Економија
Божиновска го најави новиот Закон: Повеќе права за граѓаните, нова ера во енергетиката
Скопје. 25 април 2025 – Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини предложи нов Закон за енергетика кој најавува големи промени за граѓаните и енергетскиот систем во Македонија. Министерката Сања Божиновска појасни дека законот, кој содржи 317 члена, е веќе во собраниска процеура и поминал без забелешки на собраниските комисии.
Новото законско решение предвидува формирање на локални енергетски заедници, каде граѓаните ќе можат заеднички да поставуваат соларни панели, да произведуваат електрична енергија за сопствени потреби и да го продаваат вишокот. Ова ќе им овозможи на граѓаните поголема контрола врз потрошувачката и значајни заштеди на сметките за струја.
Првпат се воведува и методологија за утврдување на енергетската сиромаштија. Според Божиновска, досега неофицијално се идентификувани околу 50.000 домаќинства како енергетски ранливи, но со новата методологија ќе се добијат точни податоци. Ранливите категории ќе бидат заштитени со пониски цени, државни субвенции и забрана за исклучување од електрична енергија, со цел ниту едно домаќинство да не остане без струја поради сиромаштија.
Законот пропишува обврска операторот ЕВН во рок од седум години да ги замени 80% од постоечките броила со паметни смарт броила кои ќе овозможат далечинско читање на потрошувачката и ќе спречат задоцнето издавање на сметки. Секој потрошувач ќе има можност за промена на снабдувачот за струја во рок од 48 часа, без трошоци за домаќинствата и малите бизниси.
Исто така, законот воведува регулација за батериски системи за складирање на електрична енергија, што ќе овозможи користење на соларна енергија и ноќе. Со тоа се стимулира развојот на обновливите извори на енергија и се зголемува сигурноста на електроенергетскиот систем.
Голем фокус се става и на јакнење на државната контрола врз енергетската инфраструктура. Со новиот закон, операторот на електропреносниот систем МЕПСО ќе премине под сопственост на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини. Со тоа, се осигурува дека МЕПСО останува во државна сопственост и нема да биде предмет на приватизација.
Божиновска истакна дека Министерството веќе работи на изготвување на десетгодишен план за развој на преносниот систем за да се подготви инфраструктурата за зголемен обем на обновлива енергија и потребите од е-мобилност. Новите регулативи ќе стимулираат инвестиции, ќе го либерализираат пазарот и ќе создадат посигурен, модерен енергетски систем, подготвен за идните климатски предизвици и европските стандарди.
„Овој закон е за иднината на Македонија. Ќе создаде стабилни цени, ќе го стимулира економскиот раст, ќе го забрза технолошкиот напредок и ќе нè приближи до европските климатски цели за 2050 година. Целта ни е Македонија со соларни панели на покривите, електрични возила на патиштата и стабилни сметки за струја“, заклучи министерката Божиновска.
Економија
Што се случува во Србија? – Граѓаните масовно купуваат евра, менувачниците не можат да стигнат
Во некои делови на Србија се забележува недостиг од готови евра, а граѓаните масовно ги менуваат своите динари во странска валута, јавуваат локалните медиуми.
Според официјалниот курс на Народната банка на Србија (НБС), едно евро вреди 117,75 динари, но на терен цената е значително повисока. Во Бујановац, на пример, едно евро се продава за 120 динари, а менувачниците предупредуваат дека поради големата побарувачка оваа бројка наскоро може да биде надмината.
Ситуацијата се засилила поради продлабочувањето на кризата со НИС и стравувањата дека НБС може да се соочи со санкции од САД. Граѓаните масовно ги празнат своите штедни сметки и ги менуваат динарите во евра, додаваат менувачите.
НБС, сепак, потврдува дека недостигот на евра во одредени менувачници не значи дека има проблем со понудата на странска валута. Во банките и во Народната банка има доволно готовина, а каналите за снабдување функционираат непречено. Како што објаснуваат, менувачниците често ги снабдуваат едни со други и, во услови на зголемена побарувачка, ја зголемуваат цената на еврата за клиентите.
Во понеделник едно евро се купуваше за 119,5 динари, што е значително повисоко од официјалниот курс на НБС.
Економија
МБИ10 во пад од 0,15%, без активности на обврзничкиот пазар
Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.
На трговската сесија од 9 декември 2025 година, индексот МБИ10 бележи пад од 0,15%, спуштајќи се на 10.239,85 поени, при вкупен промет од 14,14 милиони денари. Тргувањето беше умерено, со најголем обем на активности кај Комерцијална банка, Алкалоид и Макпетрол, кои остануваат најликвидни хартии на официјалниот пазар. Индексот ОМБ остана непроменет на 128,73 поени, без реализирани трансакции со обврзници .
Најтргувани хартии од вредност
● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 6.188.910 денари
● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 3.053.560 денари
● Макпетрол АД Скопје (MPT) – 2.760.000 денари
● Алкалоид АД Скопје (ALK) +0,21%
● Гранит АД Скопје (GRN) –0,51%
● Стопанска банка АД Скопје (STB) –1,99%
● Раде Кончар АД Скопје (RDK) –17,46%
Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници. Индексот ОМБ остана стабилен на 128,73 поени, без промени. Тргувањето на Македонската берза на 9 декември 2025 година се одвиваше со вкупен промет од 14,14 милиони денари и пад на индексот МБИ10 за 0,15%. Најликвидни беа Комерцијална банка, Алкалоид и Макпетрол, со доминантен удел во дневниот промет. Најголем раст забележа Алкалоид, додека Комерцијална банка и Гранит беа меѓу губитниците на денот. Обврзничкиот пазар остана без активности, со непроменет индекс ОМБ.
Економија
Зголемување на минималната плата: Министерот Дурмиши најавува раст од 1.500 до 2.000 денари, одлуката ќе биде без притисок
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, нагласи дека одлуката за зголемување на минималната плата нема да биде донесена под притисок, туку исклучиво врз основа на законската методологија. Тој најави дека во март 2026 година, минималната плата ќе забележи раст во опсег од 1.500 до 2.000 денари.
Дурмиши потсети дека законската рамка предвидува минималната плата да се утврдува преку формула која ги зема предвид просечната плата и трошоците за живот.
„Кога ќе има усогласување во март следната година, врз основа на параметрите што ги имаме, граѓаните ќе имаат повисока минимална плата. Тоа е формула и методологија со која се пресметува минималната плата, со што се согласуваат Економскиот и социјален совет, синдикатите, работодавачите и Владата“, изјави министерот Дурмиши за ТВ Шења.
Формулата јасно дефинира дека пресметката на минималната плата е базирана на 50% од просечната нето плата од претходната година и 50% од растот на трошоците за живот.
Според достапните податоци за изминатите 11 месеци од тековната година, министерот очекува зголемувањето да изнесува приближно 1.500 до 2.000 денари, прецизирајќи дека конечната сума ќе зависи од исходот на пресметката во март.
Дурмиши исто така посочи дека Владата останува посветена на континуирано зголемување на минималната плата.
Со ова, се потврдува дека процесот на усогласување ќе се одвива според претходно договорената и прифатена методологија од сите социјални партнери.
-
Црна Хроника6 days agoПолициска акција: Уаспени Украинки во Горно Седларце – МВР со детали
-
Црна Хроника3 days agoОбид за кражба завршил со пожар во Брвеница – Полицијата со детали
-
Балкан2 days agoДрама во Србија: БМВ се заби во камион, возачот со цигара тврди: „Не знам, ме удри камион“ (ВИДЕО)
-
Република6 days agoЕве од кога ќе почнат да работаат камерите од „Безбеден град“ во Тетово и Куманово
-
Црна Хроника4 days agoПолицијата го лоцираше украденото „Ауди“ за неколку часа – младиот тетовец уапсен!
-
Магазин7 days agoРазрешена вековната дилема: Научниците конечно потврдија каде е погребан Филип Втори Македонски
-
Скопје5 days agoСекое застанување на булевар на „пет минути“ ќе се санкционира, вели Топаловски
-
Економија2 days agoКинескиот канал Солун–Дунав повторно актуелен: Македонија би била клучна транзитна точка