Connect with us

Македонија

Денеска е Митровден – една од најчестите македонски куќни слави

Published

on

Овој празник меѓу народот е познат како Митровден (Митроен) и се празнува на денешен ден 8 ноември според новиот (или на 26 октомври според стариот) календар. Тогаш завршува летниот и започнува зимскиот период од годината. Поради собраните плодови, значително намалениот ден, студеното време и сл. се вели дека со Митровден започнува зимата. Оттука и македонската народна пословица: „Дојде ли Митровден, чекај си Ѓурѓовден“.

Свети великомаченик Димитриј (Митровден), 8.XI/26.X. Празник на заштитникот на градот Солун и почеток на зимската половина од годината

Именден празнуваат: Димитрија, Митре, Димо, Димко, Димана, Димка, Мите, Димитрина, Митра…

Меѓу поголемите есенски празници поврзани со домашни служби спаѓа и празникот Митровден што се празнува во спомен на светиот великомаченик Димитриј Солунски, наречен уште и чудотворец и мироточив. Овој празник претставува и меѓник меѓу летниот и зимскиот период од годината.

Насекаде во Македонија на Митровден се главувале момоци, селски говедари, полјаци, протуѓери, овчари, козари, свињари итн., но и селски старешини одборници, коџобашии итн., договор што важел до Ѓурѓовден или до следниот Митровден. На Митровден се правеле гозби за главените момоци, им се исплаќала ругата (заработувачката) и се правел пазар за наредниот период.

Во некои места на Македонија Митровден е домашен празник, можеби првиот и последен каде пандемијата ги спречи гостите по дома, но традицијата е вечна, се месат лебови, се коли курбан или се одржуваат панаѓури. Во Разлошко како што е запишано во зборникот на браќата Молерови, Митровден бил празнуван со собор како ѓурѓовденскиот на врвот „Свети Митар“ среде Пирин. Таму имало „тројалиште“ заобиколено со дванаесет даба во спомен на 12-те апостоли. Интересно е што во околината никаде немало даб. Во последно време поради тоа што времето во овој период на годината е студено со дожд и снег и овој собор е изоставен.

Антон Поп Стоилов забележал дека во Мариово собир имало во с. Манастир кај црквата „Св. Димитрија“, а на овој ден панаѓур правеле и селата Бзовиќ, Старавина, Градешница и Груништа. Марковиот манастир во близината на Скопје е посветен на свети Димитрија и во него има циклус фрески од животот на овој светец. Во Гевгелиско, како што запишал Стефан Тановиќ свети Димитрија го празнувале и Турците под името Касим. Во овој крај до овој празник го собирале бериќетот од полето за после да ги пуштат говедата без чувар (ајмана). Исто така, цел ден се одело на лов касимавна – митровденски лов. На овој ден вечерта на овчарите, воловарите измеќарите и сл. им се приредувала вечера и им се исплаќала заработувачката за изминатиот период.

Со Митровден се поврзани и повеќе верувања. Марко Цепенков забележал дека „како што ќе биди дено на Митроен топол, студен и ер како да биди, таквие ќе биле четириесетте дни по Митроен“.На друго место Цепенков запишал дека „на новина ако биди Митроен, тешка зима ќе имало.“

Светиот великомаченик Димитрија живеел во третиот век по Христа. Се родил во Солун и бил син на градоначалникот на овој град. Легендата вели дека солунскиот војвода долго немал пород и по многуге молитви упатени кон Бога бил даруван со машко дете кое со големо внимание го образувал и воспитувал и го воведувал во христијанството. Во тоа време овие краишта биле во составот на Римската империја и со нив управувал царот Максимијан, кој бил паганин и жестоко ги прогонувал христијаните.

По смртта на татко му, Димитрија бил именуван од страна на Максимијан за градоначалник на Солун при што бил советуван да биде немилосрден кон христијаните, да ги убива и прогонува секаде каде што ќе ги сретне. Но Димитрија бил христијанин. Најпрвин тајно, а потоа и јавно го поддржувал христијанството, ги подучувал христијаните како да се чуваат од лошите пагани и да не се откажуваат од Христа дури и по цена на животот. За ваквата дејност на Димитрија разбрал и царот Максимијан. За да се увери во тоа што го слушал тој дошол во Солун. Димитрија не само што не порекнувал дека е христијанин туку го презрел идолопоклонството на царот. Затоа овој наредил веднаш да биде затворен. Димитрија, знаејќи што го чека целиот свој имот му го оставил на некој пријател по име Лупа, тој да го раздели на сиромаси. Во затворот ги слушнал зборовите на ангелот Божји кој му рекол: „Мир на тебе, страдалниче Христов, охрабрувај се и не очајувај“.

Македонија

ВНИМАВАЈТЕ, УХМР ИЗДАДЕ АЛАРМ ЗА СИЛЕН СЕВЕРЕН ВЕТЕР Следуваат студени утра, магла, мраз, дожд и снег

Published

on

До петок ќе преовладува променливо облачно, ветровито и студено време со повремени локални врнежи претежно од снег. Ќе дува умерен, а вдолж Повардарието засилен северен ветер, кој ќе надминува 60 километри на час.

Времето денеска ќе биде променливо облачно и студено, со повремен локален снег во северните делови од земјата, а во југоисточните со повремен дожд, најавува Управата за хидрометеоролошки работи.

УХМР  за денеска издаде аларм за силен ветер од северен правец, наместа со брзина над 60 киломтри на час.

Во Скопје, vремето ќе биде  облачно и студено, со повремени врнежи од дожд и снег, а во повисоките делови од котлината со повремен снег. Попладне врнежите ќе престанат. Ќе дува умерен ветер од северен правец.

Утринската температура ќе се спушти до минус 4 во Маврово, а максималната дневна ќе се искачи до 7 степени во Гевгелија.

Во Скопје минималната температура ќе изнесува 1 степен, а дневната ќе биде до 6 степени Целзиусови.

До петок ќе преовладува променливо облачно, ветровито и студено време со повремени локални врнежи претежно од снег. Ќе дува умерен, а вдолж Повардарието засилен северен ветер, кој ќе надминува 60 километри на час.

Од сабота следува период на стабилно време со ниски утрински температури, кои ќе се симнат до минус 9 степени. По одделни места ќе има појава на магла и пониски дневни температури.

Continue Reading

Македонија

Минчев за злоупотребата на балансерот: Агрон и Фатмир беа регистрирани како македонски имиња, Ангеле и Стојан како албански

Published

on

Министерот за јавна администрација, Горан Минчев, на денешната собраниска седница за пратенички прашања му порача на пратеникот Блерим Беџети од ДУИ дека нема да дозволи политички притисоци да го прекршат законот и ја подвлече заложбата на Министерството за јавна администрација за спроведување на реформите базирани на законска основа и транспарентност.

„Господине Беџети, апсолутно Ве разбирам дека мора да отворате теми од етнички карактер, имајќи ја предвид состојбата на Вашата партија и коалиција. Разбирам дека ова е нужно во контекст на напуштањето на Вашите коалициски партнери од европскиот фронт, раслојувањето на членството на ДУИ во коалицијата ‘ВРЕДИ’, како и преминот на многу од нив во други политички структури. Исто така, ја разбирам потребата да отворате теми заради актуелните состојби со Вашите функционери кои се наоѓаат на црната листа на Стејт департментот.“ – изјави министерот Минчев.

Во однос на дигиталната алатка „Балансер“, Минчев појасни:

„Балансерот беше дигитална алатка воведена во 2015 година како дел од имплементацијата на Охридскиот рамковен договор. Сепак, со одлуката на Уставниот суд од 2024 година, оваа алатка е укината. Мојот став е дека Балансерот, кој требаше да овозможи правична застапеност, беше злоупотребуван за политички цели. Министерството под мое раководство направи корекции за да се врати правичната примена согласно Законот за вработени во јавниот сектор, кој строго предвидува почитување на етничката застапеност врз основа на последниот попис.“

Министерот Минчев потенцираше и примери за злоупотреби во именувањата на вработените:

„Агрон, Фатмир и Исмет беа регистрирани како македонски имиња, Ангеле и Стојан како албански, а Зоран како бошњачко име – што се само дел од еклатантните злоупотреби на Балансерот.“ – истакна тој, додавајќи дека министерството за јавна администрација останува посветено на обезбедувањето правична застапеност и професионализација на јавниот сектор, во корист на сите граѓани на Република Македонија.

Continue Reading

Македонија

Затворени се пет приватни научни институти

Published

on

Затворени се пет приватни научни институти, а кај 15-тина се утврдени неправилности кои имаат обврска да ги отстранат во соодветен рок. Ова е исходот од досега спроведените надзори на комисијата во Министерството за образование и наука формирана за оваа намена, за што, вечерва информираше министерката за образование и наука Весна Јаневска во емисијата „За или против“ на ТВ Алфа.

„Дел од институтите се затворени заради неактивност, а дел бидејќи не ги исполнуваа законските услови за работа. Онаму каде констатиравме неправилности, даден е рок истите да ги отстранат за три месеци. Но, мислам дека бројот на затворени научни институти ќе биде поголем“, рече Јаневска, додавајќи дека само два института целосно ги исполнувале условите за работа.

Министерката информираше дека некои образовни установи не сакале да соработуваат при надзорите, а дел од нив, дури и упатувале закани кон вработените во министерството.

„Сé што правиме е за подобро образование, ниту една активност нема политичка заднина. Ова е прво предупредување да престанат со закани, а следно ќе биде да пријавиме и да постапат други надлежни институции по тој основ“, додаде министерката.

Осврнувајќи се на придобивките кои ќе ги обезбеди предложената нова законска регулатива во образованието, Јаневска рече наскоро по усвојувањето на неколку законски решенија во Собранието, ќе следи кадровско зајакнување на дел од институциите, меѓу кои и Државниот просветен инспекторат и Бирото за развој на образованието.

Continue Reading
Advertisement
Advertisement

Трендинг

Copyright © 2024 Булевар.мк