Битола, 18 декември 2021 (МИА) – Општина Битола и преспанско-пелагониската епархија чествуваат за Свети Нектариј Битолски, патрон и заштитник на градот. Свети Нектариј Битолски е светител што ѝ припаѓа на групата преподобни маченици, монаси-подвижници, кои што своите животи ги завршиле маченички.
Според житието, преподобниот Нектариј е роден во Битола. Точната дата на неговото раѓање не се знае. Но, бидејќи умрел како старец во 1500 година, може да се претпостави дека е роден некаде во 20-те години на XV век, околу 1420-1430 година. Родителите на Нектариј биле побожни и праведни луѓе. На крштевањето на својот син му го дале името Никола, а подоцна, при замонашувањето, го добил името Нектариј.
Преподобниот Нектариј уште како дете заминал од Битола и своето светителско достоинство го добил далеку од своето родно место, во Света Гора, најголемиот христијански центар на Балканот и таму останал до крајот на својот живот, односно до 5 декември 1500 година кога преподобниот Нектариј тивко и достоинствено се преселил во вечното царство Христово. Нектариј живееше особено горк живот. Сега се насладува од божествениот нектар одозгора, е напишано во Житието за Свети Нектариј Битолски.
Пет години по неговата смрт, неговите ученици и следбеници го отвориле неговиот гроб, за да му ги пренесат моштите и забележале дека тие не биле распаднати и од нив се ширела пријатна миризба во воздухот. Моштите му ги положиле во ковчег, на кој што бил направен релјеф на неговиот лик. Ковчегот со неговите мошти и денес се чува во Света Гора, во ќелијата каде што се подвизувал.
Споменот на Свети Нектариј Битолски, заштитникот на градот Битола, се слави речиси две децении со празнична богослужба како што синоќа во Соборниот храм „Свети Великочаченик Димитриј“, отслужи Митрополитот Преспанско-пелагониски г. Петар, а утрово во тек е Утринска богослужба, а потоа ќе следи и Литија.
За Литијата и нејзиното значење
Литијата е православен обред кој се извршува во форма на торжествена поворка од страна на свештенослужителите и верниците, проследена со црковни химни, икони, крстови, рипиди и други свети предмети, со цел да се отдаде почит кон Бога и Неговите светии и да се испроси Неговата благодат и милост. Една од особеностите на литијата е тоа, што таа се извршува околу храмот, манастирот или градот.
Според востановената традиција, во Битола по завршувањето на Светата Божествена Литургија, од храмот Св. вмч. Димитриј, се спроведува свечена Литија со моштите на „Свети Агатангел Битолски“, а учесниците се движат низ повеќе улици во централното градско подрачје, околу Храмот и по Широк сокак.
Чествувањето за Свети Нектариј Битолски завршува со традиционален прием на митрополитот г. Петар кај битолскиот градоначалник, а годинава новоизбраниот прв човек на градот Тони Коњановски најави дека од следната година на Денот на заштитиникот на градот ќе се доделуваат парични награди за талентираните ученици кои постигнале високи резултати во своето школување.
Православната црква и верниците денеска на 21-ви ноември, го слават еден од најголемите христијански празници- Архангел Михаил или народски нарачен Арангеловден.
Овој светец е водец на небесните војски кој секогаш се јавувал на местата на кои се јавувала и Богородица, така што претставува небесна сила и заштита на земјата.
По црквените преданија, ангелот Михаило прв стапил во борба со лошиот дух и во тоа име по црквено толкување означува „оној кој е како Бог“.
Меѓу нардот владее верување дека овој ангел ги посетува болните и ако застане кај ногата- не е на добро, а ако застане кај главата- болниот ќе оздрави.
Овој празник секогаш се слави на ист датум и во есен, затоа што кога на светците им се делеле улогите, Архангелот Михаил го добил есенското и зимско време- времето на потешкотии. Се верува дека во ова време тој лута облечен како просјак за да ги прекори неверниците и да им помогне на сиромашните.
Едно народно верување вели дека спрема временските услови на овој ден, може да се одреди каква ќе биде годината, времето на празникот ќе одреси какво ќе биде времето во текот на зимата и пролетта.
Дали денот ќе биде прославен со посна или мрсна трпеза, зависи од денот на кој се паѓа. Ако е во среда или петок, треба да биде посно. Оваа година е во четврток, па трпезата може да биде мрсна. Секогаш на трпезата треба да има пченица, во чест на мртвите, односно упокоените души на светците.
Еден од најважните празници во православниот календар, Арангел се празнува на 21 ноември во чест на Свети Архангел Михаил.
Таа е една од најчестите слави помеѓу православните христијани и носи длабока духовна и културна симболика.
Се верува дека свети Архангел Михаил е заштитник на семејствата и чувар на душите на праведниците, па на овој ден се молат посебни молитви за здравје, мир и благосостојба.
Обичаи за Арангел
*Свечена церемонија и славска трпеза
Арангел традиционално се празнува со палење свеќа и кршење на славската погача, со молитва посветена на Светиот Архангел Михаил. На трпезата се служат посни или мрсни јадења, во зависност од датумот на празникот. Ако падне во среда или петок, тогаш храната е посна.
*Молитва се за заштита и мир
Празникот е време кога верниците се молат на Свети Архангел Михаил да ги заштити нивните домови, семејства и заедница од злото. Иконата на светителот го зазема централното место во домот, а пред неа се палат свеќи и се кажуваат молитви.
*Забрането е извршување на потешки работи
Како и кај повеќето големи празници, традицијата налага дека на Денот на Арангел треба да се избегнува тешка физичка работа како што се работа на нива, сечење дрва и шиење. Овој ден треба да биде посветен на молитва, одмор и празнување.
*Помагање на сиромашните и донирање
Во некои делови постојат обичаи да се донираат храна и пари на оние на кои им е потребна помош, верувајќи дека Светиот Архангел Михаил ќе им врати благослов на оние кои им помагаат на другите.
Што не треба да се прави на Арангел?
Свадби и прослави
На овој ден не се организираат венчавки, бидејќи Архангел е духовен празник кој симболизира молитва и тишина. Се смета дека денот е посветен на семејно заедништво и почитување на светецот, а не на бучни прослави.
Избегнувајте конфликти
Се верува дека на овој ден е исклучително важно да се одржи мирот во домот и да се избегнуваат кавги. Свети Архангел Михаил е симбол на правдата и мирот, па се верува дека конфликтите можат да донесат несреќа во семејството.
Непосветување на празникот
Отсуството на молитва и непочитувањето на обичаите на денот на Архангел се толкуваат како непочитување на самиот светец. Семејството треба да го помине денот во заедништво, молитва и љубов.
Свети Архангел Михаил, кој се празнува во четврток на 21 ноември, е еден од најважните православни празници. За овој ден се поврзуваат бројни обичаи и верувања, но има и некои сомнежи, како на пример дали се подготвува пченица.
Свети Архангел Михаил, на кого му се посветува празникот Архангел, важи за жив светец, па многу верници сметаат дека за овој празник не се подготвува ропско жито. Дали е навистина така? Еве што напиша на оваа тема еден патријарх во својата книга „За да ни бидат појасни некои прашања од нашата вера“.
Зрното не се подготвува за светците кои починале, туку како што се моли свештеникот во самата молитва за осветување на јаслите, јаслите да се принесат на слава Божја, „во чест и спомен на светителот (изречена име на славата на семејството), и во спомен на оние кои загинаа во побожната вера“. Ова е најважниот дел од молитвата во кој се открива значењето на подготвувањето на јаслите за слава Христова. Крштението со славеничката погача и лулка се принесува заради Бога и во чест на крстениот светец како заштитник на семејството.
Варената пченица не е симбол на смртта, туку на животот на оние кои живееле и кои сега живеат во вера во Бога и нивната слава Христова. Вистина е и дека сите светци се живи, бидејќи во Бога никој не може да биде мртов – Бог е Бог на живите, а не на мртвите. Погрешната практика веројатно настанала поради фактот што житото се подготвува и за помен на починатите најблиски. Во двата случаи, житото претставува жртва на Бога и ја симболизира православната вера во општото воскресение. Оваа жртва му се принесува на Бога во името на светецот или покојникот чие име се споменува на тој ден, или на тој спомен. Дали зборуваме за светец кој живеел, а потоа се упокоил или никогаш не поминал низ биолошка смрт, како Архангел Михаил или Свети Илија, не прави никаква разлика во однос на жртвите што му се принесуваат на Бога (празнична торта, жито и вино). Варената пченица не е симбол на смртта, туку на животот на оние кои живееле и кои сега живеат во вера во Бога и нивната слава Христова. Вистина е и дека сите светци се живи, бидејќи во Бога никој не може да биде мртов – Бог е Бог на живите, а не на мртвите.
Погрешната практика веројатно настанала поради фактот што житото се подготвува и за помен на починатите најблиски. Во двата случаи, житото претставува жртва на Бога и ја симболизира православната вера во општото воскресение. Оваа жртва му се принесува на Бога во името на светецот или покојникот чие име се споменува на тој ден, или на тој спомен. Дали зборуваме за светец кој живеел, а потоа се упокоил или никогаш не поминал низ биолошка смрт, како Архангел Михаил или Свети Илија, не прави никаква разлика во однос на жртвите што му се принесуваат на Бога (празнична торта, жито и вино).