Економија

И покрај уверувањата, Фолксваген ја затвора фабриката во Дрезден

Иконичната Стаклена Фабрика на Фолксваген во Дрезден, еден од најпознатите симболи на германската автомобилска индустрија, стои на прагот на драстична промена. Отворена во 2001 година со големи амбиции да го произведува луксузниот модел Phaeton, фабриката сега се соочува со сериозни економски предизвици кои ја доведуваат во прашање иднината на традиционалното производство на автомобили.

Иако Фолксваген со години уверуваше дека нема да затвора фабрики во Германија, „Фабриката од стакло“ во својата оригинална форма ќе престане да постои. Но, приказната тука не завршува – просторот ќе добие нов живот како голем иновативен центар, во партнерство со Техничкиот универзитет во Дрезден. Ова е првата фабрика на Фолксваген што се затвора во Германија во последните 88 години.

Фабриката, која се отвори со големи амбиции во 2001 година за производство на луксузниот седан Phaeton, во 2017 година беше преориентирана кон електричниот e-Golf, а од 2019 година па натаму го произведуваше моделот ID.3. До средината на декември 2025 година, посетителите сè уште можат да го видат производството на ID.3 во Дрезден. Но, од 2026 година, фабриката ќе се трансформира во платформа за наука и иновации – место каде што технологијата, вештачката интелигенција и новите концепти за мобилност ќе можат да се истражуваат и доживеат одблизу.

Сепак, затворањето на фабриката е и симболичен удар за германската автомобилска индустрија. По „Дизелгејт“ скандалот од 2015 година, кој ја потресе групацијата, Фолксваген се обиде да се реинвентира преку целосна електрификација. Во 2019 година, брендот го претстави ID.3 како своја „нова икона“ – автомобил кој требаше да биде пресвртница, на ниво со легендарниот Буба или Голф. Но реалноста покажа дека продажбата не ја оправда големата амбиција, а производството во Дрезден сега завршува.

Производството на ID.3 ќе продолжи во поголемата фабрика во Цвикау, 115 километри од Дрезден, која е дизајнирана да произведува до 360.000 електрични возила годишно, но годинава најверојатно ќе достигне само околу 200.000. Во меѓувреме, фабриката во Кемниц – специјализирана за возила со мотори со внатрешно согорување – произведува повеќе од 730.000 единици годишно.

Многумина експерти сугерираат дека транзицијата на Фолксваген кон целосно електрични возила не била стратегиски најдобра, особено во период кога пазарот се движи кон хибридни и plug-in хибридни модели како „премостување“ кон електрификација. Во меѓувреме, Тојота, која повеќе од две децении инвестира во хибридни технологии, се покажува како победник на овој стратегиски пресврт.

„Стаклената фабрика“ во Дрезден, со својата транспарентна архитектура и визионерски дух, можеби ја завршува ерата на традиционалното производство, но отвора ново поглавје: светот на иднината на мобилноста и технологијата.

Економија

Најбарани професии во ЕУ – продажба, маркетинг и производство

Според податоците на Евростат за минатата година, најголема незадоволена побарувачка за работна сила во Европската унија имало во професиите поврзани со продажба, маркетинг и производство. Ова укажува на можни тешкотии за работодавачите при регрутирање на персонал во овие сектори.

Според експерименталната статистика, составена делумно преку податоци од онлајн огласи за работа, највисоки стапки на слободни работни места биле забележани кај работници во производство и помошни канцелариски работници, со стапка од 7,3% секое. Следуваат други работници во продажба со 6,1% и уметнички, културни и кулинарски соработници со 6%.

Дополнително, околу 5,8% од непополнетите позиции се однесувале на работници во транспорт и магацини, 5,7% на менаџери за малопродажба и големопродажба, 5,4% на агенти за бизнис и услуги, 5,2% на оператори на постројки и машини и 5% на инженерски професионалци, со исклучок на електротехничките профили.

Евростат истакнува дека иако здравствените работници и наставниците, како и други занимања во јавниот сектор, исто така може да се соочат со тешкотии при регрутирање, тие поретко се рекламираат онлајн, па затоа во податоците се рангирани пониско. Од друга страна, ИТ професиите може да бидат претставени со поголема застапеност во онлајн огласите за работа.

Економија

Хрватска ги менува правилата за странски работници – еве колку дозволи има за Македонците

Хрватска воведува нови услови за вработување на странски државјани со цел подобра контрола, намалување на нелојалната конкуренција и спречување на нелегалните практики. Измените на Законот за странци воведуваат построги здравствени критериуми и барање за познавање на хрватскиот јазик, информира ХРТ.

Граѓанин на трета земја, како Македонија, за прва дозвола за привремен престој ќе мора да приложи потврда за здравствена состојба и статус на вакцинација, кои не смеат да бидат постари од 90 дена. Исто така, познавањето на хрватскиот јазик се смета за основа за интеграција на странските работници, а државниот секретар Иван Видиш посочи дека и покрај кофинансираното учење јазици од Европскиот социјален фонд, интересот кај работниците е слаб.

Хрватска годинава издаде над 11.000 работни дозволи за граѓани од Македонија. Премиерот Андреј Пленковиќ истакна дека во последните две години се создадени 100.000 нови работни места, а бројот на невработени паднал на 81.000, што го покажува ефектот од активната политика за вработување.

Министерот за труд Марин Пилетиќ додаде дека во земјата моментално има околу 140.000 странски работници, а измените на законот ќе го намалат бројот на нови дозволи, додека ќе се зголеми значењето на оние кои веќе се наоѓаат во Хрватска.

Претседателот на GSV, Иван Мишетиќ, посочи дека во наредните пет години ќе бидат потребни над 100.000 работници од странство поради планираниот раст и пензионирањата, бидејќи домашниот пазар не може да го задоволи овој раст.

Економија

Од вечерва нова цена на дизелот

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,60% во однос на одлуката од 18.12.2025 година.

Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,631%, кај дизелот за 4,633%, кај екстра лесното масло за 3,987% и кај мазутот зголемувањето е за 0,223%. Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,1645%.

Од 20.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:

– Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 71,00 (денари/литар);
– Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 73,00 (денари/литар);
– Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 64,50 (денари/литар);
– Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 65,50 (денари/литар);
– Мазут М-1 НС 32,635 (денари/килограм).

Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,00 ден/лит. Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.