Утре од 7 часот наутро значаен дел од централното градско подрачје ќе остане без вода поради дефект на водоводната линија на булевар „Крсте Мисирков“, соопшти ЈП „Водовод и канализација“ – Скопје.

Прекинот ќе ги опфати објектите на МАНУ, Основен суд 2, Младинскиот културен центар, Универзитетската библиотека „Св. Климент Охридски“, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, трговскиот центар „Мавровка“, делови од Старата скопска чаршија, Саат-кулата, улицата „Отокар Кершовани“, Адвокатската улица и дел од булевар „Крсте Мисирков“.

Од претпријатието информираат дека екипите ќе работат интензивно на терен и дека водоснабдувањето ќе биде вратено веднаш по отстранување на дефектот.

Министерството за внатрешни работи (МВР) се најде во центарот на правна и политичка бура, откако група граѓани поднесе тешка артилерија од претставка до Уставниот суд и кривична пријава до Обвинителството! На мета е контроверзниот систем за санкционирање сообраќајни прекршоци – т.н. „Safe City“, а обвинувањата се дека е незаконски, технички небезбеден и сериозно неуставен.

Покрај обемната претставка за оценка на уставноста и законитоста, граѓаните поднесоа и кривична пријава до Основното јавно обвинителство и Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција. Целта е јасна: Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, и засега непознати службени лица да одговараат за наводна злоупотреба на службена положба, несовесно работење и неовластено собирање лични податоци.

Поднесените документи го тресат системот, со тврдењето дека новиот модел – доставување прекршочни налози преку СМС со линк до PDF документ – е директна повреда на основните човекови права, приватноста и клучниот принцип на еднаквост пред законот.

Во срцето на претставката до Уставниот суд е техничката неконзистентност и правната слабост на СМС-доставата.

„Законодавството не бара граѓанинот да поседува мобилен интернет или паметен уред!“ – се истакнува во документот.

Подносителите алармираат дека оваа пракса ефективно оневозможува дел од граѓаните (кои немаат паметен телефон, интернет или потребна апликација) да ја добијат казната, да ја видат содржината или, што е најважно, да поднесат жалба. Ова е директен удар врз правото на правична постапка и правна сигурност.

Дополнително, се изнесуваат аргументи за катастрофалната небезбедност на СМС-пораките како средство за службена достава. Се тврди дека СМС не може да обезбеди доказ за автентичност, идентитет на испраќач или точен момент на прием, што е спротивно на европските стандарди (регулативата eIDAS). Граѓаните предупредуваат на отворениот пат за „spoofing“, фишинг и сајбер напади, кои би можеле да ги изложат граѓаните на ризик од кражба на лични податоци.

Уште едно сериозно обвинување е поврзано со задолжителното собирање телефонски броеви при регистрација на возила и нивното поврзување со базите на податоци на МВР.

Граѓаните тврдат дека ова е во директна спротивност со Законот за заштита на лични податоци и европскиот GDPR, со што се создава база на податоци без соодветна законска основа.

Како врв на неправдата, се посочува и селективната примена на фиксните камери кои се поставени само во одредени градови, што создава нееднаква правна положба меѓу граѓаните во различни региони на земјата.

Граѓанската група бара Уставниот суд итно да поведе постапка, да ги укине сите акти и практики што овозможуваат СМС-достава и да наложи итно запирање на примената на „Safe City“ додека не се усогласи со Уставот и европските стандарди. Од Обвинителството се бара кривична постапка и обезбедување на сите релевантни документи од МВР.

МВР засега молчи. Сите очи се вперени кон институциите – дали Уставниот суд и Јавното обвинителство ќе го прифатат овој предизвик и ќе ја преиспитаат законитоста и уставноста на македонскиот „Safe City“ систем? Одлуката се очекува во наредните денови.

Началникот на СВР Скопје, Сашо Топаловски, најави засилена контрола на паркирањето во главниот град. Во гостување во емисијата „Претрес“, тој појасни дека полициски возила опремени со камери, поврзани директно со системот „Безбеден град“, ќе патролираат по Скопје.

Секое застанување на булеварите каде што не е дозволено „паркирање на пет минути“ ќе биде санкционирано. „За несоодветно паркираните возила на паркиралиштата и булеварите… сите кои ќе помислат дека може да ја остават колата и да завршат некоја работа, создавајќи гужва на сообраќајницата, сега ќе бидат казнети. Колите ќе вртат по цел ден, на различни локации. Пораката до оние што планираат да бидат сообраќајни прекршители е дека тоа нема да биде исплатливо“, рече Топаловски.

СВР Скопје со оваа мерка најавува поголема дисциплина на булеварите и намалување на сообраќајниот метеж во градот.