Свет

Индија и Пакистан со нуклеарни закани: Чиј нуклеарен арсенал има поголема моќ?

Односите меѓу Индија и Пакистан, соседни нуклеарни сили, се обележани со постојани тензии уште од нивната независност од Велика Британија во 1947 година.

Двете земји воделе неколку војни, главно поради спорот околу Кашмир. Индија стана нуклеарна сила во 1974 година, а Пакистан ја следеше во 1998, што ја направи Јужна Азија едно од најопасните жаришта во светот.

Во последниот инцидент, Индија го затвори својот воздушен простор за пакистанските авиокомпании, одговарајќи на забраната на Пакистан за индиските авиони, која следуваше по терористичкиот напад врз туристи во Кашмир. Нападот од 22 април во Пахалгам убил 26 лица, а Индија ги идентификуваше двајца од тројцата осомничени како пакистански државјани. Пакистан негираше вмешаност и побара независна истрага. Нападот предизвика гнев во Индија, со повици за одмазда против Пакистан, кој е обвинет за поддршка на тероризам во Кашмир.

Покрај тоа што ниту една од земјите не употребила нуклеарно оружје, постојат стравувања од ескалација која би можела да излезе од контрола. Индискиот премиер Нарендра Моди им дал на вооружените сили целосна слобода за одговор, додека Пакистан изразува страв дека Индија подготвува воен напад.

Според проценки, Индија и Пакистан поседуваат по околу 170 нуклеарни боеви глави. Сепак, некои процени сугерираат дека Пакистан до 2025 година може да го зголеми својот арсенал на 220-250 боеви глави. Пакистан ги држи своите боеви глави расклопени, што го продолжува времето на подготовка, но претставува закана поради политичката нестабилност и присуството на екстремистички групи.

Индија има „нуклеарна тријада“ што и дава поголема стратегиска флексибилност, со можност за нуклеарен напад од копно, воздух и море. Индија практикува политика на „забрана за прва употреба“ (No First Use), но оваа политика е под преиспитување од 2019 година, со можност за нуклеарен одговор и на хемиски или биолошки напад. Пакистан, за разлика од Индија, нема таква политика и има доктрина за „целосно спектрално одвраќање“, што подразбира употреба на нуклеарно оружје како одговор на сериозна закана, вклучувајќи масовен напад од Индија.

Индија и Пакистан се значајни увозници на оружје, и двете земји ги модернизираат своите воени капацитети. Индија е најголем светски увозник на оружје, со намалена зависност од Русија, додека Пакистан значително се потпира на Кина за набавка на оружје.

Стратешкиот контекст ја комплицира ситуацијата — Индија мора да се брани од два фронта, со Кина на север и Пакистан на запад, додека Пакистан го гледа својот нуклеарен арсенал како единствена гаранција против воената супериорност на Индија.

Во случај на ограничена нуклеарна размена, последиците би биле катастрофални, со проценки за 20 милиони жртви во рок од една недела. Потенцијалната „нуклеарна зима“ би можела да ги загрози две милијарди луѓе ширум светот. Затоа, и покрај повремените ескалации, дипломатијата и воздржаноста остануваат клучни за избегнување на конфликт со глобални последици. Рамнотежата на страв бара постојана будност и напори за намалување на ризикот од ненамерна ескалација.

Свет

Јужноафриканци принудно на фронтот во Донбас: „Не разбравме што потпишуваме“

Јужноафрикански мажи, меѓу кои и постариот брат на Бонгани од покраината Квазулу-Натал, завршиле на фронтот во Донбас, тврди семејството, откако биле регрутирани под лажни ветувања за обука како телохранители.

„Тие немаат воена обука и никогаш не виделе војна. Беше им кажано дека ќе добијат работа за да ги прехранат семејствата, но се најдоа на бојното поле“, изјави Бонгани, чие име е променето за безбедност.

Според сведоштвата, јужноафриканските мажи отпатувале во Русија преку Дубаи, потпишале договори на руски јазик без можност за превод и веднаш биле испратени во Украина. „Проблемите започнаа кога ги префрлија од Русија во Украина и рекоа дека тоа е обука, а потоа ни рекоа дека сме под команда на руската армија“, раскажува Бонгани.

„Скај њуз“ добил пристап до видео пораки од мажи кои тврдат дека биле принудени на борба, а една од нивните контакти била Дудузиле Зума-Самбудла, ќерката на поранешниот јужноафрикански претседател Џејкоб Зума, која ги убедила да потпишат.

Во Јоханесбург, пет лица биле уапсени по пријава дека патувале во Русија преку ОАЕ, меѓу нив и 21-годишник и 39-годишна Патриша Мантуала, обвинета за регрутирање. Судот им одобри кауција, а полицијата не ја исклучува можноста за повеќе апсења.

Семејствата на заробените мажи се обидуваат да ги вратат дома, и покрај опасностите и неизвесноста што ја носи конфликтот. „Никој не е безбеден и никогаш не знаеме што може да ни се случи следно“, вели Бонгани.

Свет

Полскиот претседател: Зеленски недоволно ја цени помошта на Полска за Украина

Полскиот претседател Карол Навроцки денеска во Варшава изнесе критики кон украинскиот лидер Володимир Зеленски, тврдејќи дека Украина не ја цени доволно поддршката што Полска ѝ ја дава во конфликтот со Русија.

Навроцки истакна дека Полска од почетокот на руската инвазија во 2022 година прифатила повеќе од еден милион украински бегалци и е еден од главните добавувачи на оружје и хуманитарна помош за Украина. „Полјаците сметаат дека нашите напори и помошта за Украина не се доволно ценети или разбрани“, рече тој, додавајќи дека ова му го пренел на Зеленски во „решителен и искрен, но и срдечен разговор“.

Зеленски од своја страна нагласи дека Украина отсекогаш била благодарна за полската помош и ќе продолжи да ја цени, посочувајќи дека Украина ја брани Европа од руската агресија по висока човечка цена.

Свет

Американски разузнавачи: Путин сака целосна контрола над Украина и пошироки територии во Европа

Американските разузнавачки служби предупредија дека рускиот претседател Владимир Путин има намера да ја окупира целата Украина и да ја прошири контролата над делови од Европа што некогаш припаѓале на Советскиот Сојуз, и покрај тековните мировни преговори.

Украинската разузнавачка служба, предводена од генерал-потполковникот Кирило Буданов, исто така оцени дека Русија продолжува да има амбиции за проширување на територијата.

Според шест извори запознаени со податоците на американската разузнавачка служба, воените цели на Путин остануваат непроменети, што е спротивно на изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп и неговите преговарачи дека Путин бара крај на конфликтот. Европските лидери, како и американските експерти, веруваат дека Путин има намера да контролира целата Украина и територии од поранешниот Советски Сојуз, вклучително и некои членки на НАТО.

„Разузнавањето отсекогаш велеше дека Путин сака повеќе“, изјави Мајк Кугли, демократски член на Комитетот за разузнавање на Претставничкиот дом. „Европјаните се убедени во тоа. Полјаците се апсолутно убедени, а балтичките земји мислат дека се првите кои го знаеле тоа.“

Во моментов, Русија контролира околу 20% од украинската територија, вклучувајќи ги анектираните покраини Луганск, Донецк, Запорожје, Херсон и Крим. Трамп, како дел од предложениот мировен договор, врши притисок врз Киев да повлече дел од своите сили од мал дел од Донецк, што Зеленски и мнозинството Украинци категорично го отфрлаат.

Иако Белата куќа најавува „огромен напредок“ во мировните преговори, Путин на својата годишна прес-конференција не понуди компромиси и нагласи дека неговите услови мора да бидат исполнети. Според официјални податоци, руските сили напредувале за околу 6.000 квадратни километри оваа година.

Американски официјални лица, меѓу кои и државниот секретар Марко Рубио, признаваат дека е неизвесно дали Путин навистина сака мировен договор или неговата цел е целосна контрола над Украина.