Од нивното појавување, алатките за вештачка интелигенција никогаш не престанаа да не фасцинираат, но речиси секој од нас се запраша – дали вештачката интелигенција може да ја замени мојата професија во иднина?
Коосновачот на Мајкрософт, Бил Гејтс неодамна изјави дека вештачката интелигенција ќе ги замени луѓето во повеќето работи, но дека тоа не треба да нè депримира.
Како што рече, наше е да одлучиме како ќе користиме вештачка интелигенција и кои делови од работата сакаме да продолжиме да ги правиме самите, објасни Гејтс.
Милијардерот наведе три професии за кои верува дека се безбедни од преземање од вештачка интелигенција. Тоа се програмери, биолози и експерти за енергија.
Гејтс, од друга страна, верува дека иако вештачката интелигенција сега може да генерира код, па дури и да ги исполнува техничките стандарди, човечките програмери се сепак клучни за овој процес, бидејќи ќе бидат потребни за да се идентификуваат и поправат грешките, да се усовршат алгоритмите и да се поддржи развојот на вештачката интелигенција.
Тој исто така тврди дека биолозите се уверени во иднината со вештачката интелигенција, дека вештачката интелигенција е одлична во дијагностицирање болести и анализа на ДНК, но на технологијата и недостасува креативност потребна за биолошко истражување и научни откритија.
Според него, вештачката интелигенција ќе биде помош, а не пречка, кога станува збор за постигнување на глобалните цели поврзани со климатските промени.
Во меѓувреме, смета тој, нема да ги замени енергетските експерти бидејќи оваа област е премногу сложена за да биде целосно автоматизирана.
Што вели вештачката интелигенција на оваа тема?
Ги прашавме алатките за вештачка интелигенција Chat GPT, Deep Seek и Mistral што мислат за тоа кои професии ќе ја преживеат вештачката интелигенција. Ова се нивните одговори: Mistral AI, европската верзија на chatgpt, верува дека вештачката интелигенција значително ќе влијае на пазарот на трудот, но дека многу професии кои бараат креативност, емпатија и високо ниво на експертиза ќе останат релевантни.
Chat GPT „Покрај професиите што ги спомна Бил Гејтс, верувам дека и другите професии, како што се уметниците, психолозите, социјалните работници и едукаторите, ќе продолжат да бидат важни.
Chat GPT responds:
“That’s a really interesting question! I think some jobs, which require creativity, emotional intelligence, and a deep understanding of people, will likely survive the development of AI, while some simpler or repetitive jobs will be automated. Here are a few areas that might be more resilient to AI:
Creative professions – artists, writers, designers, musicians, filmmakers. Artificial intelligence can assist in the creative process, but it can hardly fully take over the role of the creative mind and unique expression.
Healthcare – Doctors and nurses still need a deep understanding of the patient and an empathetic approach, especially in therapy, psychology, and mental health. AI can help with diagnosis, but the human element remains crucial.
Education – Teachers and educators play an important role in guiding and motivating students, as well as adapting teaching methods. AI can help personalize learning, but human interaction is irreplaceable.
Strategy and Leadership Experts – Managers, leaders, and consultants who deal with decision-making, problem-solving, and strategic planning. ВИ може да анализира податоци, но ќе биде потребна човечка интуиција и способност да се види поголемата слика.
Професии од социјални и човечки услуги – Социјални работници, советници, терапевти и психолози, кои се занимаваат со човечките емоции и однесување. Емоционалната интелигенција и емпатијата се клучни во овие професии.
Кариери во науката и истражувањето – Додека вештачката интелигенција може да помогне со анализа на податоци и автоматизација на истражувањето, човечкиот ум е сè уште клучен за развој на нови теории, поставување прашања и донесување креативни заклучоци.
На крајот, Chat GPT наведува дека во многу случаи, технологијата всушност ќе им помогне на луѓето подобро и поефикасно да ја вршат својата работа, наместо целосно да ги замени.
„Колку всушност ќе се промени работната сила ќе зависи од тоа како ќе се прилагодиме на новите алатки и како ќе се развиваме како општество“, се вели во алатката за вештачка интелигенција.
Deep Seek DeepSeek наведува дека вештачката интелигенција ги трансформира индустриите со неверојатна брзина, автоматизирајќи ги повторувачките задачи, па дури и изведува сложени анализи.
Сепак, додава тој, одредени занимања веројатно ќе останат отпорни на овие промени поради нивната зависност од човечката креативност, емоционалната интелигенција и нијансираното одлучување.
„Еве неколку професии кои вештачката интелигенција веројатно нема да ги замени наскоро: Креативни професионалци (писатели, уметници, дизајнери) – ВИ може да генерира содржина, но вистинска креативност, оригинално раскажување приказни, емоционална длабочина и уметничката визија, сепак бара човечка интуиција. Писателите, графичките дизајнери и филмаџиите кои носат уникатни перспективи ќе продолжат да бидат барани.
Здравствени работници (лекари, медицински сестри, терапевти) – Додека вештачката интелигенција помага при дијагностика, грижата за пациентите вклучува емпатија, етички одлуки и сложени интерперсонални вештини. Хирурзите, професионалците за ментално здравје и медицинските сестри се потпираат на човечкиот допир и сочувство, што ги прави нивните улоги незаменливи.
Едукатори и моменти – Учењето не е само давање информации – тоа е и за менторство, приспособливост и мотивација на учениците. Вештачката интелигенција може да помогне во персонализираното учење, но едукаторите кои инспирираат критичко размислување и емоционален раст сепак ќе бидат клучни.
Занаетчиски професии (електричари, водоводџии, столари) – Тешко е да се автоматизираат физичките работи кои бараат решавање проблеми во непредвидливи средини (на пр., поправка на одредени системи во домовите). Експертизата за ракување и приспособливост ги штити овие професии.
Лидерски и стратешки улоги (извршни директори, консултанти, тренери) – Донесувањето одлуки на високо ниво вклучува етика, културно разбирање и долгорочна визија, кои се области каде на вештачката интелигенција и недостасува човечка интуиција. Лидерите кои се движат низ нејаснотијата и ги инспирираат тимовите ќе продолжат да бидат суштински.
Социјални работници и советници – Човечката поврзаност е централна за овие улоги. ВИ не може да ја повтори длабоката емпатија потребна за поддршка на поединците во кризни ситуации или лични борби.
Истражувачи и иноватори – вештачката интелигенција ја забрзува анализата на податоците, но откритијата што го менуваат светот бараат љубопитност, интердисциплинарно размислување и етички размислувања – особини кои се единствени за луѓето.
Правни професионалци (судии, адвокати) – Иако вештачката интелигенција може да подготви договори или да го предвиди исходот на случаите, толкувањето на законот, преговарањето и управувањето со случаите зависат од човечкото разбирање и моралното расудување.
Забавувачи и изведувачи – Изведувачите во живо, комичарите и музичарите го постигнуваат својот успех преку интеракција со публиката и спонтаноста е нешто што содржината генерирана од вештачка интелигенција не може автентично да се повтори.
„Етички надзор и улоги во управувањето со вештачката интелигенција – како што расте вештачката интелигенција, така расте и потребата луѓето да ја регулираат неговата употреба, обезбедувајќи правичност, приватност и одговорност, области кои само ќе се прошират“, се наведува во оваа алатка за вештачка интелигенција.
DeepSeek исто така наведува дека вештачката интелигенција ќе подобри многу работни места, но нема да ги елиминира оние за кои е потребна емоционална интелигенција, креативност или сложена човечка интеракција.
„Клучот за иднината на вашата кариера? – Развијте вештини кои машините не можат лесно да ги реплицираат – иновација, емпатија и приспособливост“, заклучува кинеската алатка за вештачка интелигенција.
Врз основа на сето горенаведено, може да се заклучи дека барем засега немаме причина за грижа, се додека го имаме она што вештачката интелигенција го нема.Еуправозато
МАКЕДОНИЈА ПРИФАЌА И ЦАРИНСКА СТАПКА НУЛА ЗА СТОКИТЕ ОД САД Димитриеска-Кочоска не очекува негативни ефекти врз буџетот од царинската политика на Трамп
Министерката смета дека САД направиле грешка со воведувањето царинска стапка за Македонија од 33%, и во однос на висината на царинската стапка од 65%, бидејќи во земјава нема толку висока царинска стапка, освен за одделни земјоделски производи кои не се извезуваат на пазарот во САД.
Министерката за финансии не очекува негативни ефекти од царинската стапка на САД врз македонската економија и буџетот, ниту пак очекува некаква брзи негативни ефекти врз извозот, компаниите и отпуштање на работници.
Според неа, трговската размена со САД е многу ниска и изнесува под 1% од целиот извоз и нема да се почувствува директно влијание.
-Директни ефекти нема да има. Не постои компанија која ќе го зголеми производството преку ноќ за да каже дека нема да увезува репроматеријали поскапи надвор од САД. би прашача сега колку е основано ние дека ќе носиме „Најк“ патики кои се произведени во САД, бидејќи најголемиот дел од нив се прозиведуваат во други земји каде што има евтина работна снага – рече Димитриеска Кочоска.
Таа не очекува ниту големи промени за македонската економија, преку ноќ, и индиректно преку Европската Унија од царините кои ги наметна САД.
– Невозможно е преку ноќ да се случи нешто. Компаниите може да имаат намалено производство, но нема да ги отпуштат вработените на краток рок. Во меѓувреме европските држави ќе се договорат со САД. Во делот на преселба на капиталот нема да има реакција, бидејќи тоа е долг процес, и нема да се случи дека ќе има отпуштање од работа затоа барам да не се крева паника во тој однос– рече Димитриеска- Кочоска.
Таа напомена дека засега има проблем само една компанија која е директно зависна од извозот во САД, но рече дека владата се обидува да ѝ помогне на компанијата.
-Но и таа компанија нема да отпушта работници – рече министерката.
Министерката смета дека САД направиле грешка со воведувањето царинска стапка за Македонија од 33%, и во однос на висината на царинската стапка од 65%, бидејќи во земјава нема толку висока царинска стапка, освен за одделни земјоделски производи кои не се извезуваат на пазарот во САД.
-Цариснките стапки се далеку пониски од 65%. министерството за надворешни работи веќе контактира со администрацијата на САД за да ја појасни состојбата – рече Димитриеска Кочоска.
Таа информира и дека земјава планира да потпише договор за слободна трговија со САД, на што работи Министерството за надворешни работи. Притоа е планирано намалување или сведување на нула на царинските стапки.
-Ќе се види во текот на разговорите за какви царински стапки ќе се разговара, но и царинска стапка од 0% е прифатлива за нас бидејќи нашата трговска размена со САД е под 1% и нема никакво влијание на буџетот – рече Димитриеска Кочоска.
Скопје, 08 април 2025 година – Македонската берза го заврши денешното тргување со вкупен промет од 30.211.214 денари. Индексот МБИ10 забележа пораст од 0,80%, достигнувајќи вредност од 10.117,35 поени.
Динамика на тргување и пазарни движења
Трговскиот ден беше обележан со зголемена активност на официјалниот пазар, при што најголемиот дел од прометот произлезе од акциите на Комерцијална банка и Алкалоид. И покрај стабилноста кај поголемиот дел од хартиите од вредност, одредени компании бележат значителни позитивни или негативни промени во цената на акциите.
Најтргувани акции
● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – промет од 11.354.620 денари, последна цена 28.499 денари, пораст од 1,99%
● Алкалоид АД Скопје (ALK) – промет од 11.139.200 денари, последна цена 26.770 денари, пораст од 1,07%
● НЛБ Банка АД Скопје (NLB) – промет од 2.375.020 денари, последна цена 56.700 денари, пораст од 1,46%
Добитници и губитници на денот
Најголеми добитници:
● Шпаркасе банка Македонија АД Скопје (SPB) – пораст од 3,00%, последна цена 4.223 денари
● Универзална Инвестициона Банка АД Скопје (UNI)– пораст од 2,99%, последна цена 7.158 денари
● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – пораст од 1,99%, последна цена 28,499.00 денари
Најголеми губитници:
● Макстил АД Скопје (STIL) – пад од -3,98%, последна цена 130,00 денари
● Тетекс АД Тетово (TNB) – пад од -2,96%, последна цена 2.523 денари
● Стопанска банка АД Скопје (STB) – пад од -2,81%, последна цена 2.480 денари
Обврзнички пазар
Индексот ОМБ остана непроменет, задржувајќи се на 124,48 поени. Активноста на обврзничкиот пазар беше речиси целосно отсутна, без регистрирани значајни трансакции освен неколку на државни обврзници по номинални цени.
Овој извештај е подготвен врз основа на официјалните податоци од Македонска берза, а е изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје.
Министерството за енергетика потсетува дека е во тек јавниот повик за субвенции за ранливи потрошувачи на енергија, наменет за домаќинства со деца со попреченост и згрижувачки семејства. Финансиската поддршка изнесува 1.000 денари месечно за покривање дел од трошоците за електрична енергија, во период од 12 месеци.
Рокот за пријавување трае до 19 април, односно 30 дена од денот на објавувањето на повикот. Сите заинтересирани кои ги исполнуваат критериумите, треба да аплицираат преку официјалната веб-страница на Министерството за енергетика: