Претседателката Гордана Сиљановска Давкова денеска го отвори прашањето за промена на заклучоците на ЕУ за Македонија и најави дека постои излезно решение за спорот со Бугарија. Сепак, таа со остар тон потсети дека одлуката не е во наши раце.

„Од наша призма можно е да се смени заклучокот, но одлуката не ја носиме ние. Точно е дека сме разговарале за излезни решенија,“ изјави претседателката по Меѓународниот форум „Глокализација 2.0“.

Сиљановска Давкова детектира значителна промена во реториката на највисоките претставници на ЕУ. Според неа, Брисел почнува да сфаќа дека се работи за опасен преседан кој може да се повторува.

„Мислам дека има промена во реториката, бидејќи не се работи само за еден преседан, туку за приказна што ќе се повторува доколку во стартот не се најде решение. Затоа јас предлагав некои излезни решенија,“ нагласи таа.

Претседателката испрати и директна критика кон придавката „француски предлог“, посочувајќи на парадокс:

„Честопати слушаме француски предлог. Не знам колку е добро да кажам, ама не одговара придавката бидејќи Франција е држава којашто ја нема потпишано ниту ратификувано Рамковната конвенција за заштита на правата на малцинствата. И сега да го користите предлогот за гарантирање на малцински права како француски не е во ред.“

Таа не ги амнестираше ниту домашните претставници, велејќи дека и нашиот дел од историската комисија учествувал во креирањето на заклучоците и решенијата.

Сиљановска Давкова ја отвори вратата за маневар: иако е тешко да се менуваат протоколи, таа гледа решение во интерпретацијата и изјавата за отворање на преговорите.

„Има можност со интерпретација. Мислам дека мора да ги тргнеме историјата, културата и јазикот од критериумите,“ категорична е претседателката.

Таа самоуверено тврди: Македонија има едни од најдобрите уставни гаранции за правата на малцинствата, вградени во Уставот и Рамковниот договор.

Критиката кон источниот сосед е најостра. Претседателката ја потенцира лицемерноста на барањата, наспроти сопственото однесување:

„Обично го барате од другиот она што вие го гарантирате. Ако вие не гарантирате имплементација на пресудите на Судот за човекови права во Стразбур, а се повикувате на заштита на човековите права, тогаш имате проблем,“ заклучи Сиљановска Давкова, префрлувајќи го центарот на вината кај Софија.

Новото истражување „Религијата во политичките кампањи“, спроведено во ноември 2025 година од Институтот за политички истражувања – Скопје (ИПИС), порталот Religija.mk и Фондацијата Конрад Аденауер, покажува дека опаѓа влијанието и употребата на религијата во политичките кампањи во Македонија, но и дека дел од граѓаните сè уште ја препознаваат како фактор во изборниот процес.

Според податоците, 28% од испитаниците сметаат дека религијата повеќе или помалку е користена во кампањите, што претставува пад во однос на претходните мерења во 2020 и 2017 година. Истовремено, 51% веруваат дека религијата малку или воопшто не се користи во политичката комуникација на партиите.

Граѓаните генерално се против користење религиозни симболи во кампањи – дури 68% го сметаат тоа за злоупотреба на религиозните чувства.

И покрај тоа, околу една петтина од гласачите признаваат дека религиозноста на кандидатот, посетите на верски објекти или барањето благослов од верски лидери може да има одредено влијание врз нивниот избор.

Истражувањето покажува и дека етнички албанските партии нешто повеќе ја користат религијата во кампањите во споредба со македонските политички субјекти, но и кај нив е забележан тренд на намалување во последните години.

Кога станува збор за вмешаноста на верските заедници во политиката, 49% од граѓаните сметаат дека верските лидери имаат одредено влијание. Сепак, големо мнозинство – 77% – се против верските претставници јавно да поддржуваат политички субјекти.

Според анализата, само 24% од испитаниците веруваат дека верските заедници фаворизирале одредена партија на последните избори, а меѓу нив, по околу 6% сметаат дека фаворити биле ВМРО-ДПМНЕ, НАИ или ВРЕДИ.

Истражувањето потврдува дека Македонија останува мултирелигиско и генерално религиозно општество, но трендовите укажуваат на постепено одвојување на политичките процеси од религиозните влијанија и намалување на нивната улога во современите изборни кампањи.

На 8 декември 2025 година, токму на празникот Свети Климент, беше означен почетокот на ново значајно поглавје во афирмацијата на македонскиот јазик и културата во Европа. На Филозофскиот факултет при Универзитетот „Константин Филозоф“ во Нитра, Словачка, беше свечено отворен Лекторатот по македонски јазик – дванаесеттиот лекторат што Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ го воспоставува надвор од државата.

На отворањето присуствуваше делегација од Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ составена од проф. д-р Владимир Мартиновски, декан на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, проф. д-р Кристина Николовска, директор на МСМЈЛК, и проф. д-р Звонко Танески – кој е назначен за лектор.

Проф. д-р Танески, со својата долгогодишна научна, преведувачка и културна работа во Словачка, одамна има изградено силни врски меѓу македонската и словачката културна средина. Неговото назначување за лектор претставува природно продолжение на оваа меѓукултурна мисија.

Отворањето на Лекторатот е важен исчекор за поголема видливост и промоција на македонскиот јазик, литература и култура во централноевропскиот академски простор. Истовремено, тоа значи и нов импулс за зајакнување на македонско-словачките академски врски и за проширување на нивната иднина.

Фото: Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје