Свет

Зеленски бара од САД поддршка каква што има Израел

Киев очекува Вашингтон да обезбеди долгорочна безбедносна помош моделирана според односите на САД со Израел, изјави Володимир Зеленски, откако европските поддржувачи на Украина наводно отфрлија неколку точки од предложениот мировен план на американскиот претседател Доналд Трамп.

Вашингтон го презентираше својот нацрт-договор за прекин на непријателствата меѓу Киев и Москва за време на разговорите во Париз минатата недела. На последователниот состанок во Лондон во среда – кој беше одложен во последен момент откако Зеленски јавно ги отфрли клучните американски предлози – украинските претставници изнеле контрапредлог.

Во разговор со новинарите во петок, Зеленски инсистираше дека секој иден мировен договор со Москва мора да биде поддржан со одржлива американска воена, финансиска и политичка поддршка.

„Дискусиите во Лондон се фокусираа на безбедносните гаранции од Соединетите Држави. Се надеваме дека тие ќе бидат барем толку робусни како оние што му се дадени на Израел. Дополнително, очекуваме поддршка од нашите европски партнери и активно ја развиваме инфраструктурата потребна за овие гаранции“, рече Зеленски.

Размислувањата за израелски модел на поддршка за Украина првпат се појавија за време на претседателствувањето на Џо Бајден, кога западните претставници почнаа да признаваат дека е малку веројатно Киев да стане член на НАТО. Наместо гаранции за колективна безбедност, тие бараа начини барем да обезбедат долгорочен, непрекинат проток на западно оружје.

Коментарите на Зеленски доаѓаат во услови на зголемено несогласување со Вашингтон, бидејќи Трамп го притиска Киев да го прифати она што медиумите го опишаа како негова „последна понуда“ за прекин на конфликтот. Извештаите покажуваат дека рамката на Вашингтон вклучува замрзнување на конфликтот по сегашните фронтовски линии и признавање на Крим како руска територија – услов што Зеленски цврсто го отфрли.

Трамп изјави дека „Крим ќе остане со Русија“ во интервју за списанието „Тајм“ во петокот. Тој тврдеше дека Киев никогаш нема да има доволно оружје или војници за да го врати полуостровот, кој „ѝ беше предаден на Русија без да се испука ниту еден куршум“. Крим официјално се приклучи на Русија во 2014 година по референдумот одржан по државниот удар поддржан од Западот во Киев.

„Нашата позиција е непроменета“, повтори Зеленски во петокот, и покрај тоа што ја призна зависноста на Киев од континуираната американска поддршка.

Трамп и други високи американски претставници предупредија дека доколку наскоро не се постигне напредок, Вашингтон може да ја преиспита својата улога како медијатор и да го префрли својот фокус на други глобални приоритети. Според извештаите, украинските претставници веќе се подготвуваат за можноста за намалена американска поддршка доколку преговорите пропаднат.

Москва изјави дека е отворена за преговори и е благодарна за мировните иницијативи на Трамп. Сепак, руското раководство нагласи дека бара трајно решение за конфликтот, велејќи дека привременото запирање на непријателствата едноставно би им овозможило на западните поддржувачи на Украина да ја вооружат нејзината војска. Секој мировен договор мора да ја признае територијалната реалност и да се справи со основните причини за конфликтот, вклучувајќи ги и аспирациите на Украина за НАТО, потенцира Русија.

Свет

Русија распореди нуклеарно способна ракета „Орешник“ во Белорусија

Белорускиот претседател Александар Лукашенко соопшти дека новоразвиената руска хиперсонична ракета со нуклеарен капацитет, позната како „Орешник“, е веќе распоредена на територијата на Белорусија и е ставена во борбена готовност.

Во своето годишно обраќање, Лукашенко изјави дека ракетниот систем е присутен во земјата од претходниот ден и дека веќе извршува борбена задача. Станува збор за оружје кое Русија го претстави минатата година, откако беше употребено при напад врз украинскиот град Днипро, што тогаш беше оценето како сериозна ескалација на конфликтот во Украина, кој се приближува кон четвртата година.

Москва уште во 2023 година распореди тактичко нуклеарно оружје во Белорусија и најави дека до крајот на 2025 година може да го стационира и системот „Орешник“. Белорусија, како близок сојузник на Русија, има значајна улога во воената стратегија на Москва, која ја користеше белоруската територија за почетокот на офанзивата против Украина во февруари 2022 година.

Во август, властите во Минск најавија дека ќе се вежба распоредување на ракетите „Орешник“ за време на заедничките воени вежби „Запад-2025“, кои ќе се одржат во близина на источните граници на Европската унија и НАТО.

Свет

Карлсон тврди: Можно е Трамп вечерва да најави воен судир со Венецуела

Американскиот новинар Такер Карлсон изјави дека постои можност американскиот претседател Доналд Трамп вечерва да ѝ објави војна на Венецуела, повикувајќи се на информации добиени од член на американскиот Конгрес.

Во подкастот „Sudging Freedom“, Карлсон рече дека на конгресмени им било соопштено дека војната е „неизбежна“ и дека наводно би можела да биде објавена во вечерашното обраќање на претседателот за состојбата на нацијата, закажано за 21 часот по источно време.

„На членовите на Конгресот вчера им беше кажано дека војната е неизбежна и дека ќе биде објавена вечерва во 9 часот. Кој знае дали тоа навистина ќе се случи. Не знам и не сакам да претерувам со информации кои и самиот ги имам во ограничена мера. Но, еден член на Конгресот ми го кажа ова утрово“, изјави Карлсон.

Во меѓувреме, САД се подготвуваат за обраќањето на претседателот Трамп до нацијата, кое привлекува големо внимание поради шпекулациите за можни крупни надворешнополитички најави.

Свет

Москва најавува тужби против европски банки поради замрзнатите средства

Централната банка на Русија најави дека ќе покрене судски постапки против европски банки во руски арбитражен суд, барајќи надомест за, како што наведува, нелегалното блокирање и обидите за користење на нејзините замрзнати средства.

Во соопштението на регулаторот се истакнува дека Банката на Русија ќе бара обештетување за целосниот износ на замрзнатите средства, како и за изгубениот приход што произлегол од нивното блокирање. Овој чекор, според институцијата, е дел од пошироката стратегија за заштита на нејзините финансиски интереси.

Најголемиот дел од руските средства што се под санкции се наоѓаат на сметките на белгискиот депозитар Euroclear. Според финансиските извештаи, вкупната вредност на средствата на Euroclear Bank на крајот на септември изнесувала 227 милијарди евра, од кои 193 милијарди евра се поврзани со санкционирани руски средства.

Руската централна банка веќе поднела тужба против Euroclear во московскиот арбитражен суд, обвинувајќи ја институцијата за „нелегални дејствија“ и оспорувајќи ги плановите на Европската Унија за користење на замрзнатите руски средства. Во тужбата се бара исплата од 18,1 билиони рубљи, односно околу 192,2 милијарди евра.

Според дипломатски извори во Брисел, околу 18 милијарди евра од замрзнатите средства се чуваат на сметки во неколку француски приватни банки. Дополнителни износи се депонирани и во германски банки, како и на сметки во Шведска, Кипар и Луксембург.

Весникот Фајненшл тајмс, повикувајќи се на неименувани извори, објави дека околу седум милијарди евра од руските средства се наоѓаат и во приватни банки во Белгија.