Доларот под притисок – пад на вредноста поради трговската војна со Кина

Вредноста на американскиот долар продолжува да паѓа третa недела по ред, под влијание на растечките тензии во трговската војна меѓу САД и Кина. Индексот на доларот, кој ја мери неговата вредност во однос на шесте главни светски валути, минатата недела опадна за 0,6%, достигнувајќи 99,23 поени – најниско ниво во последните три години.

Посебно е забележливо слабеењето на доларот во однос на јапонскиот јен, со пад од 0,9%, на 142,20 јени.

И покрај изјавата на Доналд Трамп дека очекува трговски договор со Кина, кинеското Министерство за надворешни работи порача дека нема повеќе да реагира на нови закани од САД, предупредувајќи на нов бран контрамерки, вклучувајќи нетарифни бариери во услужните сектори.

Според аналитичарите, двете економски сили се заглавени во „скапа игра на кукавичлук“, без јасна намера некоја од страните да попушти. Дополнителен притисок на доларот доаѓа и од очекувањата за забавување на американската економија, што го потврди и претседателот на ФЕД, Џером Пауел.

Додека ФЕД вели дека ќе почека со одлуки за каматните стапки, Европската централна банка веќе го намали својот клучен процент за 0,25 поени – третпат годинава – како обид да ја зајакне европската економија во услови на глобална неизвесност.

Подготвен врз основа на официјалните податоци од Македонска берза од Илирика Инвестментс АД Скопје.

Скопје, 19 април 2025 година – Македонската берза го заврши тргувањето за скратената работна недела од 14 април до 17 април 2025 година со вкупен промет од 67.206.055 денари, остварен преку 296 трансакции на официјалниот и редовниот пазар​n.14.04.2025-17.04.2025.

Динамика на тргување и пазарни движења

Најголема активност се забележа кај Комерцијална банка Скопје, Алкалоид, и Макпетрол, додека блок трансакции беа реализирани со акции на Комерцијална банка Скопјеи Стопанска банка Битола.

Најтргувани акции

1. Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 36.449.275 денари

2. Алкалоид АД Скопје (ALK) – 17.585.354 денари

3. НЛБ Банка АД Скопје (TNB) – 4.181.200 денари

Најголеми добитници на неделата

1. Стопанска банка АД Скопје (STB) – пораст од 5.96%, со последна цена од 2.437 денари

2. Макстил АД Скопје (STIL) – пораст од 2.96%, со последна цена од 139 денари

3. Македонски Телеком АД Скопје (TEL) – пораст од 1.92%, со последна цена од 424 денари

Најголеми губитници на неделата

1. ТТК Банка АД Скопје (TTK) – пад од 8.11%, со последна цена од 1.700 денари

2. Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – пад од 3.92%, со последна цена од 27.720 денари

3. Алкалоид АД Скопје (ALK) – пад од 2.91%, со последна цена од 26.699 денари

Блок трансакции

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB)

○ 28.600 денари / акција – вкупно 2.860.000 денари

○ 28.500 денари / акција – вкупно 2.280.000 денари

● Стопанска банка Битола (SBB)

○ 3.377 денари / акција – 65.851.500 денари

Во скратената недела од 14 до 17 април 2025, берзата покажа висока активност кај банките, со позитивни резултати кај Стопанска банка Скопје, Макстил и Телеком, додека ТТК Банка забележа најголем пад.

Ажурирањето на цените треба да се врши секој ден до 10 часот, а во случај на ненамерна техничка грешка, трговецот е должен да ја корегира грешката во рок од 24 часа.

Од денеска трговците се должи на дневна основа да ги објавуваат продажните цени на производите на нивните официјални веб страници. Обврската произлегува од измените на Законот за заштита на потрошувачи што беа објавени во Службен весник на 4 март, а Министерството за економија изготви Правилник за начинот на објавување на цените на стоките.

Во Правилникот е наведено дека сите мали, средни и големи трговеци кои вршат дејност трговија на мало согласно Националната класификација на дејностите има должност дневно да ги објавува цените на стоките кои ги пласира на пазарот на својата веб-страница на јасен и достапен начин, преку посебен дел на веб-страницата на трговецот посветен на цените (Ценовник). Објавените цени треба да бидат достапни без потреба од регистрација или дополнителна најава.

Ажурирањето на цените треба да се врши секој ден до 10 часот, а во случај на ненамерна техничка грешка, трговецот е должен да ја корегира грешката во рок од 24 часа.

Доколку од страна на трговецот се нудат промотивни или попустни цени, на веб страницата треба да биде означена редовната цена, процентот или износот на намалувањето, како и времетраењето на промоцијата или попустот.

Според надлежните, со ваквиот начин на објавување на продажните цени ќе се обезбеди транспарентност, поголема конкурентност и намалување на цените.

– Измените на Законот стапија на сила на 4 март и со нив е предвидено во рок од 45 дена од објавувањето на законот во Службен весник секој трговец на мало и големо да ја објави тековната продажна цена на производите. Согласно законките измени и Правилникот што го изготви Министерството за економија и труд, трговците почнувајќи од 18 април ќе мора да ги објавуваат цените на својата веб страница – изјави министерот за економија и труд Бесар Дурмиши на прес-конференцијата во средата.

Изземање од ваквата одлука вчера побараа од Здружението на приватни аптеки, според кое аптеките не треба да се третираат како обични трговци.

– Сакаме да потенцираме дека аптеките не се класични малопродажни објекти, туку здравствени установи на ниво на примарна здравствена заштита, каде работи лиценциран здравствен кадар, магистри по фармација и фармацевтски техничари. Нашата основна улога е да обезбедиме здравствена услуга и фармацевтска грижа за пациентите, преку издавање и советување за употреба на лекови, следење на терапијата и едукација на граѓаните, а не да вршиме трговија во класичната смисла – изјави Билјана Божиновска, член на Извршниот одбор на Здружението на приватни аптеки.

Здружението на приватни аптеки на Република Северна Македонија бара изземање на аптеките од новиот Правилник за објавување цени на стоки од 3 април годинава, нагласи за време на денешната изј

Измените на Законот за заштита на потрошувачи беа донесени на собраниската седница одржана на 25 февруари. Сличен закон има донесено и Хрватска.