Магазин

Има ли живот после смртта? Еве што велат последните научни истражувања

Има ли живот после смртта? Научниците го проучуваат исчезнувањето на „биосветлината“ кај живите организми

Истражување открива дека животот навистина е светлина – која згаснува во моментот на смртта

Научници од Универзитетот во Калгари и Националниот истражувачки совет на Канада објавија резултати од необично истражување кое го отвора прашањето: дали животот навистина „свети“ – и што се случува со таа светлина кога настапува смртта?

Преку експерименти спроведени на глодари и растенија, истражувачите утврдиле физички докази за постоење на ултраслаба фотонска емисија, позната како биофотони, која драстично се намалува веднаш по смртта. Според тимот предводен од физичарот Вахид Салари, овие емисии – кои потекнуваат од метаболички активности во живите клетки – можеби се своевиден биолошки „одраз“ на здравјето и виталноста.

Биофотоните претставуваат слаба светлина што ја емитираат живите организми во видливиот спектар (од 200 до 1.000 нанометри) како резултат на хемиски процеси, посебно хемилуминисценција. Овој феномен е документиран уште од минатиот век, но сè уште предизвикува контроверзии – делумно поради сличноста со паранаучни поими како аурата.

Клучниот фактор за емисијата на оваа светлина, според научниците, се реактивните видови на кислород што клетките ги создаваат во услови на стрес – како што се токсини, висока температура, инфективни агенси или недостаток на хранливи материи. Присуството на водород пероксид, на пример, може да предизвика хемиски реакции во липидите и протеините, при што електроните емитуваат фотони при враќање во својата стабилна состојба.

Живи и мртви глодари под „светлината“ на науката

За да ја потврдат својата хипотеза, истражувачите извршиле мерења на ултраслабата светлина кај четири живи глодари. Животните биле поставени поединечно во затемнета кутија и снимани еден час со специјални камери и фотозасилувачи. Потоа биле хуманo еутаназирани, но телата биле задржани на истата температура за да не влијае топлината како променлива, и повторно снимани во текот на уште еден час.

Резултатите покажале значителен пад во фотонската емисија по смртта, со што научниците добиле недвосмислени податоци дека живите клетки навистина испуштаат светлина – која згаснува по нивната смрт.

И растенијата „светат“ кога се повредени

Идентична постапка била применета и на листови од два растителни видови: Arabidopsis thaliana и Heptapleurum arboricola. По изложување на физички оштетувања и хемиски агенси, повредените делови на растенијата емитувале зголемено количество биофотони. Според истражувачите, „оштетените делови беа значително посветли од неповредените низ целиот 16-часовен период на снимање“.

Овие наоди отвораат можност за развој на нови, неинвазивни методи за следење на клеточниот стрес и здравје – не само кај луѓето, туку и кај животни, растенија, па дури и бактерии. Практичната примена може да биде значајна во медицината, биотехнологијата и земјоделството.

Животот како светлина што згаснува

Иако оваа „биолошка светлина“ не е доволно силна за да биде видлива со човечко око, истражувањето сугерира дека биофотонската емисија може да стане корисен индикатор за клеточниот интегритет и животната активност.

Студијата е објавена во реномираното научно списание The Journal of Physical Chemistry Letters, а научната заедница продолжува со дебата за тоа какви подлабоки импликации може да има ова откритие – не само за нашето разбирање на животот, туку и на смртта.

Магазин

Лица“ на Ангел Коруновски – емпатија и бунт низ современата уметност

Во галеријата „Мала станица“ во Скопје од вчеравечер е отворена изложбата „Лица“ на македонскиот академски уметник Ангел Коруновски. Поставката вклучува педесетина дела – скулптури, цртежи и слики – и ги привлече љубителите на уметноста со својот уникатен и комплексен израз.

– Изложбата му е посветена на човекот, особено на оние маргинализирани во современиот глобален свет, кои страдаат поради неговите динамики. Секоја личност се изразува преку самоспознание, и ова е мојата порака до целото човештво – да се сетат на самите себе, вели Коруновски.

Поставката е составена од три дела. Првиот дел претставува монументална скулптура и патот до неа, создадени со цел да предизвикаат поинаква визура во галерискиот простор. Вториот дел се портрети на историски личности, обработени со специфична експресивна моделација. Третиот дел ги поврзува цртежите и сликарството, кои користат акција и реакција како метод за истражување на лицата како појдовна точка.

Коруновски објаснува дека инспирацијата доаѓа од денешницата и од потребата младите да се пронајдат себеси во свет преплавен со информации и технологија. – На младите им недостига ритуалот време и искуство, кое ние го стекнувавме бавно, но темелно. Секоја личност треба да се самоспознае, поради што ја посветив изложбата токму на тоа, истакнува уметникот.

Кураторот Горанчо Ѓоргиески додава дека поставката е замислена како надреален филм, кој започнува од средината и завршува со почетокот, прикажувајќи различни лица – од историски фигури до блиски луѓе на авторот – како сведоци на човечкото достоинство и отпорот кон хаосот и корупцијата во денешницата.

Скулптурите се изработени од полиестер и гума, додека сликарството користи комбинирана техника. Коруновски е дипломиран на Факултетот за ликовни уметности при Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“ – Скопје и има завршено постдипломски студии на тема „Патот на цртежот до современата фигурација“.

Изложбата ќе биде отворена за посетителите до средината на февруари.

Извор: vecer.press

Магазин

Холандско село сега наплаќа влез од 17,50 евра

Селото Зансе Сханс, познато по своите традиционални холандски ветерници, ќе почне да наплаќа влезница од пролетта. Цената на билетот ќе изнесува 17,50 евра, што ќе биде првпат посетителите да плаќаат за да ја доживеат магијата на ова историско место.

Причината е едноставна: притисокот на туристите станува неодолив. Минатата година Зансе Сханс го посетиле неверојатни 2,6 милиони луѓе, додека самото село има само 100 жители. „Имавме 1,7 милиони посетители во 2017 година, а сега се движиме кон 2,8 милиони. Но, ова е мало место, едноставно немаме простор за сите,“ вели директорката на Музејот, Марика Вервеј.

Претставниците на музејот објаснуваат дека многумина посетители не сфаќаат дека селото е живо, со вистински жители. Тие често влегуваат во приватни градини, тропаат на врати, фотографираат и дури користат стапчиња за да ѕирнат внатре. За да се заштитат мештаните и културното наследство, локалната власт смета дека наплатата на влезницата е неопходна.

Советот на Општината ја поддржа одлуката, со образложение дека приходите ќе се користат за долгорочно одржување и управување со селото. Сепак, не сите се согласуваат: некои жители, политички групи и локални претприемачи остро ја критикуваат мерката. Планираниот референдум за воведување на влезницата претходно беше одбиен, оставајќи ги споровите отворени.

Зансе Сханс, иако шармантно и идилично, се соочува со предизвикот да балансира помеѓу туристичкиот бум и секојдневниот живот на неговите жители – и тоа со цена од 17,50 евра по посетител.

Магазин

Американската лотарија му донесе 1,8 милијарди долари на среќен добитник во Арканзас

По тримесечен период без добитник, американската лотарија Пауербол донесе милијарди среќа за еден играч во Арканзас. Добитните броеви кои го донесоа ова богатство беа 04, 25, 31, 52 и 59, со Пауербол бројот 19.

Со конечната продажба на лотовски тикети, џекпотот се искачи над очекувањата, станувајќи втор по големина во историјата на американската лотарија и најголемата Пауербол награда за оваа година. Победникот може да избере еднократна исплата во готово од 834,9 милиони долари.

Овој триумф доаѓа по 46 последователни извлекувања во кои никој не успеал да го погоди сите шест броеви. Последното победничко извлекување беше на 6 септември, кога двајца среќници од Мисури и Тексас делеле џекпот од 1,787 милијарди долари.

Организаторите на лотаријата истакнаа дека ова е вторпат џекпотот на Пауербол да биде освоен со тикет продаден во Арканзас, по првиот случај во 2010 година.