Свет

Трамп ја налути Индија, Пакистан слави: Примирјето предизвикува нови тензии

По четири дена од најжестоките судири меѓу Индија и Пакистан во последните 50 години, придружени со закани за употреба на нуклеарно оружје, американскиот претседател Доналд Трамп во саботата изјави дека двете земји постигнале „целосно и непосредно примирје“.

Но, изјавата на Трамп, објавена на неговата социјална мрежа Truth Social, ги изненади и налути високите индиски претставници во Њу Делхи. Според агенцијата „Блумберг“, гневот не произлегува само од американските обиди да се деескалира конфликтот, туку и од начинот на кој Трамп ја третираше ситуацијата.

Разговорите меѓу двете страни се воделе тајно, и покрај размената на ракетни и дрон напади кои ги погодувале воените бази на двете земји – што претставува најинтензивен конфликт по војната во 1971 година. Индија е особено револтирана поради тоа што Трамп со својата изјава, според нив, го засенил премиерот Нарендра Моди, ја поткопал индиската позиција дека спорот за Кашмир мора да се решава билатерално и – можеби најчувствително – ги ставил Индија и Пакистан во еднаква рамка, иако Индија има далеку посилна економија и дипломатска тежина.

Остро реагираше и познатиот националистички новинар Арнаб Госвами, еден од најгласните поддржувачи на Моди. Во својата вечерна емисија тој повика на остар воен одговор, по нападот во градот Пахалгам, под индиска контрола во Кашмир, каде на 22 април беа убиени 26 лица – претежно туристи. Индиската влада го оцени нападот како најтежок терористички чин по нападите во Мумбаи во 2008 година и директно го обвини Пакистан, кој, пак, ја негираше вмешаноста.

Иако финансиските пазари го поздравија примирјето, останува нејасно дали тоа ќе трае. Неколку часа по изјавата на Трамп, двете страни пријавија нови напади со дронови долж т.н. Линија на контрола – фактичката граница во Кашмир. Сепак, во неделата немаше индикации за сериозни прекршувања на прекинот на огнот.

Дополнително, Индија одби да го обнови деценискиот договор за водоснабдување, кој е од клучно значење за пакистанската економија – уште еден знак на затегнати односи.

Начинот на кој беше постигнато примирјето, според некои аналитичари, би можел да послужи како основа за уште поголеми судири во иднина. Дел од индиската јавност гледа на исходот како дипломатски пораз, што врши дополнителен притисок врз владата на Моди за остар одговор при идни прекугранични провокации или напади врз цивили.

Во Пакистан, пак, примирјето беше прославено со огномети и јавни прослави. Армијата беше прогласена за победник, што може да послужи како поддршка за понатамошна слична стратегија во идни конфликти.

Официјални лица, запознаени со ситуацијата, предупредуваат дека во последните четири дена биле преминати „црвени линии“, што би можело да ги направи идните конфликти уште потешки за контрола и деескалација. За разлика од претходните години, кога нападите беа ограничени на регионот Кашмир, сега целиот појас од Кашмир до Индискиот Океан е под закана, вклучувајќи и бази во близина на големите урбани центри.

Дополнително, се користи сè пософистицирано и поразорно оружје – од камиказа дронови до кинески борбени авиони, кои, според извештаите, покажале висока ефикасност.

Иако Трамп инсистира на мир, изгледите за конечно решение на спорот во Кашмир остануваат мали. Последните настани само го нагласуваат потенцијалот за нови, уште посериозни судири.

Свет

Германија воведува задолжителна воена обврска, казни до 1.000 евра за непослушните

Од јануари 2026 година, Германија официјално ќе започне со примена на нов модел на задолжителна воена обврска, со кој се предвидуваат и строги санкции за оние што ќе ја игнорираат процедурата. Сите мажи од одредена возрасна група ќе добиваат прашалници од Бундесвер, а одбивањето да се одговори или доставувањето неточни податоци ќе биде санкционирано.

Германското Министерство за одбрана соопшти дека процесот ќе започне со испраќање на околу 54.000 прашалници месечно. Според новите правила, непочитувањето на оваа обврска може да резултира со парична казна до 1.000 евра, па дури и со принудна регрутација.

Планот, кој го иницира министерот за одбрана Борис Писториус, предвидува постепено зајакнување на армиските капацитети. Од јули 2027 година, задолжителен ќе стане и лекарскиот преглед за сите мажи, а непојавувањето на прегледот може да доведе и до полициско приведување.

Целта на новиот модел е до 2035 година бројот на припадници на германската армија да достигне 270.000 војници, како дел од пошироките напори за јакнење на одбранбените капацитети на земјата.

Свет

Русија изврши еден од најжестоките напади врз Украина пред Божиќ

Повеќе од 600 беспилотни летала и околу 30 проектили ја погодија украинската престолнина Киев и енергетската инфраструктура низ земјата, при што загинаа најмалку три лица, меѓу кои и дете. Станува збор за еден од најмасовните руски напади во последните месеци.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека нападите извршени непосредно пред Божиќ јасно покажуваат кои се приоритетите на Москва. Тој предупреди дека Русија подготвува нов бран удари по празниците, оценувајќи дека таквото однесување е „нормално за Русија“. Според него, ситуацијата дополнително се усложнува поради недостигот од системи за воздушна одбрана.

Воздушната тревога била активна во речиси цела Украина, а Министерството за енергетика воведе вонредни рестрикции во неколку региони. Во Киев, делови од градот останале без електрична енергија поради погодената инфраструктура.

Полска соопшти дека подигнала борбени авиони за заштита на својот воздушен простор, поради зголемените безбедносни ризици во регионот.

Украина Божиќ го слави на 25 декември според новиот календар, иако дел од населението сè уште го одбележува празникот и на 7 јануари, како и во Русија.

Во вечерното обраќање, Зеленски најави враќање на украинската делегација од Мајами, каде што се одржале мировни разговори со американскиот специјален претставник Стив Виткоф. Разговорите ги оцени како конструктивни, но без конкретен напредок.

Во меѓувреме, украинските сили извршиле напад врз голема нафтена постројка во Ставропол, управувана од рускиот енергетски гигант Лукоил.

Свет

Зеленски предупредува: Русија подготвува масивни напади по Божик

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, предупреди дека Русија би можела да започне интензивни напади за време на Божиќ. Во обраќање пред дипломатите во Киев, тој оцени дека е „сосема нормално“ Кремљ да се обиде да изврши масивни напади токму за празникот, нагласувајќи дека Украина се соочува со тешка ситуација поради недостиг на системи за воздушна одбрана.

Иако Украина официјално го слави Божиќ на 25 декември, многу граѓани го почитуваат православниот календар и го слават празникот на 7 јануари, исто како и во Русија.

Зеленски исто така објави дека украинската делегација, која учествуваше на преговори во Мајами со американскиот специјален претставник Стив Виткоф, се очекува денеска да се врати во Украина. Виткоф оцени дека разговорите со украинската и руската делегација биле „конструктивни“, без да навлезе во детали за постигнати договори.