губитници

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) –0,10%

● Макпетрол АД Скопје (MPT) –0,17%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –2,20%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници, при што индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени. Цените на државните обврзници од сериите Денационализација 15–23 останаа непроменети, во опсег од 90 до 95 евра по обврзница.

На берзанската сесија од 25 декември 2025 година, активноста беше зголемена, со вкупен промет од 87,38 милиони денари, поттикнат од големата блок-зделка со акциите на АЛТА Банка. Индексот МБИ10 забележа благ пад од 0,19%, под влијание на негативните движења кај Комерцијална банка и Алкалоид, додека АЛТА Банка и Универзална Инвестициска Банка беа меѓу добитниците. Обврзничкиот пазар остана неактивен, со стабилен индекс ОМБ и непроменети котации на државните хартии од вредност.

Continue Reading

Економија

Божиновска: Кризната состојба е превентивна – ЕСМ ги има спроведено набавките по планот

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска изјави дека воведената кризна состојба во снабдувањето со електрична енергија е резултат на ненадејните околности и има превентивен карактер, нагласувајќи дека АД ЕСМ ги спровело сите набавки согласно планот. Таа посочи дека штрајкот на земјоделците во Грција, кој трае со денови, не можел однапред да се предвиди.

Одговарајќи на пратеничко прашање, Божиновска истакна дека иако АД ЕСМ е под надлежност на Владата и Министерството, институцијата нема директни ингеренции врз штрајкот и снабдувањето со енергенси од странство, но како одговорна Влада е донесена одлука за воведување кризна состојба во траење од седум дена.

Пратеничката од ДУИ, Рина Ајдари, оцени дека не се работи за енергетска, туку за „криза на неодговорности“, прашувајќи зошто навреме не биле преземени мерки за заштита на граѓаните од ценовен шок поради поскапувањето на струјата.

Божиновска одговори дека Владата без надомест ќе ги стави на располагање државните резерви на мазут и ќе му овозможи на АД ЕСМ да ги користи, со цел непречено производство на електрична енергија додека трае штрајкот во Грција, а по неговото завршување резервите повторно да се надополнат.

Во однос на цената на електричната енергија, министерката нагласи дека таа е во надлежност на Регулаторната комисија за енергетика. И покрај тоа што според Реформската агенда државата треба да субвенционира 75 проценти од износот, таа рече дека Владата обезбедува 100 проценти поддршка за граѓаните.

„Цените на пазарот се над 100 евра, а ние обезбедуваме струја по цена од 65 евра за да нема ценовни шокови. Околу 70 проценти од граѓаните се во првиот блок. Иако инфлацијата е околу 4 проценти, поскапувањето на струјата изнесува само 2,25 проценти“, изјави Божиновска.

Таа информираше и дека со новиот Закон за енергетика, кој е целосно усогласен со европското законодавство, првпат се воведува концептот на енергетска сиромаштија. Предвидени се финансиска помош и дополнителни мерки за заштита на ранливите категории, вклучително и забрана за исклучување од електрична енергија во текот на зимските месеци.

Continue Reading

Економија

Златото ја проби границата од 4.500 долари – вредноста на племенитите метали рекордно расте

zlato

Меѓународниот пазар на благородни метали е во експлозивен подем. Спот-цената на златото за прв пат ја надмина психологиската граница од 4.500 долари за унца, достигнувајќи 4.511,93 долари во среда, по што фјучерсите на COMEX се искачија на 4.515,50 долари. Овој раст следи по рекордот од 4.519,30 долари на фјучерсите во вторник, што ја потврдува силната побарувачка за „безбедни засолништа“ меѓу инвеститорите.

Среброто, исто така, експлодира на пазарот, достигнувајќи историски максимум од 71,87 долари за унца. Аналитичарите предупредуваат дека растот е речиси параболичен, со зголемување од околу 150% оваа година, додека златото е во подем од над 70%, најдобар резултат од 1979 година. Главниот двигател зад овие движења е загриженоста кај инвеститорите за девалвација на валутите и раст на глобалниот долг.

Експертите нагласуваат дека пазарот ја очекува Федералната Резервна банка на САД да спроведе уште најмалку две намалувања на каматните стапки во 2026 година, што би ја намалило стапката на федералните фондови на околу 3%. Со тоа, индексот на американскиот долар веќе покажува тренд на опаѓање од октомври 2025 година, што дополнително го поттикнува инвестирањето во тврди средства.

Но, златото и среброто не се единствените метални ѕвезди. Бакарот и платината, исто така, бележат рекордни достигнувања. Фјучерсите за бакар на Лондонската берза за метали (LME) ја пробија границата од 12.000 долари по тон во вторник, достигнувајќи интрадневен максимум од 12.160 долари и завршувајќи го денот на 12.060,5 долари, што е пораст од речиси 38% од почетокот на годината — најголем од 2009 година.

Платината, клучен елемент во автомобилските катализатори, ја надмина психологиската граница од 2.300 долари за унца. Аналитичарите го поврзуваат скокот со неодамнешното олеснување на ЕУ за мотори со внатрешно согорување од 2035 година, што ја зголемува побарувачката за метали од платинската група.

Годината 2025 се покажува како историска за меѓународните цени на благородните и индустриските метали, а инвеститорите и аналитичарите веруваат дека трендот на раст може да продолжи и во 2026 година, како резултат на глобалната финансиска неизвесност и растечката загриженост за кредитниот систем заснован на американскиот долар.

Continue Reading
Advertisement

Advertisement

Advertisement
Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Трендинг