Економија

„Нов светски неред“: Нападите на Трамп врз Пауел ја зголемуваат неизвесноста за акциите

Претседателот Доналд Трамп и натаму јавно го изразува незадоволството од претседателот на Федералните резерви Џером Пауел. Стратезите предупредуваат дека, доколку Трамп навистина се обиде да го отпушти Пауел, тоа би ѝ додало уште поголем притисок на американската берза.

Мајкл Гусај, главен инвестиционен директор за глобални обврзници во Principal Asset Management, изјави за Yahoo Finance дека таков потег би ја довел во прашање независноста на централната банка. „Тоа дополнително би ја разништило довербата на странските инвеститори во доларски актива“, посочи тој.

Минатата недела се појавија информации дека Трамп разговарал за можноста да го отпушти Пауел. На 17 април, пред Белата куќа, Трамп им рече на новинарите: „Ако сакам [Пауел] да си замине, ќе си замине многу брзо, верувајте.“

Во понеделникот наутро, на платформата Truth Social Трамп објави: „… може да дојде до УСПОРУВАЊЕ на економијата, освен ако г‑дин ‘Прекасно’, голем губитник, ВЕДНАШ не ги намали каматните стапки.“

Можното разрешување на шефот на Фед е само еден од факторите што оваа недела ги повлекуваат пазарите надолу. Во понеделникот акциите силно паднаа додека инвеститорите се грижеа за ефектот од тарифите на Трамп и забавувањето на растот на вештачката интелигенција кај големите технолошки компании. S&P 500, Dow Jones Industrial Average и Nasdaq Composite затворија со пад поголем од 2 %.

Во меѓувреме, незаинтересираноста на инвеститорите за американски обврзници – тренд што се засили поради трговските тензии – продолжи. Индексот на доларот падна за околу 1 % и достигна најниско ниво во три години, додека приносот на 10‑годишните државни обврзници се искачи за 5 базични поени, на речиси 4,4 %.

„Доларот, обврзничкиот и акцискиот пазар трпат удар, делумно влошен од коментарите насочени кон претседателот Пауел“, рече Трој Гејески, главен пазарен стратег во FS Investments, за Yahoo Finance.

Во белешка во понеделникот, Неил Дута, шеф на економија во Renaissance Macro, напиша дека драматичното отстранување на Пауел би го „потресло“ обврзничкиот пазар. „Ризичните премии би скокнале нагло, бидејќи инвеститорите би ја довеле во прашање независноста на централната банка, а долгорочните каматни стапки би се искачиле“, истакна тој.

Таквата нестабилност на каматните стапки често се совпаѓа со големи распродажби на акции, што претставува дополнителен ветер во грб за берзата. Ако се додадат и сите други негативни наслови кои последниве недели ги туркаат акциите надолу, резултатот е сè понеизвесна перспектива за инвеститорите.

„Тарифниот хаос на Трамп го држи светот во неизвесност“, напиша Ед Јардени, претседател на Yardeni Research, во белешка до клиентите во понеделникот. „Можеби конечно ќе добиеме нов светски поредок, но засега имаме ‘Нов светски НЕРЕД’, при што сите се обидуваат да се приспособат на непредвидливите пресврти на Трамп. Економските последици се неизвесни.“

Економија

Триглав Осигурување организираше инспиративна средба со Светислав Пешиќ

Триглав Осигурување на 15-ти декември, 2025г. во кафе „Литература“ организираше настан со панел-дискусија и промоција на книгата „Моја игра, мој пут – Живот тренера није бајка“ од Светислав Пешиќ, еден од најуспешните и најценетите кошаркарски тренери на денешницата.

Настанот предизвика голем интерес кај деловната и медиумската заедница, нудејќи ретка можност за директна средба и разговор со говорник, чие искуство и животна филозофија се подеднакво применливи во спортот, деловниот свет и секојдневниот живот. Преку лични примери и размислувања, Пешиќ зборуваше за предизвиците на лидерството, значењето на дисциплината, стратегијата, континуираното учење и потребата од рамнотежа помеѓу самодовербата и скромноста.

„Во спортот успехот не лежи во тоа да го работиш само она што го сакаш, туку да го сакаш тоа што го работиш. Животот се менува и јас учам да се менувам. Треба да знаеш како да учиш и да бидеш скромен, да прифатиш дека некој нешто прави подобро од тебе. Тоа не е едноставно, но е најдобриот пат до успехот“, истакнува г. Пешиќ во својата книга, нагласувајќи дека токму таа рамнотежа е клучна и за долгорочни резултати.

Главниот извршен директор на Триглав Осигурување, г. Војновиќ, го претстави Светислав Пешиќ, истакнувајќи ги неговите исклучителни професионални достигнувања, како и значењето и привилегијата Триглав Осигурување да биде домаќин на ваков настан, кој што има поширока општествена релевантност.

„Имавме можност да поминеме навистина драгоцено време со светски реномираниот тренер Светислав „Кари“ Пешиќ, кој на исклучително автентичен начин ги сподели своите долгогодишни искуства, кои што лесно и директно можат да се применат во деловен контекст. Токму од таа причина ја организиравме и оваа панел-дискусија. Цврсто верувам дека принципите на комуникација, дисциплина, колектив, тимска игра и почитување на конкуренцијата, длабоко втемелени во спортот, се неразделно поврзани и со секојдневниот деловен живот. Да се слушнат неговите пораки беше вистинско уживање и моќна инспирација“, истакна г. Војновиќ.

Панел-дискусијата ја водеше Љубомир Николовски, долгогодишен реномиран познавач на спортот, кој со внимателно насочени прашања овозможи динамичен и суштински разговор, близок и разбирлив за публиката од различни професионални профили.

Со организацијата на овој настан, Триглав Осигурување уште еднаш ја потврди својата посветеност кон создавање платформи за размена на знаење, инспирација и вредности, кои ја надминуваат рамката на една индустрија. Компанијата овозможи деловната заедница во земјата да слушне исклучителен говорник, чии искуства и пораки нудат практични насоки за личен и професионален развој, за носење одлуки, градење тимови и одржлив успех.

Настанот испрати јасна порака дека принципите на успехот – без разлика дали во спортот, бизнисот или животот – се универзални кога се темелат на работа, визија, учење и вистински вредности.

Економија

МБИ10 со пад од 0,40%, вкупен промет над 255 милиони денари

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

Нa трговската сесија од 17 декември 2025 година, индексот МБИ10 забележа пад од 0,40%, спуштајќи се на 10.123,78 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот промет изнесуваше 255,78 милиони денари, при што тргувањето беше поттикнато од неколку големи блок-зделки со акциите на Комерцијална банка и Македонијатурист .

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 70,7 милиони денари (вклучува блок-зделка)

● Македонијатурист АД Скопје (MTUR) – 115,2 милиони денари (вклучува блок-зделка)

● Карпош АД Скопје (KARP) – 62,7 милиони денари (вклучува блок-зделка)

Топ добитници

● Реплек АД Скопје (RPK) +0,93%

● РЖ Услуги АД Скопје (RZU) +8,89%

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) +0,12%

Топ губитници

● Гранит АД Скопје (GRN) –2,82%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –2,68%

● Македонски Телеком АД Скопје (TEL) –0,64%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани значајни трансакции со државни или корпоративни обврзници. Индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени, без промени во цените. Сите државни обврзници котираа во опсег од 90 до 112 евра, без регистриран промет .

На берзанската сесија од 17 декември 2025 година, пазарната активност беше значително зголемена, со вкупен промет од над 255 милиони денари, пред сè поради големите блок-зделки со акциите на Комерцијална банка, Македонијатурист и Карпош.

Индексот МБИ10 забележа пад од 0,40%, под влијание на негативните движења кај Гранит, Макпетрол и Стопанска банка. Најголем раст во редовното тргување имаше Реплек, додека Комерцијална банка остана најликвидна акција. Обврзничкиот пазар остана без активности, со стабилен индекс ОМБ.

Економија

Николоски најавува нов државен просторен план за инфраструктура и развој

Скопје – Во тек е подготовка на нов просторен план на државата, документ кој треба да ја дефинира долгорочната насока на просторниот и инфраструктурниот развој, информираше вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски.

Според неговите најави, новиот план ќе биде усогласен со современите потреби на државата и ќе ги земе предвид демографските промени, економскиот развој, инфраструктурните приоритети и заштитата на животната средина. Целта е да се воспостави јасна рамка за идни инвестиции и рационално користење на просторот на целата територија на државата.

Николоски истакна дека изработката на просторниот план ќе се одвива транспарентно, со вклучување на стручната јавност, институциите и локалната самоуправа. Очекувањата се дека документот ќе придонесе за подобра координација меѓу различните сектори и ќе овозможи поефикасно планирање на капиталните проекти.

Новиот просторен план треба да биде основа за одржлив развој, подобрување на инфраструктурата и рамномерен регионален напредок, со јасно дефинирани приоритети за наредните децении.