Свет

Украина го потпиша договорот со САД за минералите

САД и Украина потпишаа договор за пристап до украинските природни ресурси: Стратешко сојузништво со економска позадина

САД и Украина официјално потпишаа значаен договор кој на Вашингтон му овозможува привилегиран пристап до украинските природни ресурси, објави агенцијата „Блумберг“, повикувајќи се на извори блиски до преговорите.

Според истите извори, потегот има за цел да ја зацврсти поддршката на американскиот претседател Доналд Трамп за Киев во тековните преговори за прекин на огнот со Русија. Новиот договор овозможува американско учество во идни инвестициски проекти за експлоатација на клучни суровини како алуминиум, графит, нафта и природен гас – ресурси со висока стратешка вредност во постконфликтната реконструкција.

Клучен договор за продлабочување на соработката

Според „Блумберг“, овој договор се смета за инструмент за „градење добра волја кај Трамп кон Киев“, во време кога неговата администрација настојува да стави крај на војната која трае повеќе од три години, по целосната руска инвазија на Украина.

Преговорите траеле со недели, а пресвртот дошол оваа седмица кога украинска делегација пристигнала во Вашингтон за финализирање на договорот. Двете страни го усогласиле главниот текст, додека техничките детали биле разгледувани одделно, потврдува извор запознаен со ситуацијата. Иако Киев се надеваше на потпишување рамковен договор со дополнителни преговори подоцна, САД инсистирале на затворање на сите прашања заедно.

Трамп: „Нашиот капитал е безбеден, започнуваме со работа“

Американскиот претседател Доналд Трамп го поздрави договорот, истакнувајќи дека со тоа „американскиот капитал е заштитен“ и дека земјата може да започне со активности на терен.

„Ова е добро и за Украина – американското присуство на локациите ќе ги одврати злонамерните актери од мешање во операциите“, рече Трамп на состанок со своите министри во Белата куќа.

Овој договор, покрај економските аспекти, се очекува да има влијание и врз геополитичката стабилност во регионот, а украинските власти се надеваат дека тој ќе придонесе и за понатамошна меѓународна поддршка.

Дали сакате и кратка анализа на тоа што овој договор може да значи за иднината на конфликтот и економијата на Украина?

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.