Економија

Биткоин под удар: Новите тарифи на Трамп го туркаат крипто пазарот надолу

Цената на биткоинот денес паднаа под 80.000 поради строгите тарифи наметнати од американскиот претседател Доналд Трамп, чиј избор беше поздравен од крипто заедницата, поради што цените на дигиталните средства скокнаа во тоа време. Сепак, пазарната корекција беше неизбежна, според експертите од индустријата.

„После импресивниот митинг кој го турна Биткоинот до историски максимум од 109.200 долари, пазарот влезе во фаза на консолидација. Ваквите фази се вообичаени за време на пазарите, дозволувајќи им на средствата да изградат импулс за следното рели“, истакна Едул Пател, ко-основач и извршен директор на индиската крипто берза – Мудрекс. Тековните трговски војни во САД, исто така, ја разгореа инфлаторната загриженост, што ќе влијае на одлуката на Федералните резерви на САД за намалување на стапките. Повисоките каматни стапки може да предизвикаат распродажба на ризични средства како криптовалутите, притискајќи ги цените на Биткоинот надолу, додека инфлацијата предизвикува несигурност на пазарот и влијае на чувствата на инвеститорите. Покрај тоа, посилниот американски долар обично врши надолен притисок врз биткоинот и другите ризични средства, бидејќи инвеститорите се свртуваат кон побезбедни и традиционални средства. Ова беше очигледно во минатите пазарни циклуси.

„Со сите царини, потрошувачката во САД ќе се намали, што значи дека глобалниот извоз во САД ќе се намали, создавајќи глобален ефект на бранување. Доларот ќе зајакне и оттука инвестициите од САД значително ќе се намалат. Златото и недвижниот имот ќе бидат победници во оваа неизвесност“, рече Ајшвари Гупта, глобален шеф на плаќања.

Покрај тоа, според Авинаш Шехар, ко-основач и извршен директор на Pi42, неодамнешниот хакирање на Bybit од 1,5 милијарди долари, исто така, ја наруши довербата на инвеститорите во средството. Балаџи Шрихари, потпретседател на CoinSwitch ја повтори истата причина.

„Неодамнешниот хакирање на Bybit можеби ја разниша довербата на инвеститорите, зголемувајќи го притисокот за продажба. Со оглед на вродената нестабилност на крипто и чувствителноста на расположението на пазарот, ваквите настани може да предизвикаат брзи движења на цените“, рече тој.

Следејќи го трендот на биткоинот, „Ethereum исто така претрпе пад. Масивна ликвидација од 106 милиони долари се случи кога Биткоин накратко достигна 81.000 долари, што предизвика дополнителна нестабилност. Инвеститорите се оптимисти, но истовремено се плашат дали Биткоин нашол краткорочен минимум или се приближува понатамошно опаѓање“, додаде Шехар.

И покрај падот на цените на Биткоинот, се чини дека експертите не се загрижени. Повеќето експерти рекле дека нестабилноста е дел од класата на средства и падот на цената е природен дел од неговиот циклус.

„Историски гледано, ваквите повлекувања беа природен дел од крипто-циклусите, честопати претходејќи на фазите на акумулација и обновен раст. Иако краткорочните изгледи може да изгледаат предизвикувачки, долгорочните инвеститори ја препознаваат издржливоста на Биткоин, кој постојано се враќа на нови врвови“, рече Парас Малхотра, директор за бизнис и операции во CoinDCX.

Индустријата останува во голема мера оптимист. Крипто аналитичарот на мултинационалната банка Стандард Чартерд, Џефри Кендрик, изјави за CNBC дека верува дека Биткоин ќе ја достигне границата од 200.000 долари оваа година пред да се искачи понатаму во наредните години. Покрај тоа, Кендрик рече дека очекува цената на средството да достигне 500.000 долари за време на претседателствувањето на Трамп. Сепак, во блиска иднина, новите тарифи на Трамп за Кина, Канада и Мексико го потресоа крипто-пазарот.

„Песимистичкиот поглед на пазарот сугерира дека Биткоин може да тестира 70.000–75.000 долари, а Солана ќе се соочи со стагнација ако трговските тензиции ескалираат, инфлацијата се зголеми или ако се зголеми избегнувањето на ризик,“ според Рајан Ли, главен аналитичар во Bitget Research.

„Од друга страна, можен е повраток до 95.000–100.000 долари ако тарифите се намалат, Трамп ги реализира своите про-крипто политики или ако пазарите се стабилизираат. Тректоријата зависи од реакцијата на Кина, дејствијата на Федералните резерви и дали регулаторната поддршка на Трамп ќе ја избалансира макроекономската неизвесност,“ додаде Ли.

Економија

МБИ10 со пад од 0,32%, без активности на обврзничкиот пазар

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 12 декември 2025 година, индексот МБИ10 забележа пад од 0,32%, спуштајќи се на 10.190,89 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот промет изнесуваше 13,77 милиони денари, при што најголем дел од тргувањето се реализираше со акциите на Комерцијална банка, Алкалоид и Гранит, кои повторно беа меѓу најликвидните на официјалниот пазар.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 3.530.810 денари

● Гранит АД Скопје (GRN) – 2.135.470 денари

● Макпетрол АД Скопје (MPT) – 4.255.040 денари

Топ добитници

● Реплек АД Скопје (RPK) +1,00%

● Гранит АД Скопје (GRN) +0,08%

Топ губитници

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) –1,28%

● Алкалоид АД Скопје (ALK) –0,47%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –0,27%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници, при што индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени без промени во цените. На берзанската сесија од 12 декември 2025 година, активноста беше умерена, со доминација на финансискиот и градежниот сектор.Индексот МБИ10 продолжи со благо негативно движење од –0,32%, при што Комерцијална банка повторно ја предводеше трговијата по обем, а Реплек беше најголем добитник на денот. Обврзничкиот пазар остана без активности, а вкупниот дневен промет достигна 13,77 милиони денари.

Економија

Царина без редици: Потврдите за долгови веќе не се чекаат лично

Хартиените потврди за царински долг, неопходни за упис и промени во Централниот регистар, заминуваат во историјата. Со револуционерен чекор, Централниот регистар (ЦР) отсега ги добива сите потребни податоци директно од Царинската управа (ЦУ) – електронски и во реално време, со само еден клик.

Оваа дигитална трансформација е огромен потег кон намалување на административниот товар. На заедничка прес-конференција, директорот на Царинската управа, Бобан Николовски, и директорката на Централниот регистар, Анита Стамнова, ја промовираа новината што ветува заштеда на време и ресурси за фирмите и граѓаните низ целата држава.

„На годишно ниво издававме меѓу седум и девет илјади хартиени потврди. Секое барање бараше од пет до десет дена за обработка – вистински административен маратон. Сега, граѓаните нема да мораат да патуваат до Скопје или да ангажираат скапи адвокати за да ја завршат оваа обврска“, истакна Николовски.

Тој е дециден: „Со овој чекор, јасно ја демонстрираме нашата посветеност за создавање подобри услови за водење бизнис, преку драстично намалување на бирократските процедури. Бизнисот нема време за чекање! Како институции, сме должни да работиме кон одржливо општество каде што економскиот раст е движен од зголемената ефикасност и довербата во системот.“

Дигитализацијата носи не само брзина, туку и сигурност. „Истовремено, овозможуваме безбедност, интегритет и точност на податоците, со што активно делуваме во насока на сузбивање на можни измами“, додаде Николовски.

Директорката на ЦР, Анита Стамнова, потврди дека е успешно завршена првата фаза од проектот – надградба на Едношалтерскиот систем за автоматско обезбедување на доказ за платени царински давачки во постапките за упис на промена – пренос на удел.

„Централниот регистар и Царинската управа остануваат посветени на трансформација на услугите, фокусирани на корисниците и нивните потреби, користејќи модерни дигитални технологии. Ги охрабруваме сите институции да продолжат со меѓусебна соработка за имплементација на поефикасни електронски услуги, односно за градење на функционален систем на јавни услуги како основа за враќање на довербата во институциите на нашата држава“, заклучи Стамнова.

Економија

Министерката Божиновска: Енергетиката не смее да остане сектор со најмалку жени

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.

Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.

„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.

Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.

„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.

Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.

Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.

Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.

„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.

Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.