Македонија

Македонските граѓани не даваат „пас“ за уставни измени

Голем отпор за уставните измени кај македонските граѓани, само 20 проценти од испитаниците поддржуваат уставни измени како услов за почнување на преговорите со ЕУ, покажала анкетата што од октомври до декември 2024 ја спровел Институтот за демократија „Социетас цивилис“ – Скопје (ИДСЦС) во соработка со Фондацијата „Конрад Аденауер“ – Скопје за анализа на перцепцијата на јавноста во однос на европската интеграција. Според истражувањето, мнозинството граѓани ја поддржува Унијата и таа останува најпосакуван партнер. Поддршката на граѓаните за пристапување кон Европската Унија се задржува на ниво од 62 проценти. Евроамбасадорот во земјава, Михалис Рокас, рече дека Брисел е подготвен да помогне во македонскиот евроинтегративен процес, а главната порака на амбасадорите до граѓаните треба да биде уверувањето дека проширувањето ќе се случи и дека е со опиплива вредност

Во земјава постои голем отпор за уставните измени, само 20 проценти од македонските граѓани поддржуваат уставни измени како услов за почнување на преговорите со ЕУ, покажала анкетата што од октомври до декември 2024 ја спровел Институтот за демократија „Социетас цивилис“ – Скопје (ИДСЦС) во соработка со Фондацијата „Конрад Аденауер“ – Скопје за анализа на перцепцијата на јавноста во однос на европската интеграција. Останатите испитаници се со поделени мислења, некои сметаат дека земјава треба да се повлече од процесот и да инсистира на промена на Преговарачката рамка, а други се за статус-кво ситуација.

Евроамбасадорот во земјава, Михалис Рокас, на настанот на кој се презентираше анализата на јавното мислење порача дека земјава е исправена пред политичко прашање за патот кон Унијата и додаде дека е добро што се сретнале министрите за надворешни работи на Македонија и Бугарија, Тимчо Муцунски и Георг Георгиев. Рокас рече и дека Брисел е подготвен да помогне во македонскиот евроинтегративен процес, а главната порака на амбасадорите до граѓаните треба да биде уверувањето дека проширувањето ќе се случи и дека е со опиплива вредност.

-Постои неотповиклива желба на Европската Унија да помогне во евроинтегративниот процес на С. Македонија. Тука сме да помогнеме за што е можно поскоро да се спроведат неопходните реформи во земјава, со цел граѓаните да видат кои се придобивките во реално време од овие реформи. Од една страна, треба да се помогне со ставање на фокус на убрзување и што е можно поскоро спроведување на неопходните реформи, така што самите граѓани ќе можат да видат кои се придобивките во реално време од самите реформи, а од друга страна политички, треба да се справиме и со поголемите предизвици кои се случуваат во Европа, порача амбасадорот на ЕУ во земјава, Михалис Рокас.

И германската амбасадорка, Петра Дрекслер во своето обраќање посочи дека земјите од ЕУ се партнери во процесот на пристапувањето на Македонија во Унијата. Таа нотираше дека граѓаните јасно го кажале своето мислење каде што припаѓаат, а тоа е во Европа и стапката на поддршка за влез во ЕУ е навистина висока.

– Јас бев позитивно расположена кога ги видов резултатите од оваа анкета. Она што го видовме е дека граѓаните кои беа анкетирани, јасно го истакнаа изборот каде припаѓаат – во Европа. Тука нема никакво сомнение. Дури и со намалувањето на довербата што се гледа во последните години, а тој тренд беше запрен, стапката на поддршка е 60 проценти, тоа е навистина силна поддршка. Според мене, заклучоците се позитивни и мислам дека имајќи ги предвид сите предизвици со кои се соочуваме, една работа е јасна. Ние сме партнери заедно – земјите на ЕУ и Северна Македонија. Ние сме партнери во процесот на пристапувањето и ќе продолжиме по тој пат, додаде Дрекслер.

Македонија се изгоре со лоши искуства, бара извесност на патот кон ЕУ

Според пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ и потпретседател на Собранието, Антонио Милошоски, лошите искуства се доволно силни аргументи Македонија со право да побара одредена извесност за патот кон ЕУ. Милошоски рече дека одложено дејство на уставни измени е рационален аргумент којшто би можел да биде поттик за Македонија да се интегрира, Бугарија да не блокира, а Европската Унија да го менаџира, тој процес до конечната цел. Милошоски истакна дека отпорот кај граѓаните кон уставните измени за почеток на преговорите со ЕУ, како и појавата на евроскептицизам, се должи на тоа што во самата ЕУ постои неизвесност и Унијата нема стратегија за проширување. Според него, најавите од премиерот Христијан Мицкоски за барање гаранции од Вашингтон, Брисел и Софија и тоа што го кажал и министерот за надворешни работи е „рационална позиција за Македонија“.

-Македонија досега неколку пати има направено уставни измени, а ЕУ ветувала дека таквите уставни измени ќе ја приближат Македонија кон преговорите за членство или кон самото членство, но очигледно е дека не ги исполнила своите ветувања и би било наивно да се прават уставни измени за да ни се случи уште едно неисполнето ветување. Не е само како ќе се започне процесот на преговори туку многу е битно завршувањето и целта на тој процес на преговори. Преземената обврска од претходната влада, доколку има можност да се менаџира, би било рационално истата да се менаџира со предвидливост на патот до конечната цел, а тоа се европските интеграции. Бидејќи, како што гледаме, во Македонија постои реално оправдана разочараност од односот на Европската Унија. Имавме веќе еднаш уставни измени за името, каде што земјите членки на ЕУ ветуваа дека Македонија ќе ги отвори портите кон Европската Унија, за следната година да имаме блокада од Франција, а година потоа да имаме блокада од Бугарија. Сметам дека ваквите лоши искуства се доволно силни аргументи Македонија, со право, да побара одредена извесност за патот кон Европската Унија. Бидејќи гледаме дека ЕУ не говори со еден глас, нема сериозна визија за Западниот Балкан и времетраењето на зачленувањето и проширувањето на овие држави, рече Милошоски.

Европски стандарди

Марко Трошановски, претседател на ИДСЦС, рече дека „постои голем отпор за уставните измени како услов за почнување на преговорите“ и смета дека државава треба да заземе проактивен пристап во процесот. Тој порача дека „мора да работиме посветено на изнаоѓање решенија“ и „од Европската Унија да бараме модалитети кои ќе ни гарантираат пообјективен и попредвидлив процес на преговарање“.

-Треба да знаеме и дека противење кон нив по секоја цена и повторување на неправдата која нам ни е нанесена, исто така, не може да ни донесе многу добро, особено во овој суров геополитички момент каде што секој ги гледа своите интереси. Без притоа да бараме промени на Преговарачката рамка или да инсистираме дека нема во иднина да бидеме условувани, меѓутоа да бараме што поголема кредибилност на процесот, и тоа е патот кон којшто треба да се движиме како држава. Значи, треба да се заземе еден проактивен пристап, рече Трошановски.

На прашањето дали поддржува уставни измени со одложено дејство, одговори дека „тие нам не ни помагаат да добиеме објективност и предвидливост на процесот“. Според него, предвидливост треба да бараме во европски стандарди, примена на Договорот за добрососедство со Бугарија, особено работата на историската комисија која, како што рече, „сега е оставена да лебди, работи без методологија и по волја на бугарската страна, во еден асиметричен однос“.

– Ако процесот е сега европски и ако цела ЕУ стои зад него, тој треба да биде воден по европски стандарди и тоа е она на што треба да се фокусираме и да го бараме како држава, првенствено. И секундарно, но не помалку важно, е исто така во делот на патоказот за владеење на правото, односно оној план за заштита на малцинските права којшто постојано ќе биде дел од преговорите со ЕУ, да го исчистиме од евентуално злонамерни интервенции кои ќе тврдат дека Македонија има говор на омраза или системска дискриминација врз основа на некои небулозни критериуми, како што на пример беше делот со говор на омраза во приватен простор кој стои во Договорот со Бугарија, којшто е надвор од сите стандарди и дефиниции за говор за омраза, рече Трошановски.

Според Даниел Браун, директор на Канцеларија на Фондација „Конрад Аденауер“ во Скопје, презентацијата на наодите е во вистинско време и во контекст на безбедносната конференција во Минхен и, пред сè, во однос на трансатлантските партнерства „кои сега се повторно под знак прашање“.

ЕУ најпосакуван партнер, намалена перцепцијата за влијанието на САД

Според истражувањето, мнозинството граѓани ја поддржува Унијата и таа останува најпосакуван партнер. Поддршката на граѓаните за пристапување кон Европската Унија се задржува на ниво од 62 проценти. Постојат значителни разлики во ставовите помеѓу етничките заедници. Додека 82% од Албанците ги поддржуваат аспирациите за членство во ЕУ, кај Македонците овој процент е 56%.

Највоздржани се најмладите и највозрасните испитаници, кај кои е констатирана поголема неопределеност. Прашани за приоритетите во надворешната политика, граѓаните го ставиле пристапувањето кон ЕУ како прв приоритет што би сакале да го видат од Владата. Кај младите е констатирана и „отвореност за позитивни ставови кон Кина“, а кај највозрасните – за Русија.

Во однос на наодите за ставот на политичките партии кон евроинтеграцискиот процес, кај партиите од албанскиот блок, без исклучок, и кај поддржувачите на СДСМ, „има високо, речиси консензуално ниво на поддршка кон ЕУ“. Во оваа анкета е забележано зголемување на поддршката на ЕУ кај поддржувачите на Владата, односно на ВМРО-ДПМНЕ. Перцепцијата за влијанието на Соединетите Американски Држави бележи значителен пад кај нашите граѓани – за 20 проценти во споредба со лани.

Анкетата ја спроведе Институтот за демократија „Социетас цивилис“ – Скопје (ИДСЦС) во соработка со Фондацијата „Конрад Аденауер“-Скопје, кои 11 години ги следат трендовите и перцепцијата на јавноста во однос на европската интеграција. Анкетата е спроведена на 1.065 испитаници, во периодот од октомври до декември.

Извор: vecer.press

Македонија

Чучуљ: Комисијата за борба против корупција ќе постапува без разлика на политичката припадност

Новиот претседател на Антикорупциската комисија, Адем Чучуљ, истакна дека Комисијата ја поздравува секоја иницијатива за борба против корупцијата и ќе постапува секогаш кога има основ за тоа, без разлика дали сигналите доаѓаат од власта, опозицијата или граѓански организации.

– Ја поздравуваме секоја иницијатива за борба против корупцијата, било да е од политички партии, здруженија на граѓани или медиуми. Ќе ги следиме сите јавни настапи и секогаш каде има основ за постапување, ќе постапуваме. Сепак, треба да се има предвид дека ДКСК е превентивно тело и нашите капацитети за истраги се ограничени, појасни Чучуљ во вечерашното гостување во централниот дневник на „Сител“.

Во врска со најавите на опозициската СДСМ за објавување на снимки за наводни коруптивни активности на власта, Чучуљ рече дека Комисијата ќе ги разгледува сите случаи каде постои основ за постапување.

На прашањето за можноста да се ревидираат предметите од мандатот на претходната претседателка, Чучуљ рече дека нема потреба за тоа бидејќи сите одлуки биле донесени на јавни седници со мнозинство гласови. Дополнително, тој појасни дека распределбата на предметите е електронска и се врши според принципот на ротација, што ја елиминира можноста за влијание од страна на претседателот.

– Претходната претседателка ја смени распределбата на предметите во позитивна насока – по случаен избор, наместо по азбучен ред, што значи дека системот ги распределува предметите без влијание на претседателот, подвлече Чучуљ.

За својот избор за претседател и едногласната поддршка од пратениците, Чучуљ рече дека е изненаден и благодарен и ја гледа оваа поддршка како морална и професионална обврска да ја оправда довербата.

Тој најави и поголема транспарентност кон медиумите, со редовни брифинзи по една или две седници и подготовка на нова стратегија за соработка со јавноста.

Македонија

ПАРКИРАШ „САМО МИНУТА“? КАМЕРИТЕ НЕ ПРОСТУВААТ – КАЗНИ И ЗА ТЕЛЕФОН!

Главната цел на проектот „Сејф сити“ е да се обезбеди што поголема безбедност на учесниците во сообраќајот, како и на пешаците. Бројот на паднати опомени покажува дека граѓаните реагираат позитивно, вели Сашо Топаловски, началник во СВР Скопје во интервју за порталот „Република“.

Тој најавува дека граѓаните со казната ќе добиваат и фотографија од прекршокот. Системот може да го слика и целото возило, може да го слика и горниот дел заедно со таблиците. Кога се поминува на црвено светло се снима задната таблица и ќе се гледа задната шофершајбна и моментот на поминување на црвено светло.

Топаловски потсетува дека жолтото светло не е за поминување, туку за возачот да се подготви да застане. Речиси сите сообраќајници во Скопје се направени со трепкач на зеленото светло, тоа трепка три пати пред да се вклучи жолто светло.

– Жолтото светло и законски е наведено дека не е за да поминете туку за да застанете. Ако вие како возач го забележите жолтото светло, немате да кажете зошто сте поминале, не сте безбедни самите вие. Жолтото светло е за да ве предупреди дека треба да застанете. Вие може да поминете на зелено и кога ќе поминувате на раскрсницата тоа да стане жолто и тогаш нема да ве регисрира системот. Камерата има прецизна зона каде треба да се најде вашата таблица, каде треба да навлезе вашето возило во раскрницата после пешачкиот премин за да ве сними заедно со црвеното светло. И тука има непобитен доказ, го гледате вашето возило со регистрацијата влезено во раскрсницата и горе го гледате црвеното светло. На жолто светло се кочи и се припрема за следното тргнување. Можеби и на другата страна некој истото го вика ако помине на жолто – објаснува Топаловски.

Нема можност за човечко влијание

Началникот објаснува дека системот Сејф сити е проектиран да не може врз него да влијае човечки фактор и сѐ прави сам. Внесува податоци, ја испраќа пораката, снима и го пакува во фајл.

– Нема можност човек да ве извади од систем за да не добиете порака и прекршочен платен налог – уверува Топаловски.

Тој потсетува дека законската регулатива за движење во градска зона е 50 и дека сите инженери проценуваат дека при таа брзина секоја реакција на возачот е благовремена и смртните последици се невозможни.

– За од 0 до 10 километри на час казната е 10 евра или на половина 5, или онаа што е над 10 километри на час до 30 е 45 евра. Тоа се казни за да ви текне дека правите грешка и дека таа грешка може да биде кобна. Сега само тестираме дали со 52 или 55 го добивааме нивото на безбедност. Ова и ние го знаеме и заедно со граѓаните планираме статистички да пресметаме и да објавиме кој систем на нивелација ќе го избереме. И камерите кои се нивелирани во Биро за метрологија покажуваа нивелација од еден до два проценти. Ги анализираме сите европски земји и заедно со граѓаните во една јавна дебата ќе одлучиме. Толеранција има и на сегашните радари. Да не се тревожат траѓаните, ова е тест фаза – вели Топаловски.

Ќе се казнува и за зборување по телефон

Тој вели дека ќе се казнуваат сите вообичани прекршоци што се прават во сообраќајот, како што се полукружно вртење, каде што не е дозволено, погрешно престројување, а понатаму ќе се воведуваат казни и за зборување на мобилен телефон. Началникот предупредува и да се почитува забраната за паркирање и застанување на сообраќајници на кои тоа е строго забрането.

– Ги замолувам граѓаните на тие места да не запираат и паркираат, макар и привремено затоа што има и други места каде што законски може три или пет минути да се застане. Системот понуди решение, а тоа се специјализирани полициски возила кои се опремени со камери кои се поврзани со системот „Сејф сити“. Во нив полициски службеник кој управува и полициски службеник кој го гледа мониторот, поминуваат по главните сообраќајници и ги сликаат сите возила кои се паркирани, а возачите пијат кафе. Додека го пијат кафето ќе им стигне порака дека штотуку им стигнал прекршочен платен налог. Тогаш ќе сфатат дека наместо да платат кафе кое ќе чини 1.500 денари ќе биде подобро да се паркираат на безбедно место и кафето да ги чини многу поевтино – вели Топаловски.

Ако баба лаже, снимката не лаже

По сторувањето на сообраќајниот прекршок во рок од 24 часа стасува порака. Возачот има рок да го отвори линкот. Ако не се отвори пораката за 24 часа, стасува нова која ќе го потсети дека има порака за која има рок од 8 дена да ја отвори.

– Кој ден и да ја отворите пораката од тој ден почнува рокот за приговор. Ако ја отворите пораката петтиот ден имате 8 дена да ја платите пола и да завршите или да се жалите дека не сте возеле вие, да го донесете лицето или да донесете изјава кој возел. Сето ова е во рокот од нови 8 дена. Жалбената постапка во судот за прекршоци е на товар на оштетениот. Вие треба да отворите приговор a наш е товарот за доказната постапка пред судот. Кога ќе се спореди снимката другата страна нема да има аргументи. Ако во рок од 8 дена не ја отворите пораката, во следната порака ќе ви стигне дека сте го изгубиле рокот за плаќање половина сума. Следните 8 дена ви се за плаќање цела сума или да вложите приговор кон МВР што оди во суд. Ако и во вторите 8 дена, не ја отворате пораката, тогаш го губите правото на првите 8 дена за пола сума, го губите правото на вторите 8 дена бидејќи не сте ја отвориле пораката, не се интересирате, ниту сте поднеле приговор. Во тој случај МВР преку системот на УЈП ќе ви ги одземе парите од сметка. Не се исплати за 5 евра или за 23 евра да влегувате во доказна постапка, да правите трошоци и на крајот да ви докаже судот дека ве има на слика, што е непобитен доказ. Треба да сфатите дека сте направиле грешка, тоа е идејата и да си речете од денеска ќе почнам да возам правилно. Ако сте ја заслужиле невозможно е да избегнете плаќање на казната – вели Топаловски во интервју за порталот „Република“.

Лани во Македонија имало 142 жртви во сообраќајот. Во првиот ден од тест фазата на системот „Сејф сити“ во Скопје беа регистрирани 110.000 прекршоци, а веќе вториот ден беа преполовени. Тоа значи дека граѓаните реагираат на промените и дека расте свеста за безбедноста во сообраќајот.

Македонија

Земјите по Коридор 10 ќе потпишат договор за брз железнички коридор, открива Николоски од Брисел

Заменик-претседателот на Владата и министер за транспорт, Александар Николоски, од Брисел најави потпишување на договор за воспоставување брз транспорт на Коридорот 10, со кој Македонија, Грција, Србија, Унгарија и Австрија цврсто се обврзуваат да ги забрзаат градежните активности. Оваа вест доаѓа по клучните средби во Брисел со претставници на ЕУ и министрите за транспорт од регионот.

Николоски не го криеше своето задоволство, истакнувајќи дека она што го очекувал, сега се случува: „Ќе потпишеме заедничка декларација со Грција, Македонија, Србија, Унгарија и Австрија за изградба на железничкиот Коридор 10. Ова е неверојатно значајно за нас, бидејќи нема поента да потрошиме над 2 милијарди евра, а другите држави да не градат!“

Грција се обврзува да го заврши делот од Солун до Гевгелија. Веќе до јануари ќе имаат најмодерна сигнализација, што ќе овозможи брзина на карго возовите до 120 км/час, драматично забрзувајќи го транспортот кон пристаништата во Солун и Атина. Потоа ќе започне со изградба на втората, двоколосечна пруга за патнички сообраќај, чие завршување се очекува околу 2030 година, исто како и нашите две линии. Првата, карго линија, кај нас ќе биде готова до 2028 година.

Србија ќе го гради делот што недостасува од границата до Ниш. Веќе постоечката брза пруга Белград – Будимпешта се става во функција, а Будимпешта – Виена веќе функционира како брза пруга.

„Ова е една одлична вест за Коридорот 10!“ – изјави Николоски.

На иницијатива на Австрија, ќе биде потпишан и Договор за доизградба на Коридорот 8.

„Треба да се поврземе од Драч до Црното море. Нема поента ние и Бугарија да трошиме средства, а Албанија да не го прави истото,“ објасни министерот, потенцирајќи ја потребата сите земји од овој коридор да преземат обврски за градење.

Според Николоски, визијата на Владата, Македонија да стане „центар на Балканот“, веќе почнува да дава конкретни резултати. Овие меѓународни договори и издвоените средства за крупни капитални проекти се неоспорлив факт дека државата се движи кон подобра инфраструктурна иднина.