Димитар Димитров, бугарски новинар кој работел во Би-Би-Си издаде книга “Светот на македонските Бугари”. Како што може да претпоставите се работи за извртување на историските факти.
– „Светот следи се што се случува во Бугарија уште од нејзиното ослободување во 1878 година. Борбите на македонските Бугари против Турците беа толку популарни што двајца Американци им се придружија на бугарските чети во Македонија и ги опишаа своите искуства во книги и роман за востаниците беше објавена во Велика Британија. Има дури и пијано марш за бугарското востание, објавен во Париз“.
Ова во интервју за БГНЕС го изјави Димитар Димитров. Тој е долгогодишен новинар на Би-Би-Си Лондон и прв дописник на авторитетните британски медиуми кај нас по промените во 1989 година.
Книгата „Светот за македонските Бугари“ е целосно базирана на публикации во Европа и Америка, вели авторот.
Бугарското движење
Монографијата е објавена во пресрет на 120-годишнината од избувнувањето на Илинденско-Преображенското востание (Илинденското востание на кое Бугарите му го менуваат името) во 1903 година. Голем дел од неа е посветен нему. Можете да видите колку внимателно се следи борбата на македонските Бугари за слобода во Европа и Америка.
Во текот на целата 1903 година – пред, за време и по востанието – извештаите и анализите на водечките информативни списанија на англиски, француски, германски, италијански јазик известувале за востанието на македонските Бугари и нивните страдања по неговото задушување, пишува авторот.
Особено вредна е анализата на Брејлсфорд, кој објави книга и етнографска карта на Македонија. Според него, доминантно население е бугарско“, рече Димитар Димитров на промоцијата.
Еве што пишува Англичанецот:
„Беше 1893 година кога група влијателни македонски Бугари се собраа во една куќа во Ресен и ја основаа „Внатрешната организација“. Двајца од нив сè уште се водачи на движењето – Дамјан Груев, учител во Солун, кој ја напуштил сигурната кариера и добрите приходи за да стане заговорник и нелегален, и Христо Татарчев, поранешен лекар во Солун, чии префинети манири и световно знаење го направиле му ја испратил дипломата на комитетот да раководи со неговите активности од Софија…
Моментот за кој бугарското население се подготвуваше десет години, дојде за време на празникот на пророкот Илија – неделната вечер на 2 август 1903 година…
Македонските Бугари, иако ги достигнаа стандардите на моралот и цивилизацијата, не треба да се судат според нив, туку според нивната храброст и нивната решителност да се борат за нешто подобро. Со историјата на нивната десетгодишна борба, тие ги заслужија нашите симпатии“.
Оценката на шведскиот писател и преведувач на словенската литература Алфред Јенсен е кратка и јасна: „Македонските Бугари – луѓето со кои имав најмногу контакти за време на моето патување – ми оставија добар впечаток. Зборуваат западнобугарски дијалект“. – посочува Димитров.
Албанскиот премиер Еди Рама денеска изјави дека социјалната мрежа TikTok, во сопственост на кинеската групација BiteDance, ќе биде затворена во земјата најмалку една година, почнувајќи од почетокот на 2025 година.
„ТикТок е како маалски силеџија“, рече Рама на состанокот во Тирана со наставници, родители и психолози Албанци.
Рама додаде дека TikTok ќе биде затворен една година и дека во тој период ќе се спроведуваат програми кои ќе служат за „едуцирање на учениците и помош на родителите да го следат напредокот на нивните деца“.
Со учествуво на универзитетски професори и научници од Корча, Тирана и Македонија, како и активисти од македонската заедница во Албанија и областа Гора, на Косово, во Корча, Албанија, почна Научната конференција на тема: „80 години образование на мајчин македонски јазик во Албанија“.
На чинот на свеченото отворање, учествуваа заменик министерот за надворешни работи и трговија, Зоран Димитровски, ВД амбасадор на Република Северна Македомнија во Тирана Љуфтим Спахиу, дитректорката на КИЦ во Тирана Емилија Потеска Попивода, градоначалникот на Пустец Пали Колефски и други.
Обраќајќи се пред присутните, заменик министерот Зоран Димитровски, потенцираше дека негувањето на македонскиот јазик и зацврстувањето на неговата позиција на глобално ниво е програмски приоритет на новата македонска влада.
-Од аспект на евроинтеграцијата на државата, тоа значи зајакнување на преведувачките и толкувачките капацитети за македонски јазик, со цел навремена и квалитетна подготовка на националната верзија на европското законодавство и обезбедување квалитетна поддршка во текот на пристапните приговори, рече Димитровски.
Според него, јазикот е нашиот часовник на времето во кој и стојат и се движат сите физички и духовни записи, сите споделени мисли и спомени на што човекот ги брише, а јазикот го чува дури и од забот на времето.
Учесниците ги шпоздравија уште претседателот на Советот на општина Корча, Ејрон Неџипи, ректорот на Универзитетот „Фан С. Ноли“, Ленци Економи, деканката на Образовниот и Филолошкиот факултет, Јонела Спахиу и други официјални лица.
Организатори на Конференцијата се Македонското друштво „Сонце“ од Корча, во соработка со Универзитетот „Фан С. Ноли“ од истиот град, како и “Мрежата за промоција на јазичната различност” од Брисел.
Претседателот на Друштвото Сонце и професор на Универзитетот „Фан С. Ноли“, Васил Стерјовски, напомена дека целта на Конференцијата е да се одбележи значајниот јубилеј на македонското образование во Албанија, да се почитуваат и запаметат сите оние кои дале значаен придонес за развојот на образованието на мајчин јазик и да се истакне потребата за понатамошен развој на образовниот процес на Македонците во Албанија.
-Јазикот е душата на еден народ. Како што рекол германскиот филозоф Јохан Волфганг Гете “Кој не го знае својот јазик, не се познава себеси”. Затоа зачувувањето и развојот на македонскиот јазик во Албанија е вреден придонес за нашиот културен мозаик. Да го искористиме овој јубилеј за да размислиме за важноста на соработката и различостите. Како Македонци и Албанци, со векови живееме рамо до рамо, споделувајќи предизвици и триумфи. Нашата соработка е пример за хармонија и меѓусебно почитување, истакна Стерјовски.
Во рамките на настанот, ќе биде поставена изложба на фотографии и документи кои го отсликуваат образованието на македонски јазик во Албанија, како и книги на македонски јазик напишани од Македонци во Албанија.
На Конференцијата, која е од големо значење за промоција и зачувување на македонскиот јазик и културен идентитет во Албанија, од Македонија учествуваа професор д-р Катерина Тодоровска, заедно со новинарот, активист мегу Македонците во Албанија, Веле Митаноски.
Тодоровска повтори, дека, во декември 1944 година, Македонците во областите на Мала Преспа, Голо Брдо и селото Врбник во Деволската област започнаа да го изучуваат македонскиот јазик во образовниот процес во Албанија, што било овозможено со мегудржвен договор на тогашните југословенски, односно албански власти, веднаш по Втората светска војна.
-Во промоцијата и зачувувањето на македонскиот јазик кај етничките Македонци во Албанија, имало златни периоди во минатото, но, за жал, и обиди за асимилација и злоупотреба на нивните маки, со инфилтрација на бугарски емисари и службеници на официјална Софија, во најново време, рече, мегу другото Веле Митаноски.
Тој повтори дека двете земји, до 1948 година, негувале блискост и соработка, како резултат на заедничката антифашистичка војна, во која, етничките Македонци во Албанија, зеле масовно учество.
Во рамките на настанот, ќе биде поставена изложба на фотографии и документи кои го отсликуваат образованието на македонски јазик во Албанија, како и книги на македонски јазик напишани од Македонци во Албанија.