Четри члена на Регулаторната комисија за енергетика и водни услуги ќе бидат разрешени по одлука на Владата на Република Македонија оджана на почетокот на месецов. 

Меѓу разрешените се Андреј Тасев, Мерита Дема, Лирим Сулејмани и Фатон Амбари. Иако сите четворица се уште имаат важечки мандати, односно требало да им истечат во 2026 или 2028 година, Владата одлучуи да ги разреши. 

Како што е појаснето во документот доставен пред пратениците, член на комисијата може да биде разрешен од функцијата доколку несовесно и нестручно ја врши функцијата, доколку извршил повреда на обврските за непристрасност и незавиност, или ја злоупотребил функцијата, или пак работел спротивно на законот. 

Притоа е посочено дека Андреј Тасев, за член на комисијата е изгласан на 5 мај 2021 година, и неговиот петгодишен мандат му истекува на 5 мај 2026 година. Што се однесува пак до Лирим Сулејмани, неговиот мандат започнал на 18 мај 2021 година и истекува на 18 мај 2026 година. Фатон Амбари и Мерита Дема добиле мандати на 26 јули 2023 година, и нивните истекуваат на 26 јули 2028 година.

–  Во периодот пред именувањето, Андреј Тасев почнувајќи од 2002 година работи како сопственик и управител на Фабрика за амортизери СТД ДОО увози-извоз Нов Дојран, што согласно националната класификација е „производство на други делови и дополнителен прибор за моторни возила“, а не дејност од областа на енергетиката или водните услуги, ниту има доставено доказ преглед на регистрирани податоци во матичната евиденција од Фонд за пензиско и инвалидско осигурување, ниту од Агенцијата за вработување, па оттаму именуваниот во последните 15 години нема најмалку десет години работно искуство во енергетката, односно водните услуги – се напоменува во документот доставен во Собранието. 

Посочено дека Дема, согласно податоците на Фондот за пензиско осигурувње е во редовен работен однос од 13 март 2013 година и при именувањето немала 15 години работно искуство, што е предуслов за членовите на РКЕ, поради што предлагачите посочуваат дека е некомпетентна за наведената позиција.

–  Во моментот на именување на Лирим Сулејамни за член на РКЕ како стручно лице за правни прашања од областа на енергетиката веќе бил именуван членот Енвер Елмази од 17 октомври 2016 година. Во моментот на именување на Фатон Амбари за член, како стручно лице веќе била именувана Анадријана Нелкова – Чучук од 27 август 2019 година. Владата му предлага на Собранието да ги разреши од должност членовите на РКЕ – стои во документот доставен во Собранието. 

Во документот е појаснето оти комисијата е составена од седум члена од кои еден е претседател. Еден член на комисијата е стручно лице за правни прашања од областа на енергетиката, еден член е стручен за економски прашања од областа на енергетиакта или водните услуги, потоа член за технички прашања од областа на водните услуги, а останатите се технички прашања од областа на енергетиката. Предлагачите на разрешувањето појаснуваат дека член на комисијата може да биде државјанин на земајва кој има високо образовение, и тоа од областа на енергетиката, машинството, технолошки науки, градежништво, економија или право. Потоа да има 10 години работно искуство во областа, две години пред именвуање во комисијата да не бил член на управување или надзор на друштво кое врши енергетска дејност, а во моментот на именување да нема казна забрана за дејност. 

Мандатот на секој член и на претседателот е пет години, и тие не можат да бидат на функцијата повеќе од два последователни мандати

Вредноста на синдикалната минимална кошница за месец ноември 2024 година изнесува 62 021,00 денари, информираат од Сојузот на синдикати на Македонија. Со изнајмен стан од 60 квадрати за месец ноември изнесува 77 396,00 денари.

Споредено со вредноста на синдикалната минимална кошница за месец октомври 2024 година која изнесува 61 249,00 денари е зголемена за 772,00 денари.

-Од податоците на вредноста на Синдикалната минимална кошница евидентно е дека некој се богати на грбот на граѓаните и работниците, а не ги почитува мерките на Владата кои се креираат за да се помогне на граѓаните со ниски примања, велат од ССМ.

Трговците, како што се посочува во соопштението од ССМ, покажуваат дека немаат општествена одговорност ниту почит кон Владата, ако имаме во предвид дека вредноста на Синдикалната минимална кошница во делот за храна и пијалоци, ден по завршување на мерката на Владата повторно е зголемен за 609 денари, а вкупната Синдикална минимална кошница за 772 денари и истата е со вредност 62.021,00 денари.

-Трговците ја искористија најавата за предходната мерка од Владата и ги зголемија неоправдано цените во месец септември со што вредноста на делот за храна и пијалоци се зголеми за 717 денари, со мерката имаше намалување од 965 денари, а денеска повторно зголемување од 609 денари со што се осиромашуваат работниците и граѓаните, велат од ССМ.

Оттаму посочуваат дека вредноста на синдикалната минимална кошничка за ноември 2024 година која изнесува 62.021 денари, споредена со Синдикалната минимална кошница од јануари 2024 година (57.163,00) е зголемена за 4.858,00 денари односно за 8,5 отсто. Додека кај храната и пијалоци СМК за ноември изнесува 22.678,00 денари споредена со јануари 2024 година (21.007,00 денари) зголемена е за 1.671,00 денари односно за 7,9 отсто.

Од ССМ велат дека разговараат со Министерството за економија и труд по однос на креирањето на идните мерки но потребно е трговците или да покажат општествена одговорност или Владата при креирањето на новите мерки да биде ригорозна во постапувањето на ваквите нефер трговски практики и да казнува.

Пазарот на обновливи извори на енергија во Македонија бележи значителен раст во изминатите години. Според годишниот извештај на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) за 2023 година, процентот на произведена електрична енергија од обновливи извори е во пораст благодарение на зголемените вложувања во соларни капацитети.

Во овој момент инсталирана моќност на електроцентралите од обновливи извори на енергија учествуваат со 50% од вкупниот капацитет, додека во вкупното производство нивниот удел изнесува 33%.

Трендот на инвестирање во обновливи извори се очекува да продолжи и во иднина со цел земјата да стане енергетски независна и да ги постигне стратешките цели за намалување на јаглеродниот отпечаток.

Ваквите резултати се совпаѓаат и со Националниот план за енергија и клима, кој има за цел Македонија до 2030 година да го зголеми уделот на обновливите извори и значително да ја намали емисијата на стакленички гасови.

Меѓу најзначајните инвестиции кои се очекува да се реализираат во следните години се оние од француската компанија Акуо Енерџи и инвестицискиот фонд Алказар Енерџи.

Акуо планира изградба на соларен парк во близина на Штип, што ќе го зголеми производството на чиста енергија од сонце и ќе помогне во намалување на увозната зависност на Македонија. Според најавите очекуваната инсталирана моќност ќе биде 400MW што ќе донесе производство на електрична енергија за стабилно снабдување на 94 илјади домаќинства во регионот.

Од друга страна, Алказар Енерџи ќе инвестира околу половина милијарда евра во најголемиот ветерен парк во земјата, исто така во регионот на Штип. Овој проект, кој ќе обезбеди електрична енергија за околу 100.000 домаќинства, и е клучен за зголемување на капацитетите за ветерна енергија во Македонија.

Според очекувањата ако се реализираат овие стратешки енергетски инвестиции, обновливите извори ќе достигнат значителен дел од вкупното производство на електрична енергија. Ова е важен чекор за Македонија, која се стреми да ги оствари европските енергетски и климатски цели, истовремено обезбедувајќи поевтина и стабилна енергија за своите граѓани.

Фото: Влада