Магазин

Поради овие промени во крвта доаѓа до срцево болести: Ова може да ги оштети крвните садови, а срцето најмногу страда

Недостатокот на сон предизвикува промени во крвта што водат кон срцеви заболувања – ризикот се зголемува и кај младите

Дека лошиот сон е штетен за здравјето одамна е познато, но најновите истражувања сѐ појасно откриваат на кој начин токму недостигот на сон негативно влијае врз срцето.

Научници од Универзитетот во Упсала, Шведска, спроведоа студија која покажа дека само три ноќи со ограничен сон – по околу четири часа дневно – предизвикуваат значителни промени во крвта, кои директно се поврзуваат со зголемен ризик од срцеви заболувања.

Воспалителни протеини и нивната улога

Фокусот на истражувањето бил ставен врз воспалителните протеини во крвта – молекули кои телото ги создава кога е под стрес или во борба со инфекции. Долготрајно покачено ниво на овие протеини може да доведе до оштетување на крвните садови, а со тоа и до појава на срцева слабост, коронарна болест и атријална фибрилација (неправилен срцев ритам).

Во студијата учествувале 16 здрави млади мажи, кои поминале неколку дена во лабораториски услови каде што нивниот сон, исхрана, физичка активност и изложеност на светлина биле строго контролирани.

Испитаниците минале низ два режима: три ноќи со нормален сон (8,5 часа) и три ноќи со ограничен сон (4,25 часа). По секоја од фазите, тие извршиле кратка, но интензивна велосипедска вежба, а нивната крв била анализирана пред и по тренингот.

Загрижувачки резултати

Истражувачите измериле речиси 90 различни протеини во крвта и утврдиле дека недостигот на сон предизвикува зголемено присуство на воспалителни маркери кои се поврзуваат со срцеви заболувања. Иако физичката активност вообичаено поттикнува создавање на корисни протеини – како интерлеукин-6 и BDNF (фактор кој поддржува здравје на мозокот и срцето) – кај испитаниците што спиеле малку, оваа реакција била значително ослабена.

Особено е загрижувачки фактот што овие промени се јавиле кај млади и здрави испитаници, по само неколку ноќи на нарушен сон. Тоа е јасен показател за потенцијалниот ризик, со оглед на тоа дека многу луѓе – особено оние кои работат во смени – редовно спијат помалку од потребното.

Сонот влијае и на биоритамот

Истражувањето исто така откри дека временскиот момент на земање крвни примероци има значење – нивото на протеини варирало меѓу утро и вечер, а овие разлики биле уште понагласени во услови на недоволен сон. Ова укажува дека сонот не влијае само врз квалитетот на крвта, туку и врз биолошкиот тајминг на телесните процеси.

Иако современиот начин на живот нѐ тера да го жртвуваме сонот во име на продуктивноста, социјалниот живот или екраните, оваа студија нѐ потсетува на едноставна вистина: телото памети сѐ – тивко, хемиски и без попуштање.

Магазин

Вештачката интелигенција ја крева цената на мобилните телефони и компјутерите

Во следните години, цените на компјутерите и мобилните телефони може да се зголемат како последица на ширењето и развојот на вештачката интелигенција (ВИ), предупредуваат технолошки аналитичари.

Според експертите, интензивната интеграција на напредни алгоритми и системи за вештачка интелигенција во потрошувачката електроника ќе резултира со поголеми трошоци за производство.

Овие технологии, иако овозможуваат пософистицирани уреди со поголеми перформанси, бараат поскап хардвер, сензори и специјализиран софтвер, што може да се одрази врз конечните цени за потрошувачите.
Една од причините за можниот раст на цените е и зголемената побарувачка за процесорска моќ и меморија што може да ги поддржи напредните ВИ функции. Додека сегашните уреди се доволни за основни задачи, следната генерација на мобилни телефони и компјутери ќе бара понапредни чипови и системи за обработка, што ги зголемува трошоците на компонентите.

Исто така, развојот и интеграцијата на специфични ВИ алатки и технологии во мобилни и компјутерски платформи генерира потреба од побрза иновација и пософистицирани развојни циклуси, што дополнително придонесува кон раст на трошоците за производство.

Технолошките аналитичари посочуваат дека, иако почетните цени на новите уреди може да пораснат, долгорочно тоа ќе резултира со поефикасни и моќни системи што ќе ги имаат предностите на новите ВИ можности – како подобрена автономија, персонализација, интелигентно управување со ресурси и подобрена корисничка искуство.

Според нив, крајните потрошувачи би можеле да забележат повисоки цени пред сè на уреди што вклучуваат напредни ВИ функции, додека базичните модели без вакви специјализации може да останат поевтини или со умерена промена во ценовниот опсег.
Оваа можност за зголемување на цените доаѓа во време кога технолошкиот сектор се соочува со голема конкуренција, како и со потребата да одговори на се поголемата побарувачка за ВИ-поддржани уреди.

Експертите нагласуваат дека потрошувачите треба да бидат подготвени за динамични промени на пазарот, нагласувајќи дека инвестирањето во уреди со поддршка за вештачка интелигенција може да обезбеди долгорочно подобри перформанси и вредност.

Магазин

Од Скопје до Њу Џерси: „Trend Coffee“ – кафулето со тирамису по рецепт на баба и музика во живо

Во Монтклер, Њу Џерси, на булеварот Блумфилд 411 се наоѓа „Trend Coffee + Tea House“, кафуле кое веднаш ве потсетува на атмосферaта на „битник“ локалите од Гринич Вилиџ од 60-тите години. Но, зад американскиот шарм се крие македонска топлина – сопствениците се брачната двојка од Скопје, Сања и Димитар Бањански, кои во САД се преселиле во 2000 година, а кафулето го отворија во 2011 година.

Специјалитет на куќата е домашниот „чаи“ чај, подготвен со сезонски вкусови како тиква, ванила, чоколадо и куркума. Менито нуди домашни палачинки, киш, омлети и вегански опции, но вистинскиот бисер е тирамисуто, кое се подготвува по оригинален рецепт на бабата на Сања, директно од Македонија.

„Trend Coffee“ е и културен центар:

Првиот вторник во месецот е резервиран за „Отворен микрофон“, каде локални таленти настапуваат пред публика. Третата среда од месецот е посветена на џез сесии (Jazz jam session). Од ноември 2025 година, секој трет четврток се одржуваат вечери на стенд-ап комедија и импровизации.

Кафулето соработува и со „Jazz House Kids“, овозможувајќи им на младите музички таленти двапати годишно настапи пред жива публика. За Сања и Димитар, „Trend Coffee“ не е само бизнис, туку место со срце и душа каде секој гостин се чувствува како дома.

Магазин

Хороскопски знак кој го чека најсветлиот период до крајот на 2025 година

За родените во знакот Лав, универзумот подготвува исклучителен период полн со среќа и успех до крајот на 2025 година. По месеци, па дури и години на предизвици, Лавовите ќе почувствуваат како нивните напори и жртви конечно се враќаат со повеќекратен ефект.

Судбинските промени ќе се однесуваат на сите аспекти од животот – љубовта ќе цвета, професионалните планови ќе добијат неочекуван поттик, а финансиската стабилност ќе се подобри, носејќи чувство на сигурност и исполнетост.

Малите знаци од секојдневието ќе придонесат кон големи животни пресврти, па се советува Лавовите да ги следат можностите што им се појавуваат и да се отворат за нови предизвици.

Во овој период најважно е да се препуштат на текот на среќата, без да се обидуваат да го контролираат секој чекор. Универзумот им испраќа јасен сигнал: време е да го земат она што им припаѓа и да уживаат во еден од најубавите и најзначајните моменти во својот живот.