Новото метро, чија прва изградба започна пред околу 38 години, официјално беше отворено во Солун, вториот по големина град во Грција.
Линијата се протега на 9,6 километри и вклучува два тунели со една колосек и 13 станици. Проценетото време на патување е 17 минути и се работи за воз без возач. Линијата официјално ја отвори грчкиот премиер Киријакос Мицотакис во саботата.
„Метрото е најмодерното во Европа, што го заслужува Солун“, рече Мицотакис на церемонијата на која присуствуваа неколку министри и претседателката Катерина Сакеларопулу.
Јавноста ќе може да го користи четири дена целосно бесплатно, а цената на билетот ќе биде 0,60 евра, велат надлежните.
Метрото во Солун првпат беше замислено пред повеќе од еден век, со првиот тунел ископан во 1986 година. Изградбата започна сериозно во 2003 година и откопа ризница на антиквитети во огромното ископување под густо населениот град од еден милион.
Во 2013 година, проектот беше речиси напуштен, но во 2015 година Централниот археолошки совет конечно се согласи да ги одвои антиквитетите и повторно да ги постави на една од станиците, Венизелос.
„Овој проект нуди извонреден спој на античкото и модерното, интегрирајќи го археолошкото наследство со метро инфраструктурата“, изјави Кристос Стаикурас, министер за транспорт и инфраструктура, за новинарите за време на медиумската обиколка на метрото во петокот.
Пат од римско време, старогрчки гробишта, мозаици
Тунелот ги следеше древните трговски патишта низ центарот на пристанишниот град, кој е континуирано населен уште од античко време. Таа открила коловоз од римско време, антички грчки гробишта, системи за вода и одводнување, мозаици и натписи и десетици илјади артефакти кои се протегаат низ вековите, вклучително и византиското и отоманското владеење.
Тунелите мораа да бидат пробиени подлабоко од првично планираното, зголемувајќи ги трошоците и доцнењата, со цел да се зачуваат античките наоди.
Клучните делови од пронајденото се изложени долж подземната мрежа, вклучително и дел од римската сообраќајница поплочена со мермер на централната станица Венизелу.
Владини претставници рекоа дека цената на метрото досега достигна три милијарди евра за првата завршена линија од системот на метро – и најголемиот дел од втората линија, која во моментов е во изградба и треба да биде испорачана во рок од една година.
Слично искушение во Рим
Во италијанскиот град Рим се гради и нова метро линија (Ц), со сличен проблем како оној во Солун – многу археолошки откритија.
Сега тоа е фараонски проект обележан со одложувања и зголемени трошоци од неговото основање во 1990-тите. Изградбата, која започна во 2006 година, беше значително забавена со постојаното откривање на непроценливи археолошки артефакти, кои бараа деликатни ископувања и многу маки за нивно зачувување.
Првично планирано да се заврши во 2000 година, временската рамка е значително продолжена, со нови проценки кои укажуваат на можно завршување до 2035 година. Тековните одложувања и техничките сложености ја зголемија вкупната цена на проектот на над седум милијарди евра.
Десетгодишно момче тешко повредено од петарда – му експлодирала во раката
Десетгодишно момче од Осиек се здоби со тешки повреди откако во петокот вечерта околу 21:30 часот му експлодирала петарда во раката, при што два прста на неговата лева рака биле ампутирани.
Момчето веднаш било пренесено во Единственото одделение за итни случаи на Клиничкиот болнички центар во Осиек. По приемот на пријавата, на местото на несреќата била испратена полициска екипа од Осиек-Барања која извршила увид и ги истражува сите околности на инцидентот.
Полицијата потсети дека пиротехничките средства не се играчки и дека нивната употреба од страна на деца е строго забранета. Родителите и старателите се предупредуваат дека ако дете под 14 години поседува или користи пиротехника, тие ќе одговараат за прекршокот.
„Пиротехничките средства можат да предизвикаат сериозни повреди и пожари, особено кога се користат од деца или на места каде што се собира голем број луѓе“, порача полицијата.
Тајмс: Почина важен сведок во случајот за наводниот „Сараево сафари“
Клучен сведок во истрагата за наводните платени снајперски напади врз цивили за време на опсадата на Сараево ненадејно починал, објави британскиот весник „Тајмс“, а информацијата ја пренесоа и регионални медиуми.
Станува збор за Славко Алексиќ, поранешен водач на српска паравоена формација и самопрогласен четнички војвода, кој починал во Требиње на 69-годишна возраст. Според достапните информации, тој претходно немал сериозни здравствени проблеми. Неговата смрт се случува во чувствителен момент, откако во Италија беше отворена нова истрага за т.н. „Сараево сафари“ – наводи дека за време на војната во 1990-тите богати странци плаќале за да пукаат врз цивили во опколеното Сараево.
Според пишувањето на весникот, Алексиќ за време на опсадата ја контролирал зоната околу Еврејските гробишта над Сараево, една од најпознатите снајперски позиции од кои градот бил систематски гранатиран. Српскиот адвокат Чедомир Стојковиќ изјавил дека Алексиќ бил исклучително значаен сведок, бидејќи можел да открие кој ги извршувал нападите и кој стоел зад организирањето на целата мрежа.
Смртта на Алексиќ следи кратко по отворањето на истрага во Милано, насочена кон можни воени злосторства поврзани со т.н. „човечки сафари“. Овие наводи беа обработени и во документарниот филм „Sarajevo Safari“ од 2022 година, во кој се тврди дека странски „туристи“ од Русија, Канада и САД доаѓале на околните ридови и пукаале врз цивили, со посебни тарифи за гаѓање деца.
Адвокатот Стојковиќ изрази сомневање дека смртта на Алексиќ може да биде поврзана со тековната истрага, нагласувајќи дека тоа се негови лични проценки. Тој изјави дека, според него, постои разумна основа за сомнеж во можна вмешаност на српските безбедносни структури.
Кон крајот на ноември, Алексиќ дал интервју за српска телевизија во кое тврдел дека српскиот претседател Александар Вучиќ немал никаква поврзаност со снајперските дејства за време на опсадата на Сараево, демантирајќи ги претходните јавни обвинувања.
Истрагата во Италија е покрената по кривична пријава поднесена од италијански новинар и писател, кој тврди дека посетителите плаќале од 70.000 до 88.000 фунти за пристап до снајперски позиции за време на војната. Преживеаните од Сараево изразуваат надеж дека истрагата ќе доведе до целосно расветлување на една од најмрачните епизоди од војната во Босна и Херцеговина и до најстроги казни доколку наводите се потврдат.
Бахамите официјално ја признаа Република Косово како независна и суверена држава и воспоставија дипломатски односи меѓу двете земји. Информацијата ја соопшти претседателката на Косово, Вјоса Османи, по потпишувањето на заедничкиот документ со премиерот на Бахамите, Филип Брејв Дејвис, во главниот град Насау.
Во заедничката изјава објавена по потпишувањето се наведува дека дипломатските односи стапуваат во сила веднаш, во согласност со меѓународното право и Виенската конвенција за дипломатски односи од 1961 година.
Двете земји ја потврдија својата посветеност на принципите на Повелбата на Обединетите нации, вклучувајќи го почитувањето на суверенитетот, еднаквоста на државите и мирното решавање на споровите. Во документот се нагласува и намерата односите да се развиваат врз основа на меѓусебно почитување, реципроцитет и конструктивен ангажман.
Косово и Бахамите најавија продлабочување на соработката во повеќе области од заеднички интерес, меѓу кои политички консултации, трговија и инвестиции, туризам, образование и култура, технологија и иновации, како и соработка во јавниот сектор и размена меѓу граѓаните.
Во соопштението за медиумите се посочува дека двете страни очекуваат да изградат топло и продуктивно партнерство, кое ќе придонесе за интересите на двата народа, како и за меѓународниот мир и соработка.
Со признавањето од страна на Бахамите, Косово добива уште една поддршка на меѓународната сцена. Во текот на оваа година, неговата независност ја признаа и Сирија, Судан и Кенија. Вкупниот број на држави што ја признале независноста на Косово останува предмет на различни толкувања, при што косовските власти наведуваат 121 земја, додека српските претставници тврдат дека бројката е значително пониска.