Свет

Изненадување за ЕУ: Најновата изјава на Трамп за Европа го потресе светот

Американскиот претседател Доналд Трамп повторно ја критикуваше Европската Унија, оценувајќи дека во многу аспекти е „полоша од Кина“. Оваа изјава доаѓа само неколку часа откако САД и Кина постигнаа договор за намалување на царините и деескалација на трговската војна.

„Европската Унија е полоша од Кина во многу аспекти. Тие играат валкано. Ќе попуштат, само гледајте. Ние ги држиме сите карти. Се однесуваат многу неправедно кон нас“, изјави Трамп.

И покрај обидите на Брисел да започне преговори за укинување на царините воведени од САД врз европските производи, напредок засега нема. Изјавите на Трамп претставуваат остар контраст во однос на минатонеделните пофалби упатени кон претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лаен, кога ја нарече „фантастична“ и изрази желба за скорешна средба.

Досега Трамп се сретна со неколку европски лидери, но фон дер Лаен сè уште нема закажано состанок со него. Таа изјави дека разговор ќе има само доколку на маса се најде конкретен трговски договор.

Минатата недела ЕУ понуди неколку отстапки, меѓу кои и олеснување на регулаторни мерки и заеднички иницијативи за справување со кинеското прекумерно производство. Сепак, Брисел истовремено се закани со воведување царини за американски производи во вредност од 95 милијарди евра, доколку не се постигне напредок во преговорите. Главниот трговски советник на Трамп, Питер Наваро, ваквиот потег го оцени како провокативен.

Новите критики на Трамп следат веднаш по договорот меѓу САД и Кина, кој беше постигнат на разговорите во Швајцарија, со учество на американскиот секретар за финансии Скот Бесант, трговскиот претставник Џејмисон Грир и кинески делегации.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.