Култура

Вистината за прогонувањето на Македонците во Бугарија е изнесена на виделина – денес, промоција во „Матица македонска“

Вистината за прогонувањето на Македонците во Бугарија веќе не може да се крие – објавена е во книга со спомени и со документи од бугарските судови, служби за безбедност и други бугарски институции, во издание на „Матица македонска“. Фактите се изнесени на виделина со обемен материјал во книгата „Табу – време на страв и страдање“ од копретседателот на ОМО „Илинден“ – Пирин и борец за правата на Македонците во Бугарија, Стојко Стојков. Денес, Стојков ќе гостува на манифестацијата „Книга во секој дом“. Со почеток во 19 часот, книгата со сведоштва за прогонувањето на Македонците од Бугарија во периодот на комунизмот ќе биде промовирана во книжарницата на „Матица македонска“ на булеварот на книгите „Св. Климент Охридски“.

На промоцијата ќе бидат отворени прашања за податоци што досега не ѝ биле многу познати на македонската јавност – од периодот по Втората светска војна па сѐ до стапувањето на демократијата кога и натаму негирањата се на сила. Вклучително и за периодот по пленумот на ЦК БКП, одржан на 11 и 12 март 1963 година. кога Тодор Живков прогласува дека „Населението од Пиринско е дел од бугарската нација“, поврзано и со тогаш новата политика на притисок и манипулации при пописите и со кампањата за промена на пасошите и за задолжителното запишување во нив на Македонците како „Бугари“ против нивната волја. Но и за сето она што следеше потоа со засилена пропагандна и асимилаторска кампања, раководена од највисоко ниво, со цел да се убеди населението, но и светот дека Македонците како нација, јазик и историја не постојат. Податоците објавени во книгата, меѓу другото овозможуваат јасен увид и како еволуирал државниот бугарски антимакедонизам во периодот на комунизмот.

Податоците објавени во книгата, меѓу другото овозможуваат јасен увид и како еволуирал државниот бугарски антимакедонизам. Во 1973 г., околу 25 % од капацитетот на Третиот оддел на Шестата управа на бугарската Државна безбедност бил насочен против Македонците. Во 1977 г., 23% од направените „профилактики“ и 32% од добиените сигнали во одделот биле за македонски национализам. Во 1977-1978 г.. 50 % од досиејата отворени од управата биле за македонски национализам. а не било затворено ниту едно постаро дело, додека според сигналите „промакедонскиот национализам“ опфаќа 33 %. Во почетокот на 1979 г., 33 % од отворените нови досиеја се за македонски национализам, при што 46,7 % од вкупниот број дела биле македонски. Во 1983 г.. 18 % од делата, 27%, од досиејата за оперативно набљудување, 32 % од водените на отчет случаи, 32% од водените на агентурно набљудување и 23% од профилактиките се поново по линија на „промакедонски национализам“. т.е. до времето кога започнува „преродбенскиот процес“ против муслиманите во Бугарија борбата со македонската самосвест се јавува често основната задача во борбата против малцинствата на Третиот одел на Шеста управата, а поретко зазема второ место.

– Ова е табу тема во Бугарија, врз која тежи клетвата на диктаторот Живков дека во Бугарија, македонско малцинство „нема и не може да има“. Причините се идеолошки и лични. Без да прават што и да било, со самото свое постоење, Македонците ги ставаат под сомнеж клучните национални митови во Бугарија. Други направија кариери против Македонците, стотици преку предавањето на својата македонска самоопределба. Да признаат дека Македонците постојат како нација за такви значи да признаат дека самите се предавници и дури монструми. Затоа. репресијата врз луѓето кои се идентификуваат како Македонци е табу тема. Табу, поставено да заштитува една лага и многу престапи. Официјална политика, којашто ги одбележа животите на повеќето Македонци, но никогаш за добро. Лагата продолжи и по доаѓањето на демократијата, дури и се разгранува, додека порасна до таму да ја уценува Македонија на нејзиниот европски пат и да бара промена на идентитетот на македонската нација, напоменува Стојков.

На промоцијата во „Матица македонска“, присутните покрај тоа што ќе можат да ја добијат книгата со посвета и самите ќе можат да поразговараат со Стојков, да отворат и нови прашања и да добијат информации што преходно не им биле достапни.

Култура

Македонски Декември: Празник на Душата, Музиката и Традицијата

Декември, месецот на празничната магија и исчекувањето, во Македонија неминовно се претвора и во месец на културно славење. Декемвриската програма во Скопје е богата како ретко до сега, нудејќи им на љубителите на уметноста и традицијата низа настан со кои ја завршуваме годината со стил. Македонската опера и балет (МОБ), Македонската филхармонија и арената „Борис Трајковски“ стануваат места каде што публиката ќе може да слуша македонската фолклорна музика .

Декемвриската концертна треска започнува со две дами кои ја оставиле својата трага на естрадата. На 13 декември, во Филхармонијата, својот прв солистички концерт ќе го одржи Бојана Скендеровски. По 23 години минување низ естрадната сцена и инспирацијата од проектот „Македонијо во срце те носиме“, Бојана им ветува на своите обожаватели вечер полна со изненадувања и емоции.

Само два дена подоцна, на 15 декември, Македонската Опера и Балет (МОБ) е резервирана за Елена Андоновска, волшебниот глас кој ги враќа во живот бисерите од богатиот македонски фолклор.

elena andonovska

Неизоставен дел од македонската културна сцена е Националниот ансамбл „Танец“. На 20 декември 2025 година, во 19:30 часот, во Македонската опера и балет, „Танец“ ќе го одржи својот годишен концерт под инспиративниот наслов „Ритамот на душата, бојата на традицијата“.Програмата е составена од препознатливи кореографии, традиционални ора и музички изведби кои го отсликуваат богатството и автентичноста на македонскиот фолклор. Настанот го одбележува континуитетот на Ансамблот во зачувувањето и сценската интерпретација на нашето културно наследство.

tanec

Истиот ден, позната по мини-настапи на планинските врвови, Евгенија Здравевска, односно Зарина Првасевда, го носи својот автентичен вокал во престижниот амбиент на Македонската Филхармонија.

zarina prvasevda

Средината на месецот ја одбележува и големиот јубилеј на легендата на македонската музика.

На 24 декември, МОБ повторно е во центарот на вниманието. Миле Кузмановски, познат како „Кралот без круна“, прославува импресивни 35 години на сцената. Познатиот фолк-пејач своите хитови ќе ги изведе во придружба на камерен оркестар, што ветува посебен уметнички печат и емоција на овој свечен концерт.

На 28 декември, во арената „Борис Трајковски“, на сцената ќе настапи еден од најголемите претставници на традиционалниот звук – Влатко Миладиноски. Познат како „вистинскиот глас на македонската народна песна“, ќе биде придружуван од големиот оркестар под диригентската палка на Златко Миладиноски.

Декември 2025 е месец кога Скопје дише во ритамот на квалитетната македонска музика и фолклор. Нашата редакција ви ветува прекрасна музика.

Чудо почна да се случува и во Република Македонија, затоа што концертите и настаните со македонска етно и фолкорна музика се веќе секојдневие во егејска и во пиринска Македонија. Во градовите Воден (Едеса), Лерин (Флорина), Кајлар (Птолемаида), Пазар (Јаница), Костур (Касторија), Горна Џумаја (Благоевград), Петрич, Неврокооп (Гоце Делчев), Свети Врач (Сандански) македонската музика е секојдневие.

Култура

КУД ‘Орце Николов’ го слави својот 80. роденден со ревија на народни носии и креативни работилници

КУД „Орце Николов“ ја започнува прославата на својот голем 80-годишен јубилеј со тридневен културен маратон наречен „Фолклорот низ генерации живее“, чија цел е да ја воскресне и доближи македонската традиција до секого!

Веќе вечерва (5 декември), точно во 18 часот, скопскиот трговски центар „Сити мол“ ќе се претвори во сцена за величествена ревија на македонски народни носии. Посетителите ќе имаат уникатна можност да ги видат богатствата од најразличните етнографски целини на Македонија.

Во сабота (6 декември), од 12:00 до 16:00 часот, нсамблот ги повикува сите љубители на традицијата да се дотераат во носии и да се фотографираат како дел од овој настанот „Фолклорно катче“.

Во недела (7 декември), од 12:00 часот, за деца и возрасните ќе се организираат етно-креативни работилници за изработка на традиционални украси со етно мотиви. Искусните членови на „Орце Николов“ ќе бидат ментори во цртање, боење и плетење.

Култура

Музиката не познава граници, исто како љубовта и добриот збор – Зарина Првасевда ве поканува на „Кадифено “ музичко патување во Филхармонија на 20 декември!

Многу брзо по нејзиното појавување на македонската музичка сцена вокалистката Зарина Првасевда стана популарна кај домашната публика, која го препозна нејзиниот моќен вокал и силната страст за изворниот етно звук. Музичката инспирација ја црпи од секојдневието, од разни ситуации, природата и нејзините звуци, емоциите и луѓето, но сепак нејзината најголема инспирација се децата и младината, оние на кои нејзината генерација им должи иднина во мир, радост, сигурност и најбитно – квалитетни музички содржини. За нив вреди да се бориме, за нив вреди да создаваме, за нив вреди да се едуцираме и надоградуваме и секојдневно да се стремиме да стануваме подобри луѓе – искрено споделува Зарина.

View this post on Instagram

Патиштата на музиката понекогаш се среќаваат на најнеочекувани и најмагични места. Така и нејзиниот пат се вкрсти со оној на музичките виртуози Џенк Ердоган и Ахмет Али, токму во срцето на Турција, на Универзитетот во Кападокија каде 5 дена биле дел од меѓународен семинар – Музичко село за едукација на студенти од целиот свет. Токму тука се родило нивното музичко пријателство, а гостопримството што го почуствувала таму, во неа разбудило искрена желба истото чувство да го пренесе дома. За време на концертот, овие музичари ќе споделат дел од својата култура и традиција пред македонската публика, која пак, секогаш умее да отвори срце и слух за новото и убавото. Можност за заеднички да се вкрстат традициите, да се слушне како различни народи ја толкуваат душата преку звук, и да се види како македонската традиционална музика продолжува да живее, да се менува и да се пренесува низ генерациите.

„Често пати напоменувам и кажувам дека доколку мојата музика успее да растрепери барем едно срце, а особено на јазик кој не го разбира, тогаш јас сум најсреќниот човек на светот. За време на музичкото патување „Кадифено“, нема да се случи само обичен концерт, туку и можност за едукација, за ново различно музичко патување и вечер за паметење. Со нетрпение го очекувам денот, а исто така сум и љубопитна да видам кој ќе ни се приклучи на таа кадифена магија “ – вели Зарина.

Таа додава дека со македонската Филхармонија е нераскинливо врзана, и тоа поради нејзиниот прв солистички концерт оддржан таму за првиот албум ,, Ехо ’’, за кое вели дека е едно од најубавите искуства во нејзиниот живот. Овој пат, на 20 декември 2025 во Филхармонија со почеток од 19:30 часот, посетителите ќе имаат можност премиерно да уживаат во интимно, мелодиско и „Кадифено“ музичко доживување исполнето со тивка магија и уникатни вокали предводени од фантастичната Зарина Првасевда.