Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска изјави дека воведената кризна состојба во снабдувањето со електрична енергија е резултат на ненадејните околности и има превентивен карактер, нагласувајќи дека АД ЕСМ ги спровело сите набавки согласно планот. Таа посочи дека штрајкот на земјоделците во Грција, кој трае со денови, не можел однапред да се предвиди.

Одговарајќи на пратеничко прашање, Божиновска истакна дека иако АД ЕСМ е под надлежност на Владата и Министерството, институцијата нема директни ингеренции врз штрајкот и снабдувањето со енергенси од странство, но како одговорна Влада е донесена одлука за воведување кризна состојба во траење од седум дена.

Пратеничката од ДУИ, Рина Ајдари, оцени дека не се работи за енергетска, туку за „криза на неодговорности“, прашувајќи зошто навреме не биле преземени мерки за заштита на граѓаните од ценовен шок поради поскапувањето на струјата.

Божиновска одговори дека Владата без надомест ќе ги стави на располагање државните резерви на мазут и ќе му овозможи на АД ЕСМ да ги користи, со цел непречено производство на електрична енергија додека трае штрајкот во Грција, а по неговото завршување резервите повторно да се надополнат.

Во однос на цената на електричната енергија, министерката нагласи дека таа е во надлежност на Регулаторната комисија за енергетика. И покрај тоа што според Реформската агенда државата треба да субвенционира 75 проценти од износот, таа рече дека Владата обезбедува 100 проценти поддршка за граѓаните.

„Цените на пазарот се над 100 евра, а ние обезбедуваме струја по цена од 65 евра за да нема ценовни шокови. Околу 70 проценти од граѓаните се во првиот блок. Иако инфлацијата е околу 4 проценти, поскапувањето на струјата изнесува само 2,25 проценти“, изјави Божиновска.

Таа информираше и дека со новиот Закон за енергетика, кој е целосно усогласен со европското законодавство, првпат се воведува концептот на енергетска сиромаштија. Предвидени се финансиска помош и дополнителни мерки за заштита на ранливите категории, вклучително и забрана за исклучување од електрична енергија во текот на зимските месеци.

Меѓународниот пазар на благородни метали е во експлозивен подем. Спот-цената на златото за прв пат ја надмина психологиската граница од 4.500 долари за унца, достигнувајќи 4.511,93 долари во среда, по што фјучерсите на COMEX се искачија на 4.515,50 долари. Овој раст следи по рекордот од 4.519,30 долари на фјучерсите во вторник, што ја потврдува силната побарувачка за „безбедни засолништа“ меѓу инвеститорите.

Среброто, исто така, експлодира на пазарот, достигнувајќи историски максимум од 71,87 долари за унца. Аналитичарите предупредуваат дека растот е речиси параболичен, со зголемување од околу 150% оваа година, додека златото е во подем од над 70%, најдобар резултат од 1979 година. Главниот двигател зад овие движења е загриженоста кај инвеститорите за девалвација на валутите и раст на глобалниот долг.

Експертите нагласуваат дека пазарот ја очекува Федералната Резервна банка на САД да спроведе уште најмалку две намалувања на каматните стапки во 2026 година, што би ја намалило стапката на федералните фондови на околу 3%. Со тоа, индексот на американскиот долар веќе покажува тренд на опаѓање од октомври 2025 година, што дополнително го поттикнува инвестирањето во тврди средства.

Но, златото и среброто не се единствените метални ѕвезди. Бакарот и платината, исто така, бележат рекордни достигнувања. Фјучерсите за бакар на Лондонската берза за метали (LME) ја пробија границата од 12.000 долари по тон во вторник, достигнувајќи интрадневен максимум од 12.160 долари и завршувајќи го денот на 12.060,5 долари, што е пораст од речиси 38% од почетокот на годината — најголем од 2009 година.

Платината, клучен елемент во автомобилските катализатори, ја надмина психологиската граница од 2.300 долари за унца. Аналитичарите го поврзуваат скокот со неодамнешното олеснување на ЕУ за мотори со внатрешно согорување од 2035 година, што ја зголемува побарувачката за метали од платинската група.

Годината 2025 се покажува како историска за меѓународните цени на благородните и индустриските метали, а инвеститорите и аналитичарите веруваат дека трендот на раст може да продолжи и во 2026 година, како резултат на глобалната финансиска неизвесност и растечката загриженост за кредитниот систем заснован на американскиот долар.

По налог на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад, Електродистрибуција ДООЕЛ Скопје воведе сет активни мерки за подобрување на услугата и намалување на поплаките од потрошувачите. Процентот на отчитување на броилата е зголемен на 95 проценти на тримесечно ниво и 90 проценти на месечно ниво.

Како дел од мерките, таргетирани се околу 10.000 потрошувачи кои во изминатите две години поднеле приговори за фактури, со кои е воспоставена етапна телефонска комуникација. Во пресрет на зимскиот период, на иницијатива на РКЕ беше одржан координативен состанок со раководството на Електродистрибуција, на кој беа презентирани чекорите за подобрување на двонасочната комуникација и зајакнување на довербата и транспарентноста.

Регулаторите нагласија дека особено е важно редовното отчитување во првите недели од јануари. Од Електродистрибуција информираа дека поради искуствата од претходната година, се формирани вонредни екипи кои ќе вршат отчитување и за време на викендите и празниците, со цел граѓаните да добиваат сметки со реална, а не проценета потрошувачка.

Од 1 декември годинава проширени се и дигиталните услуги за корисниците, вклучително и новата можност за онлајн корекција на фактура, како и поддршка за креирање кориснички профили. И понатаму се достапни услугите „Пријави состојба“, „Е-фактура“ и јасната ознака на фактурите дали состојбата е отчитана или проценета.

РКЕ и Електродистрибуција упатија апел до потрошувачите за одговорно користење на електричната енергија во текот на зимскиот период.