Со длабока тага и почит им оддаваме почит на загинатите во пожарот во Кочани. Нивните животи згаснаа прерано, оставајќи празнина во срцата на нивните најблиски и во целата заедница. Вечна им слава.
1998 година Гетебург важи како една од најтрагичните точки во Шведската историја многу блиску до сегашната во Кочани, две различни сценарија со многу жртви.
Ова треба да не натера да размислиме, дали е во размислувањето на секој македонец, може и проблемот е генерациски?
Ајде да ја погледнеме историјата на кратко.
Во 1998 година, на 29 октомври, во Гетеборг, Шведска, се случи една од најтрагичните несреќи во поновата историја на земјата – пожар во дискотека, при што загинаа 63 лица, а над 200 беа повредени.
Што се случи?
Во таа ноќ, група млади луѓе, претежно имигранти, организираа забава за Ноќта на вештерките во зграда што била користена како диско-клуб. Просторот бил мал, но внатре имало околу 400 луѓе – многу повеќе од дозволеното.
Околу полноќ избувнал пожар во една од скалите. Паниката што следела доведе до тоа многу млади да се туркаат кон единствениот излез, што резултираше со голем број жртви.
Последици
Овој трагичен настан предизвика големи дебати во Шведска за безбедноста на јавните објекти, расизмот и интеграцијата на имигрантите. Тој ден остана врежан во колективната меморија на Шведска, а секоја година на 29 октомври се одржуваат комеморации во чест на жртвите.
Јавниот објект каде што се случил пожарот бил Makedonska Föreningen (Македонско здружение) во Гетеборг. Ова било просторија што ја користеле различни заедници за културни настани, состаноци и приватни забави.
Кој го користел објектот?
Македонското здружение во Гетеборг – го користеле просторот за културни и социјални активности.
Други имигрантски заедници – објектот често се изнајмувал за забави, родендени и приватни настани.
Младински групи – вообичаено се одржувале младински собири, особено за млади имигранти во Гетеборг.
Дали бил безбеден?
Просторот немал доволно противпожарна заштита:
Мал број на излези – главниот излез бил единствената опција за бегство.
Лоша вентилација – чадот брзо се проширил и предизвикал задушување.
Преголем број луѓе – капацитетот бил околу 150, но таа ноќ внатре имало 400.
Оваа несреќа останува како една од најсмртоносните во историјата на Шведска. Секоја година на 29 октомври се одржува комеморација во чест на жртвите.
Иако македонското здружение не било директно одговорно службите пронашле нерегуларности со просторот:
Проблеми со безбедноста во просторот:
Недоволен број на излези – Имало само еден главен излез, што предизвикало турканица и паника кога избувнал пожарот.
Просторот бил пренатрупан – Местото било дизајнирано за 150 луѓе, но таа ноќ имало околу 400.
Недостаток на противпожарна опрема – Нема доволно противпожарни аларми, противпожарни прскалки или доволно апарати за гасење пожар.
Запалливи материјали – Ентериерот имал материјали што лесно се палеле, што овозможило пожарот да се прошири многу брзо.
Лоша вентилација – Густ чад брзо се ширел низ просторот, правејќи го бегството уште потешко.
Што се случи после трагедијата?
По несреќата, властите во Шведска ги заострија правилата за безбедност во јавните простори: Воведени се построги регулативи за максимален број на луѓе во затворени простории. Секој простор за јавни настани мора да има доволно излези за итни случаи. Пожарните инспекции станаа почести и поригорозни.
Овој настан беше голем аларм за безбедноста на младинските забави и јавните простори во Шведска.
Целиот регион е во жалост поради трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, во кој животот го загубија 59 лица, а повеќето од нив се деца и млади луѓе. Додека Македонија се подготвува за погреб на жртвите, се појавуваат потресни сведочења од преживеаните.
Една девојка која успеала да избега од пожарот вели дека својот живот го должи на работник од обезбедувањето. „Паднав на земја, ме газеа и не можев да дишам.
Ако не ме извлечеше обезбедувањето, сигурно немаше да бидам жива“, изјавила таа, сеќавајќи се на ужасот што го доживеала. Според неа, Мартин, чуварот на дискотеката, бил тој што ѝ го спасил животот.
Погребот на загинатите ќе се одржи на 20 март, а директорот на Центарот за управување со кризи, Стојанче Ангелов, потврди дека се обезбедени сите неопходни ресурси за организирање на погребот.
Работниците одгледуваат ровови и ги прошируваат градските гробишта, за да обезбедат место за сите трагично загинати. Сцените на работниците кои со солзи на очи копаат гробови за млади луѓе кои го загубија животот во овој страшен пожар, ги потресоа сите.
Во трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“, животот го загуби и младиот Филип Ивановски.
Тој бил меѓу првите кои успеале да излезат од дискотеката без поголеми повреди, но одлучил да се врати назад во огнот и димот за да ѝ помогне на другарка која ја немало. По неговото враќање, Филип повеќе не излегол.
„Нашиот ангел Филип Ивановски замина во вечноста и се молиме да биде на поубаво место од оваа мочурише во кое живееме ние грешните.
Мојот најдобар другар, колега и херој Филип, а помеѓу другарите Фичо, успеал да излезе помеѓу првите скоро без никави повреди и решил да се врати назад во оганот и чадот да помогне на другарка која ја немало, но не се врати повеќе.
Последното испраќање со Филипче ќе биде утре ( четврток) 20.03.2025 во Соборен Храм Свети Никола -Штип ( градска црква ) од 09:00 до 11:00 часот“, вели неговиот татко.
Томчо Стојанов го загуби својот син, Андреј, во трагичната несреќа која се случи во дискотеката во Кочани.
Со голема болка, таткото на настраданото момче даде изјава пред новинарите, држејќи ја во раце фотографијата на својот син, кој за само три дена од несреќата ќе го прославел својот 25-ти роденден.
Стојанов сподели дека за пожарот дознал од другарката на својот син која живее во Штип.
„Таму настана катастрофа, мојот син помагаше, спасуваше други, во стампедото беше прегазен и мојот син настрада. За три дена требаше да наполни 25 години, сега на 19-ти, а тој вчера почина.“
„И што да ви кажам, болките наши никој не може да ги спречи. Тоа е трагедија, неорганизирано, во име на парите што се правеше. Ако треба 200 луѓе, таму имаше 1200, сè тоа на црно. Кој ќе ни го врати мојот син, кој“ – вели тој низ емоции.
Томчо изјави дека има и ќерка која живее во Германија. „Таа е сама, како ќе биде и како ќе стигни денес тука. Што ќе види, како ќе ја дочекаме и како ќе ѝ кажеме. Тоа е уште поголема трагедија“ – дополни тој во својата изјава.