По вандалскиот чин со кражбата на бакарот на споменикот на децата бегалци во центарот на Скопје, Републичкото здружение на децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија од министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и од премиерот Христијан Мицкоски бараат виновниците на овој чин да се пронајдат, а споменикот да се обнови.
На 9 април беше украден рељефот од бакар, мотив на мајка со три деца, прицврстен на постаментот, откорнати се бронзените букви од натписот „Татковината копнеж на прогонетите“ и украдени се околу 10 метри метални цевки поставени во фонтаната која е дел од споменикот. Оштетени се и неколку мермерни плочи поставени околу споменикот.
Споменикот е симбол на голготата на Македонците протерани од родните огништа за време на Граѓанската војна во Грција од 1946 до 1949 година.
Споменикот е дело на некогашните деца бегалци Насо Беќаровски кој е автор на бронзата „Мајка со три деца“, а Даница Павловска – Циги е архитектот на споменикот, кој беше отворен на 30 јуни 1988 година кога се одржа Првата светска средба на децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија.
Инаку, за споменикот во паркот Жена борец во центарот на Скопје не се гижи ниту една институција, освен Републичкото здружение на децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија.
„Овој вандалозен чин погоди право во срцето на сите Македонци по потекло од Егејскиот дел на Македонија“, велат од здружението.
За архитектката ДаницаПавловска – Циги ова е вандалски и криминален чин, но „најстрашно е што речиси никој не реагира, а регуларно е пријавено во полиција. Убива таа рамнодушност! Спомен-белегот е композиција на монолит потопен во вода која од предната страна претставува мирно огледало, а од задната клокоти симболизирајќи живот. Во водата се огледува рељеф кој претставува мајка страдалник со своите три деца, тргнати во непознат правец и разделени од своето огниште и најмилите, а всушност е реплика на еден инспиративен фото запис во уметничко дело на скулпторот Насо Беќаровски. Подоцна е додаден на задната страна на монолитот амблем и текст по избор на Здружението на децата бегалци од Егејска Македонија“, напиша Павловска.
Таа потврди дека за ова меморијално дело не е одреден субјект кој ќе се грижи за него. ЈП „Паркови и зеленило“ на Град Скопје ја негува само цветната бордура на спомен-белегот затоа што целиот парк Жена борец е негова редовна програмска задача.
„Спротивно на знаењето не е незнаењето, туку рамнодушноста. Спротивно на убавината не е грдотијата, туку рамнодушноста! Спротивно на креативноста не е медиокритетот, туку рамнодушноста! Спротивно на животот не е смртта, туку рамнодушноста!“, реагира Павловска.
Реагираше и здружението „Мирка Гинова“ од Штип, нарекувајќи го вандалскиот чин „насилство врз судбината на децата-бегалци и нашата колективна меморија“.
„На кого му пречи споменикот на децата бегалци? На кого му пречи споменот за 28.000 украдени детски животи? На кого му смета вистината за децата од Граѓанската војна во Грција, македонски деца, насилно одделени од своите мајки и татковци, без право на враќање, без право на сеќавање? Споменикот на децата бегалци не е само камен, тој е сведоштво за неправдата што никако не смееме да ја заборавиме. Секој вандалски чин кон овој споменик е обид да се избрише историјата, да се замолчи болката и да се ревидира вистината. Ова не е само уништување на спомен-обележје, ова е насилство врз нивната судбина, како и врз нашата колективна меморија. Бараме одговорност, бараме почит, бараме достоинство за децата кои никогаш не добија втора шанса“, велат од здружението.
