Империјалниот харем од отоманската ера бил збирка на сопруги, слугинки и наложници на султанот, кои понекогаш броеле стотици. Некои биле ,,обични играчки“ или користени за производство на наследници, додека други постигнале голема моќ и влијание.
Во харемот на османлиските султани имало дури и Србинки, а најпознати биле Оливера Лазаревиќ и Мара Бранковиќ. Покрај нив имало и една жена која оставила длабока трага во Отоманската империја, а таа е Чичек Хатун. Имено, таа го родила синот на султанот Мехмед Втори и му станала сопруга.
Нејзиното потекло стана вистинска мистерија. Некои тврдат дека била Гркинка, Французинка, Унгарка… Меѓутоа, други сметаат дека била Србинка. Гијом Каурсен, секретар на Витезите на Св. Јована, вели дека Чичек Хатун била Србинка.
Презентацијата на Каурсен добива кредибилитет ако се земе предвид дека тој бил во контакт со принцот Џема, чиј син на султанот Фатих Мехмед го родил Чичек Хатун. Го имаме и нејзиниот братучед Исмаил бег, кој од Родос во 1486 година испратил тајно писмо на српски јазик до тогашниот голем везир Коча Давуд Паша. Интересно е што очигледно дури и големиот везир знаел српски, што укажува на важноста на српскиот јазик дури и на османлискиот двор.
Пристигнување во харемот
Чичек Хатун пристигнал во харемот во 1457 година, кога следело османлиското освојување на српскиот деспотизам. Таа беше една од ретките кои станаа сопруга на султанот Мехмед II и го родиа неговиот наследник, принцот Џемо.
Мајката со сите сили се обидела да го оттргне синот од европското влијание, но безуспешно. Се оженил со Елена, ќерка на Никола ди Питиљано.
Смртта на неговиот татко му донесе големи проблеми на неискусниот принц Џем. Штом умрел султанот Мехмед II, Џем се прогласил себеси за султан на Анадолија, а потоа настанале конфликти со неговиот брат Бајазит.
Бајазит долго време имал претензии за власт, имајќи предвид дека е роден во 1447 година и дека долго после тоа не се родил ниту еден друг принц, па затоа уште од мали нозе ја презел улогата на наследник (валах). Џем бил поддржан од неколку везири во диванот, како и од некои бегови, но пресудна поддршка на јаничарите и на големиот везир бил Бајазит, кој набрзо го победил својот брат Џем и станал осми турски султан.
Конфликтот со брат му Џема го чинеше живот. Имено, Џем бил убиен од јаничари кои биле на страната на Бајазитите. И покрај тоа што беше убиен многу млад, Џем остави неизбришлива трага во Отоманската империја, а токму тој го инспирираше Иво Андруиќ за познатото дело „Проклет суд“.
По смртта на нејзиниот син, Чичек Хатун побегна во Каиро. Смртта на Џем оставила длабока трага врз неа, а таа починала во 1498 година на 67-годишна возраст.
На нашите простори пекарските производи, особено бурекот, имаат долга и богата традиција. Со месо, сирење, спанаќ или праз, комбиниран со јогурт или ајран, бурекот е омилен меѓу сите генерации. Но, прашањето кое се поставува е дали за десетина-петнаесет години ќе има кој да го прави.
Пекарскиот занает е тежок и бара посветеност, а интересот кај младите за оваа професија постојано опаѓа. Абдурахим Ештрефи од Скопје е дел од последните генерации македонски бурекџии. Веќе 45 години ги прави највкусните пити, буреци и ѓевреци. Тој го изучувал занаетот три години во стручно училиште, а потоа продолжил да работи во објектот каде што е активен уште од 1980 година. Денес, фамилијарниот бизнис го води со својот брат.
„Тежок е овој занает, но е профитабилен. Веќе 45 години станувам во три-четири наутро. Не е лесно“, вели Ештрефи.
Иако машините значително го олесниле процесот на производство, новите генерации сè поретко се заинтересирани за пекарството. „Ова е стар занает, но младите не сакаат да го учат. Имам синови, внуци, но никој од нив не е заинтересиран. Најдобрите бурекџии заминаа во странство. Сите мои колеги, пријатели – веќе не се тука. Денес има машини и фрижидери, но потребно е да се знае рецептот, да се учи и да се работи посветено“, објаснува тој.
Според податоците на Стопанската комора од 2023 година, просечната возраст на вработените во пекарската индустрија е 57 години. Иако постојат програми за обука, 82% од компаниите се соочуваат со потешкотии да обезбедат стручен кадар.
Дали иднината на бурекот е неизвесна? Ќе зависи од тоа дали ќе успееме да го зачуваме и пренесеме овој занает на новите генерации.
Откако ќе го постигнеме ова, луѓето ќе можат да комуницираат со повисоки облици на интелигенција. Ова е судбината на човештвото, пророкува Нострадамус во врска со големите откритија во квантната физика.
Нострадамус предвидел големи промени во 2025 година кои ќе доведат до „нов светски поредок“. Меѓу нив се спомнати и поплави кои ќе ги уништат крајбрежните градови и ќе остават милиони без покрив над главата, пишува Унилад.
Но, луѓето на социјалните мрежи коментираа дека пророштвото е само здрава логика бидјеќи минатата година ја одбележаа поплави.
Меѓу страшните пророштва за следната година Нострадамус наводно спомнал и тајни култови кои би ја користеле моќта на „мрачните ритуали“.
Унилад пишува и дека Нострадамус предвидел големи откритија во областа на квантната физика.
„Откако ќе го постигнеме ова, луѓето ќе можат да комуницираат со повисоки облици на интелигенција. Ова е судбината на човештвото“, пророкува Нострадамус.
Тој најави и дека во 2025 година ќе излезат на виделина долго чуваните тајни. Се чини дека теоретичарите на заговор се многу среќни поради ова.
Ова ќе го промени текот на историјата, тоа е почеток на нова ера, толкуваат различни поддржувачи на делата на Нострадамус, кои исто така тврдат дека во 2025 година повторно ќе почне да се цени некоја „древна мудрост“.
Се смета дека јасновидецот кој живеел во 16 век успешно ги предвидел доаѓањето на Адолф Хитлер на власт во Германија, атомските бомби во Хирошима и во Нагасаки и Големиот пожар во Лондон.
На денешен ден во 1993 година, авионот „Јак-42“ на авиокомпанијата „Авиоимпекс“, кој летал на релацијата Женева – Скопје, се урна во близина на Охрид. Леталото било пренасочено кон охридскиот аеродром поради лошите временски услови, но се срушило на само 4 километри од пистата, меѓу селата Горно Лакочереј и Оровник пишува 4news.mk.
Во оваа трагедија животите ги загубија 116 патници и членови на екипажот. Единствениот преживеан патник подоцна им подлегна на повредите. Како причини за несреќата беа посочени лошото време и наводно недоволната комуникација помеѓу посадата на авионот и аеродромските служби.
Истата година, само неколку месеци порано, на 5 март, на скопскиот аеродром се случи уште една голема авионска трагедија. Патнички авион од типот ФОКЕР 100 на компанијата „Палер Македонија“, кој превезуваше 97 патници, се урна при полетување. Во оваа несреќа загинаа 86 лица. Како причина за падот на Фокерот беше утврдено дека крилјата на воздухопловот не биле размрзнати, што доведе до дефект и пад.
Овие две трагедии го потресоа македонското воздухопловство и јавност. Поради сериозноста на ситуацијата, тогашниот министер за урбанизам, градежништво, комуникации и екологија, Антони Пешев, си поднесе оставка. Овие настани остануваат длабоко врежани во колективната меморија како најцрните денови во историјата на македонското воздухопловство.
Погледнете ја реконструкцијата која за прв пат е направена за овој лет.