Економија

Brif.mk: Разговор со Тонев, главен инженер за безбедност во „Булмак 2016“:Во рудник секој влез почнува со обука за безбедност

Првиот чекор во подземен рудник никогаш не е директно кон јамата. Првиот чекор е кон обуката, независно дали станува збор за млад практикант, студент на магистерски студии, нов вработен, инженер, надворешен изведувач или гостин кој само накратко ќе прошета низ погоните. Никој не влегува во Рудникот Злетово без да ги помине правилата за безбедност. Дејанче Тонев, Главен инженер за безбедност и заштита при работа во „Булмак 2016“ објаснува дека во рудникот обуката не е формалност за да се потпише лист хартија, туку процес секој посетител да се запознае со рудникот и како да се движи во него.

„Не е важно дали е еднодневна посета секој добива јасен брифинг за лежиштето Злетово, за движењето низ јамските простории, за личната заштитна опрема и основните ‘не смееш“, односно не допирај кабли, вентили, прекинувачи, слушај ги ознаките и водичот. За надворешните изведувачи и оние што ќе работат во рудникот, обуката е подетална – со конкретни процедури по работно место, правила за работа со механизација и јасно објаснети протоколи во случај на незгода“, објаснува Дејанче Тонев, Главен инженер за безбедност и заштита при работа во „Булмак 2016“ кого го запознавме за време на обука на млади практиканти во рудникот.

„Посебен фокус во нашето работење се младите. Редовно доаѓаат студенти и практиканти од средните училишта во Пробиштип – од машинската и од рударско-геолошката струка. Тие добиваат свои ментори, машински електро, рударски и геолошки инженери, кои ги водат низ реалните процеси од истражувања и откопување, до транспорт, флотација и одржување на механизацијата. Теоријата брзо се претвора во практика на кругот на рудникот, каде секој млад човек учи не само како се вади рудата, туку и како тоа да се прави безбедно, со почит кон правилата на рудникот и кон тимот. Се запознаваат со правилна употреба на личната заштитна опрема (ЛЗО) што задолжително им се доделува, правилата за движење низ јамските простории и однесувањето во близина на рударската механизација и инсталациите“, објаснува Тонев.

На просторот меѓу Кратово и Злетово во западните делови на Осоговскиот планински масив во северно источна Македонија, се наоѓа злетовското рудно наоѓалиште на подземниот рудник Злетово, кое денес работи со две извозни окна. Првото е наменето за транспорт на руда и одводнување и Окно 3 кое е наменето за транспорт на луѓе и материјали. Со Тонев разговаравме и за мерките што се преземаат за заштита на рударите во рудникот, каде оловно – цинкова руда се експлоатира подземно, како и во Флотацијата во Пробиштип, каде се добива оловниот и цинков концетрат.

„Во сите рудници безбедноста е на прво место. Секоја работа која е завршена на небезбеден или ризичен начин се смета дека е завршена неуспешно. Не смее да се кратат постапките или начинот на кој е опишано по упатството за таа работна операција. Пред почетокот на смената вработените прават примопредавање и од аспект на безбедност на тоа работилиште. Работоводителот или сменскиот инженер за производство во јама укажуваат ако постојат ризиците при извршување на работните задачи како и на што да обрнат посебно внимание од аспект на безбедност. Доколку се применуваат упатствата за работа од аспект на безбедност од збирката на упатства за секое работилиште, тогаш безбедноста при работењето е на многу високо ниво и повредите воопшто не се случувааат. Во нашата компанија цел ни е нула повреди при работењето“, потенцира Тонев.

Целиот текст на brif.mk

Економија

Николоски со предупредување : Купувајте готови станови, а не во градба

Вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски ги повика граѓаните да внимаваат при купување на станови и да се одлучуваат за веќе изградени објекти со важечки имотен лист и употребна дозвола. Тој предупреди дека купувањето на станови во градба носи ризик граѓаните да останат и без стан и без вложени средства доколку инвеститорите немаат финансиски можности да го завршат проектот.

„Би ги советувал да купуваат готови станови кои можат физички да ги видат, со важечки имотен лист и употребна дозвола, бидејќи постои шпекулација на пазарот и ми е страв дека инвеститорите можат да не ги завршат проектите што ги започнале“, рече Николоски.

Министерот објасни дека владата не може да влијае на тоа како инвеститорите ќе управуваат со своите проекти, бидејќи локацијата, дозволите и комуналиите се на нивна одговорност. Тој додаде дека цените на метар квадратен се во пораст, особено во урбаните центри како Скопје, Тетово, Штип, Струмица и Охрид, што се користи шпекулативно.

Николоски истакна дека не може да се очекува мерка што ќе ја намали цената на станбениот простор, но потенцира дека можни се олеснувања за младите, како ослободување од комуналии за куќи, поевтино земјиште и изградба на социјални станови за ранливите категории.

Тој додаде дека данокот на прв промет на стан останува 5%, што, како што рече, делумно ја стабилизира цената, додека зголемувањето на данокот на 18% би ја зголемило апсолутната вредност на становите.

Економија

Народната банка со нова веб-апликација: споредувајте кредити и депозити побрзо и полесно

Граѓаните од денеска можат побрзо и поедноставно да ја споредат понудата на банките и штедилниците преку новата веб-апликација на Народната банка. Оваа дигитална алатка е дизајнирана да овозможи транспарентен и лесно достапен увид во каматните стапки и условите за кредити и депозити за физички лица.

Со неколку клика, корисниците можат да изберат вид на кредит или депозит, да ги споредат каматните стапки и надоместоците, да применуваат различни филтри според износ, рок или тип на финансиски производ, и да добијат клучни информации за секоја понуда на едно место. На овој начин, граѓаните можат да донесуваат финансиски одлуки врз основа на реални и ажурирани податоци, прилагодени на нивните лични потреби.

„Со оваа апликација, Народната банка внесува нов, модерен и практичен начин за споредување на финансиските понуди, што ја зголемува транспарентноста и ја јакне финансиската писменост кај граѓаните“, велат од Народната банка. Податоците се доставуваат директно од банките и штедилниците, кои се одговорни за нивната точност и редовно ажурирање.

Проектот е поддржан од Европскиот фонд за Југоисточна Европа (ЕФСЕ ДФ) и реализиран со финансиска помош од Европската Унија, со што дополнително се потврдува значењето на дигиталните алатки за зголемување на довербата во финансискиот систем.

Народната банка најавува дека ќе продолжи со инвестиции во дигитални решенија кои ја промовираат заштитата на потрошувачите, финансиската едукација и транспарентноста на пазарот.

Економија

МБИ10 со пад од 0,19%, вкупен промет над 87 милиони денари

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 25 декември 2025 година, индексот МБИ10 бележи пад од 0,19%, спуштајќи се на 10.054,94 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот промет на берзата изнесуваше 87,38 милиони денари, со зголемена активност кај Комерцијална банка, Алкалоид и НЛБ Банка, кои го предводеа пазарот по ликвидност и обем на тргување.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 5.555.080 денари

● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 4.449.000 денари

● АЛТА Банка АД Битола (ALTA) – 73.421.100 денари (вклучува блок-зделка)

Топ добитници

● АЛТА Банка АД Битола (ALTA) +2,08%

● Универзална Инвестициска Банка АД Скопје (UIB) +2,76%

Топ губитници

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) –0,10%

● Макпетрол АД Скопје (MPT) –0,17%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –2,20%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници, при што индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени. Цените на државните обврзници од сериите Денационализација 15–23 останаа непроменети, во опсег од 90 до 95 евра по обврзница.

На берзанската сесија од 25 декември 2025 година, активноста беше зголемена, со вкупен промет од 87,38 милиони денари, поттикнат од големата блок-зделка со акциите на АЛТА Банка. Индексот МБИ10 забележа благ пад од 0,19%, под влијание на негативните движења кај Комерцијална банка и Алкалоид, додека АЛТА Банка и Универзална Инвестициска Банка беа меѓу добитниците. Обврзничкиот пазар остана неактивен, со стабилен индекс ОМБ и непроменети котации на државните хартии од вредност.