Повеќе од три години по руската инвазија на Украина, енергетската безбедност на Европа останува кревка. Американскиот течен природен гас (ЛНГ) помогна да се пополни празнината во снабдувањето предизвикана од Русија за време на енергетската криза 2022-2023 година.

Но, сега кога претседателот Доналд Трамп ги наруши односите со Европа по Втората светска војна и почна да ја користи енергијата како чип за пазарење во трговските разговори, повеќе компании откриваат дека потпирањето на Соединетите држави се претвори во нова слабост.

Враќање на Гаспром

Во таков контекст, лидерите на големите компании во ЕУ почнаа да го кажуваат она што би било незамисливо пред само една година – дека увозот на дел од рускиот гас, вклучително и тој од државниот гигант Газпром, може да биде добра идеја.

Тоа ќе бара уште една голема промена на политиката, имајќи предвид дека по руската инвазија на Украина во 2022 година, ЕУ вети дека ќе го прекине увозот на руската енергија до 2027 година. Европа има ограничени опции. Преговорите со ЛНГ гигантот Катар за дополнителни количини гас се запрени, и иако употребата на обновливи извори се забрзува, стапката на раст не е доволна за ЕУ да се чувствува безбедна.

– Ако има разумен мир во Украина, би можеле да се вратиме на проток од 60 милијарди кубни метри, можеби 70 годишно, вклучувајќи го и ЛНГ – рече Дидие Холе, извршен потпретседател на француски Engie во интервју за Ројтерс.

Француската држава делумно е сопственик на Engie, кој порано беше еден од најголемите купувачи на гас на Гаспром. Холео смета дека Русија би можела да покрие околу 20 до 25 отсто од потребите на ЕУ, во споредба со 40 отсто пред војната. Шефот на францускиот енергетски гигант TotalEnergies, Патрик Пужан, ја предупреди Европа да не се потпира премногу на американскиот гас.

– Треба да се диверзифицираме, да имаме повеќе насоки, а не да зависиме само од еден или два – изјави Пујане за Ројтерс.

Вкупно извезува големи количини американски ЛНГ, но и руски ЛНГ од приватната компанија Новатек.

Индустријата бара евтина енергија

– Европа никогаш нема да се врати на увоз на 150 милијарди кубни метри од Русија како пред војната… но јас би се обложил на можеби 70 милијарди – додаде Пујане. Франција, која произведува големи количини нуклеарна енергија, веќе има една од најразновидните енергетски мрежи во Европа. Пред војната, Германија многу се потпираше на евтиниот руски гас за да ја напојува својата индустрија, но сега има помалку опции.

150 милијарди кубни метри – толку годишно ЕУ увезуваше гас од Русија пред војната во Украина.

Во хемискиот комплекс Леуна, еден од најголемите во Германија, каде што се наоѓаат Dow Chemical и Shell, некои производители веруваат дека рускиот гас треба брзо да се врати назад. Русија покриваше 60 отсто од локалните потреби, најмногу преку гасоводот „Северен тек“, кој беше кренат во воздух во 2022 година.

– Се наоѓаме во сериозна криза и не можеме да чекаме“, рече Кристоф Гинтер, извршен директор на InfraLeuna, оператор на паркот. Тој додаде дека германската хемиска индустрија бележи губење на работни места веќе пет четвртини по ред, што не се случило со децении. „Повторното отворање на гасоводот ќе ги намали цените повеќе од која било актуелна програма за субвенционирање – рече тој.

Во сојузната покраина Мекленбург-Западна Померанија, каде гасоводот Северен тек излегува на копно, 49 отсто од анкетираните Германци сакаат враќање на рускиот гас, покажа истражувањето на институтот Форса.

– Потребен ни е руски гас, ни треба евтина енергија – без разлика на потеклото – изјави Клаус Паур, директор на Леуна-Харзе, средна петрохемиска компанија во Леуна Парк.

– Ни треба Северен тек 2 бидејќи мораме да ги контролираме трошоците за енергија – додаде тој.

Индустријата бара од федералната влада да обезбеди евтина енергија, рече Даниел Келер, министер за економија на покраината Бранденбург, која е дом на рафинеријата Швед, делумно во сопственост на руската нафтена компанија Роснефт, но под германско управување.

САД го ограничуваат извозот

ЕУ се подготвува да купи повеќе американски ЛНГ бидејќи Трамп сака Европа да го намали својот трговски суфицит со САД. „Сигурно ќе мораме да увеземе повеќе ЛНГ“, рече комесарот за трговија на ЕУ, Марош Шефчовиќ минатата недела. Трговската војна ја зголеми загриженоста на Европа за потпирање на американскиот гас, рече Татјана Митрова, научен соработник во Центарот за глобална енергетска политика на Универзитетот Колумбија.

– Станува сè потешко американскиот ЛНГ да се гледа како неутрална стока, во одреден момент може да стане и геополитичка алатка – додаде Митрова. Ако трговската војна дополнително се разгори, мала е веројатноста дека САД ќе можат да го запрат извозот на ЛНГ, рече Арне Лохман Расмусен, главен аналитичар во Глобалниот ризичен менаџмент.

– Доколку цените на бензинот во САД пораснат поради поголемата индустриска побарувачка и побарувачката поврзана со вештачката интелигенција, САД би можеле да го ограничат извозот на сите пазари – рече Ворен Петерсон, директор за стратегија за пазари на стоки во ИНГ.Извор: 

Бизпортал.рс

Три лица загинаа во тешка сообраќајна несреќа во средата околу 21 часот и 30 минути во областа Ѓаково во Хрватска. Хрватската полиција утрово ги соопшти деталите за страшната трагедија.

– На Државниот пат бр.515, помеѓу населените места Сатница Ѓаковачка и Потњани, на 16 април во 21 часот и 35 минути се случила сообраќајна незгода во која загинале три лица, а две лица се здобиле со полесни повреди.

44-годишниот возач управувал автомобил и се движел од правец на Сатница Ѓаковачка кон Потњани. По благо вртење надесно и излегување од кривината, возачот изгубил контрола, по што нагло свртел лево, при што возилото се излизгало странично и се префрлило на левата коловозна лента наменета за сообраќај од спротивната страна.

Во тој момент во неговото возило удрил автомобил управуван од 36-годишен маж, кој се движел од спротивна насока.

Децата на возраст од 10 и 8 години, кои биле на задното седиште во автомобилот, починале на местото на настанот, додека 44-годишниот возач починал на пат кон болница.

Со полесни повреди се здобиле 36-годишниот возач и 34-годишниот сопатник во другиот автомобил.

Трамп воведе нови царини и за пријателот и за непријателот, но ги резервира своите најтешки удари за Кина, со нови давачки до 245 отсто, Пекинг возврати со давачки за американските стоки од 125 отсто.

„Ако САД навистина сакаат да го решат проблемот преку дијалог и преговори, треба да престанат да вршат екстремен притисок, да престанат да се закануваат и уценуваат и да разговараат со Кина врз основа на еднаквост, почит и заемна корист“, рече портпаролот на Министерството за надворешни работи Лин Џијан.

„Позицијата на Кина беше многу јасна. Нема победник во тарифната или трговската војна“, рече Лин, додавајќи: „Кина не сака да се бори, но не се плаши да се бори“.

Новите давачки на Трамп значат дека тарифите за одредени кинески стоки се високи и до 245 отсто, за што Белата куќа во вторникот рече дека се „како резултат на нејзините одмазднички акции“.

Министерството за трговија на Пекинг во соопштение подоцна во средата рече дека „забележало дека кумулативните царини за некои поединечни кинески извози во САД достигнале 245 отсто под различни ознаки“, без да го наведе обемот на погодените производи.

„САД ги инструментализираа и вооружија тарифите на целосно ирационално ниво“, рече Министерството, додавајќи дека Кина „ќе ја игнорира американската бесмислена игра со тарифни броеви“.

Републиканецот првично воведе царини од 20 отсто на увозот од Кина поради неговата наводна улога во синџирот на снабдување со фентанил, покрај давачките од претходните администрации, а потоа додаде 125 отсто поради трговските практики што Вашингтон ги смета за нефер.

Неговата администрација, сепак, даде привремено одложување за одредени технолошки производи како што се паметните телефони и лаптопите.

Белата куќа во вторникот соопшти дека Пекинг треба да го направи првиот чекор кон ставање крај на спорот, за кој економистите предупредуваат дека може да предизвика глобална рецесија.

„Топката е на теренот на Кина. Кина треба да се договори со нас. Ние не мораме да се договориме со нив“, се вели во изјавата на Трамп што ја прочита прес-секретарот Каролин Левит.

Кина во средата соопшти дека нејзината економија пораснала за 5,4 отсто од прогнозите во првиот квартал, бидејќи извозниците брзаат да ја извадат стоката од фабричките врати пред американските давачки.

„Ескалацијата што се случува во април ќе се почувствува во бројките за вториот квартал, бидејќи царините ќе ги насочат државните фирми да бараат други добавувачи, попречувајќи го кинескиот извоз и сопирајќи ги инвестициите“, рече Херон Лим од Мудис Аналитика за АФП.

Јапонскиот претставник за разговорите закажани за среда во Вашингтон рече дека е оптимист за „победнички“ исход за двете земји.

Риосеи Аказава, кој требаше да се сретне со американскиот министер за финансии Скот Бесент, рече дека „ќе го заштити нашиот национален интерес“.

Производителот на автомобили Honda во средата соопшти дека ќе го префрли производството на својот хибриден модел Civic од Јапонија во САД, иако тоа претставува многу мал дел од неговото глобално производство.

Образложението зад одлуката „не е единствено прашање“, рече портпаролот на јапонската фирма. „Одлуката се заснова на политиката на компанијата од нејзиното основање дека произведуваме автомобили онаму каде што има побарувачка“.

Јужна Кореја, уште еден голем извозник, особено на полупроводници и автомобили, рече дека министерот за финансии Чои Санг-мок ќе се сретне со Бесент следната недела.

„Сегашниот приоритет е да се искористат преговорите… да се одложи наметнувањето на реципрочните тарифи колку што е можно и да се минимизира неизвесноста за корејските компании кои работат не само во САД, туку и на светските пазари“, рече Чои во вторникот.

Трамп наметна големи давачки за увозот од Кина од почетокот на годината, заедно со неговата „основна“ царина од 10 отсто за многу американски трговски партнери.

Неговата администрација неодамна ги прошири своите исклучоци од тие тарифи, исклучувајќи одредени технолошки производи како паметни телефони и лаптопи од глобалната царина од 10 отсто и давачката од 125 отсто за Кина.

Акциите на чипови низ Азија паднаа откако Nvidia соопшти дека очекува удар од 5,5 милијарди долари поради новите барања за лиценцирање на САД за примарниот чип што може легално да го продава во Кина.

Трамп, исто така, нареди истрага во вторникот што може да резултира со царини за критичните минерали, металите од ретки земји и придружните производи како што се паметните телефони.