Која е причината? Светот се вооружува до заби, но овие две држави ги рушат сите рекорди

Светската воена потрошувачка достигна рекордни 2,72 трилиони долари во 2024 година

Воената потрошувачка во светот во 2024 година достигна историски максимум од 2,72 трилиони американски долари, што претставува зголемување од 9,4 проценти во споредба со претходната година – најголемо годишно зголемување од крајот на Студената војна, се наведува во најновиот извештај на Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI).

Порастот е поттикнат од заострените геополитички тензии, кои доведоа до зголемување на воените буџети на сите континенти, со особено изразен раст во Европа и на Блискиот Исток.

„Повеќе од 100 земји ширум светот ги зголемија своите воени трошоци во 2024 година“, соопшти SIPRI. Институтот предупредува дека растечката ориентација на владите кон воената безбедност доаѓа по цена на други општествени и економски приоритети, што во иднина може да има сериозни последици за граѓаните.

Европа и Русија водат во зголемувањето

Конфликтот во Украина и неизвесноста околу поддршката на САД за НАТО беа главните двигатели на растот на европската воена потрошувачка, која се зголемила за 17 проценти и надминала нивоа невидени од крајот на Студената војна.

Русија, во рамки на своите воени операции, ја зголеми својата потрошувачка за 38 проценти, достигнувајќи 149 милијарди долари – што е двојно повеќе отколку во 2015 година. Оваа бројка претставува 7,1 процент од рускиот БДП и речиси една петтина од целокупниот државен буџет.

Украина на границата на издржливоста

Иако Украина бележи зголемување од 2,9 проценти и достигнува 64,7 милијарди долари, нејзината воена потрошувачка сè уште е помала од половина од руската.

Сепак, Украина издвојува дури 34 проценти од својот БДП за одбраната – највисок воен товар на светско ниво. Според SIPRI, украинската влада во моментов ги насочува сите свои даночни приходи кон војската, што сериозно го ограничува нејзиниот фискален простор.

„Со вакви ограничени можности, Украина ќе се соочи со сериозни тешкотии доколку сака дополнително да ја зголеми својата воена потрошувачка“, предупредува SIPRI.

САД: Глобален лидер со 37% од светската воена потрошувачка

САД остануваат доминантна воена сила, со зголемување на потрошувачката од 5,7 проценти и вкупен износ од 997 милијарди долари – што претставува 66 проценти од воената потрошувачка на НАТО и 37 проценти од глобалната.

Овие бројки ја рефлектираат растечката поларизација на меѓународната безбедносна сцена и зголемената подготвеност на земјите да ги стават одбранбените приоритети над економскиот и социјалниот развој.