Балкан

Нови бугарски провокации: ЕУ само ако Македонија прифати бугарски диктат!

Бугарското Собрание денеска усвои нова резолуција за напредокот на земјава во процесот на пристапување кон Европската Унија. Резолуцијата била едногласно поддржана со 194 гласови „за“.

Во резолуцијата, поднесена од Тошко Јорданов (ИТН) и група пратеници, се наведува дека Бугарија останува целосно посветена на европскиот консензус од јули 2022 година и ги повикува властите во Република Северна Македонија строго да ги спроведуваат договорите што ги прифатиле, јави БТА. Во резолуцијата се наведува дека се неприфатливи какви било обиди во рамките на форматите и институциите на ЕУ за повторно преговарање, заобиколување или игнорирање на елементи од веќе постигнатите договори.

Во документот се истакнува дека европскиот консензус е договор меѓу земјата кандидат за членство во ЕУ, од една страна и Унијата како целина, од друга страна и затоа не претставува билатерално прашање. Меѓудругото, се истакнува дека европскиот консензус се заснова на Заклучоците на Советот на ЕУ од јули 2022 година, преговарачката рамка на Република Северна Македонија и заедничките протоколи меѓу Бугарија и Република Северна Македонија за спроведување на Договорот за пријателство, добрососедство и соработка, потпишан на 1 август 2017 година.

Националното собрание ги повикува институциите на ЕУ да продолжат со напорите за гарантирање на правата на Бугарите во Република Северна Македонија, како и на другите заедници, вклучително и нивното право да го зачуваат и развиваат своето културно и историско наследство, јазик, сеќавање на предците и идентитет, и да усвојат инклузивен пристап кон чувствителните прашања на националниот идентитет во мултиетничкото општество на Република Северна Македонија.

Во резолуцијата се повикуваат меѓународните организации строго да го следат спроведувањето на највисоките стандарди во областа на заштитата на човековите права во Република Северна Македонија, да реагираат и да преземат соодветни мерки во случаи на насилство, дискриминација, говор на омраза, институционален притисок или други форми на репресија против Бугарите или претставници на други заедници во Северна Македонија.

Се наведува и дека Националното собрание очекува, во спроведување на европскиот консензус од 2022 година, Република Северна Македонија да развие и презентира Акциски план за заштита на правата на лицата кои припаѓаат на малцинства или заедници, кој ќе го придружува Патоказот за владеење на правото. Овој план, чија имплементација ќе се следи во текот на целиот процес на пристапување на Северна Македонија во ЕУ, треба да содржи јасни, мерливи и ефикасни мерки за заштита на човековите права на ранливите групи во општеството на Република Северна Македонија, се наведува во усвоената одлука.

Во одлуката се наведува дека Народното собрание им дава силна и непоколеблива поддршка на сите Бугари во Република Северна Македонија и инсистира на недискриминаторски третман кон нив. Исто така се предлага Советот на министри да ја достави одлуката до Советот на ЕУ, Европскиот парламент, Европската комисија, како и до Советот на Европа.

Во причините за одлуката се наведува дека Европскиот парламент е пред усвојување на резолуции за извештаите на Европската комисија за напредокот на земјите-кандидатки за членство во ЕУ. Првиот значаен чекор во одобрениот механизам во врска со напредокот на Република Северна Македонија е вклучувањето на Бугарите во Уставот, на рамноправна основа со другите народи во земјата.

– Ова ќе им гарантира правна еднаквост во мултиетничкото општество, за кое Република Северна Македонија постојано тврди дека успешно го изградила. Сепак, обврските наведени во европскиот компромис од 2022 година се далеку од тоа да бидат ограничени само на уставни измени. Таа содржи и голем број други клучни елементи. Очекуваме Република Северна Македонија да развие Акциски план за заштита на правата на лицата кои припаѓаат на малцинства или заедници, чие строго спроведување ќе го следи Европската комисија. Очекуваме јасни, мерливи и ефикасни мерки за спречување, истрага и казнување на случаи на говор на омраза и злосторства од омраза против Бугарите во Република Северна Македонија – наведуваат подносителите на петицијата во нивниот образложен меморандум.

Тие нагласуваат дека Народното собрание со особено внимание ги следи судењата против граѓани кои отворено го бранат својот бугарски идентитет, вклучително и случајот со Љубчо Георгиевски.

– Очекуваме независното судство да продолжи да се води исклучиво од принципите на правото и да ја задржи својата неутралност од обидите за инструментализирање на елементи од политичкиот процес – наведуваат подносителите на петицијата.

Балкан

Фарма нуди плата од 900 евра, но не може да најде работници

Најголемите фарми за добиток во Босна и Херцеговина, вклучувајќи ја и „Арифагиќ Инвестмент“ од Козарац, се соочуваат со сериозен недостиг на работна сила. Сопственикот Јусуф Арифагиќ вели дека веднаш би вработил тројца нови работници за молзеница и за работа во шталата, но е сè потешко да се најдат лица со основни познавања потребни за современа фарма.

Работниот режим е организиран по систем „два дена работа, два дена одмор“. Работниците почнуваат во 6:00 часот и работат до 13:30, а потоа повторно од 18:00 до 21:30 часот. Месечниот работен фонд ретко надминува 120-130 часа, а платата изнесува околу 1.500 КМ (околу 766 евра) со топол оброк од околу 250 КМ (околу 127 евра), што вкупно дава приближно 900 евра.

Арифагиќ објаснува дека млекарскиот работник треба да има основни познавања за здравјето на кравите, додека другите извршуваат класични задачи за одржување на шталата. Фармата во Козарац моментално има околу 700 грла говеда и 14 вработени, додека во Петровац работат уште тројца. Претходно фармата вработувала 29 луѓе, но дел од нив веќе не работат, пишува „Каматица“.

Балкан

Превртен чамец во реката Сава: Загинаа три лица при обид за нелегален премин во Хрватска

Три лица го загубија животот при превртување на чамец утрово на реката Сава, во близина на Славонски Брод, за време на обид за нелегален премин од Босна и Херцеговина во Хрватска. Во чамецот имало вкупно 14 странски државјани, потврди полицијата на прес-конференција.

Според официјалните информации, станува збор претежно за државјани на Кина, како и еден државјанин на Турција. Меѓу спасените е и државјанин на Босна и Херцеговина, кој веднаш бил приведен под сомнение дека бил вклучен во шверц на мигранти.

Еден маж се удавил на самото место, додека две жени им подлегнале на повредите во болница. Останатите патници се здобиле со полесни повреди и симптоми на хипотермија. Меѓу нив има шест мажи и седум жени, сите возрасни лица.

„Сите преживеани се под постојан надзор на медицинскиот персонал и полицијата. Третманот е во тек, а дополнителен предизвик претставуваат комуникациските бариери“, изјави директорот на болницата во Славонски Брод, Јосип Самарџиќ.

Полицијата соопшти дека на местото на настанот веднаш биле испратени патроли и служби за итна помош, кои успеале да извлечат 13 лица од студената вода на Сава, од кои едно без знаци на живот. Сите хипотермични лица биле пренесени и згрижени во болницата во Славонски Брод.

Во врска со трагедијата се истражува улогата на едно лице, државјанин на Босна и Херцеговина, кое моментално е хоспитализирано и се наоѓа под полициски надзор. Полицијата информира и дека продолжува потрагата по уште едно лице, откако неговиот пасош бил пронајден, а тоа лице не се наоѓа меѓу мигрантите кои биле донесени во болница.

Балкан

Тинејџер со нож тешко рани полицаец во Хрватска

Сплит е потресен од тешкиот инцидент во кој осумнаесетгодишен младиќ со нож повеќекратно го избоде полицаецот Анте Крижан (59), нанесувајќи му животозагрозувачки повреди. Окружното државно обвинителство во Сплит отвори истрага против напаѓачот за обид за тешко убиство и неовластено користење на туѓ подвижен имот, а судот му одреди притвор.

Нападот се случил во среда, 3 декември 2025 година, околу 22:45 часот, во сплитскиот кварт Билице, на улицата Пут Мостина. Полицаецот Крижан, кој во тој момент не бил на должност и бил во цивилна облека, се враќал дома по завршената смена во Првата полициска станица. Откако слушнал дека полицијата трага по осомничен осумнаесетгодишник кој се заканувал со нож во семејниот дом, тој забележал лице што одговарало на описот и се обидел да го спречи.

Во тој момент, младиот човек го нападнал со нож и му нанел повеќе од десет убодни рани во пределот на градите и стомакот. По нападот, осомничениот избегал, додека тешко ранетиот полицаец останал да лежи на улицата.

Екипите на Итната медицинска помош брзо интервенирале и го пренеле Крижан во Клиничкиот болнички центар во Сплит, каде што бил подложен на долготрајна и сложена хируршка интервенција. Поради тешките повреди, тој бил сместен на Одделот за интензивна нега и ставен во индуцирана кома, а неговиот живот бил во опасност. Неколку дена подоцна, од болницата соопштија дека состојбата му е значително подобрена, дека е разбуден, во контакт и исклучен од респиратор, но дека лекувањето продолжува.

Во меѓувреме, полицијата спроведе обемна потрага низ целата Сплитско-далматинска жупанија. Напаѓачот бил уапсен неколку часа по инцидентот, кога се вратил пред семејната куќа, каде што го чекале полициски службеници. Поради сомнежи за нарушена ментална состојба, тој најпрво бил сместен на психијатриско одделение, по што била спроведена кривичната постапка.

Обвинителството соопшти дека постои основано сомнение оти осомничениот, поради ментална болест, не бил способен целосно да го разбере значењето на своите постапки или да ги контролира, но дека со намера да лиши од живот повеќекратно го прободел полицаецот со нож, нанесувајќи му повреди опасни по живот.