Свет

Шефот на „Ербас“: На Европа ѝ се потребни тактички нуклеарни бомби како одговор на Путин

Европските држави итно треба да развијат заедничко тактичко нуклеарно оружје како одговор на растечкиот руски арсенал, изјави денеска извршниот директор на „Ербас“, Рене Оберман, прекршувајќи една од најголемите одбранбени табуа на континентот, пренесува „Политико“.

На Берлинската безбедносна конференција, Оберман посочи дека сегашната европска одбранбена поставеност остава опасен јаз под прагот на стратегиски одговор. Тој предупреди на „повеќе од 500 тактички нуклеарни боеви глави“ што Русија веќе ги има распоредено долж источниот фронт на НАТО и во Белорусија.

Пред публика составена од одбранбени функционери, воени офицери и индустриски директори, Оберман праша директно: „Што мислите, како би изгледал нашиот одговор на ограничен руски тактички удар со ограничени последици? Јас немам одговор – но сигурен сум дека вие имате.“

Тактичкото нуклеарно оружје има помала разорна моќ, најчесто од 1 до 50 килотони, и е наменето за употреба на бојното поле. Стратегиското нуклеарно оружје, пак, надминува 100 килотони и е дизајнирано за уништување цели градови.

Според Оберман, Германија, Франција, Обединетото Кралство и „други подготвени европски членки“ треба да започнат „заедничка и постепена програма за нуклеарно одвраќање“. Клучно, нагласи тој, е оваа програма јасно да го опфати и тактичкото ниво – тема за која европските лидери досега ретко се осмелувале јавно да зборуваат.

Франција и Обединетото Кралство се единствените европски нуклеарни сили со сопствени арсенали, но нема заедничка европска доктрина за одговор на ограничен нуклеарен удар.

Се проценува дека Париз располага со околу 290, а Лондон со околу 225 боеви глави, но ниту една од нив не е класифицирана како тактичка. Германија учествува во НАТО-програмата за споделување на нуклеарно оружје, но не поседува сопствено. За споредба, Русија има најголем нуклеарен арсенал во светот, со околу 5.580 боеви глави.

Оберман предупреди дека Европа ризикува погрешно да ја протолкува руската стратегија ако се фокусира исклучиво на стратегиското оружје и ги игнорира огромните руски резерви на тактичко вооружување. Вероодостоен европски одговор, посочи тој, би испратил „моќен сигнал на одвраќање“.

Неговиот настап сигурно ќе поттикне жестока дебата во европските престолнини, каде нуклеарната политика сè уште е исклучително чувствителна тема. Руската агресија врз Украина и повторените закани од Москва со нуклеарно оружје ги принудуваат европските функционери и индустриски лидери да се соочат со прашања што до неодамна беа незамисливи.

Дополнителен фактор е и растечката загриженост за доверливоста на САД како безбедносен партнер, како и предупредувањето на германскиот министер за одбрана Борис Писториус дека Русија би можела да нападне членка на НАТО до 2028 година. Во тој контекст, Полска оваа година соопшти дека е подготвена да учествува во програмата за споделување нуклеарно оружје.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.