Економија

Бугарите масовно протестираат против еврото: „Се качуваме на Титаник, ќе станеме уште посиромашни“

Бугарија очекува во јуни да добие зелено светло од Брисел за усвојување на еврото, но перспективата за приклучување кон еврозоната предизвикува се поголем отпор меѓу граѓаните. Илјадници излегоа на улиците барајќи да се задржи националната валута – левот – предупредувајќи дека преминот кон еврото ќе го влоши економскиот стандард.

„Ако Бугарија се приклучи на еврозоната, тоа ќе биде како да се качиме на Титаник“, изјави пензионираниот висок функционер Николај Иванов за агенцијата АФП на еден од неодамнешните протести.

Од почетокот на годината, противниците на еврото организираат масовни демонстрации и бараат одржување референдум. Протестите се одвиваат во амбиент на силна дезинформациска кампања и сè поголема политичка поларизација.

Економската нестабилност од минатото повторно е актуелизирана. Сеќавањата од кризата во 1996-1997 година – кога 14 банки пропаднаа, а хиперинфлацијата надмина 300 проценти – повторно ги поттикнуваат стравовите на јавноста.

Истовремено, анкети покажуваат дека речиси половина од Бугарите се против влезот во еврозоната. Наспроти проевропските ставови во главниот град Софија и другите урбани центри, голем дел од населението во внатрешноста стравува од уште поголема сиромаштија.

„Сиромашните се плашат дека ќе станат уште посиромашни“, вели Боријана Димитрова, директорка на истражувачкиот институт „Алфа“.

Тоа чувство на несигурност е дополнително засилено од години политичка нестабилност и недоверба кон институциите, што создаде плодна почва за евроскептицизмот. Крајно десничарската партија „Вазраждане“ стана еден од главните промотори на движењето против еврото и повика на нов масовен протест во Софија во сабота.

Претседателот Румен Радев неодамна изненади со свој став, повикувајќи и тој на референдум и обвинувајќи ја владата дека не презела доволно мерки за заштита на најранливите слоеви од населението.

Според податоците на Евростат, минатата година околу една третина од бугарските граѓани се соочувале со ризик од сиромаштија или социјална исклученост.

Во јавниот дискурс доминираат и теории на заговор. На социјалните мрежи се шират лажни тврдења дека со воведувањето на еврото „Брисел ќе ги конфискува заштедите на граѓаните за да ја финансира Украина“.

Од друга страна, проевропските гласови тешко допираат до пошироката јавност. „Во Софија и другите поголеми градови, каде што населението е побогато, подобро образовано и помладо, еврото се гледа како логичен чекор во европската интеграција“, вели Димитрова.

Иако Бугарија е членка на ЕУ од 2007 година, останува најсиромашната земја во Унијата – факт што дополнително ја продлабочува дебатата околу економските ризици и придобивки од еврозоната.

Економија

Најбарани професии во ЕУ – продажба, маркетинг и производство

Според податоците на Евростат за минатата година, најголема незадоволена побарувачка за работна сила во Европската унија имало во професиите поврзани со продажба, маркетинг и производство. Ова укажува на можни тешкотии за работодавачите при регрутирање на персонал во овие сектори.

Според експерименталната статистика, составена делумно преку податоци од онлајн огласи за работа, највисоки стапки на слободни работни места биле забележани кај работници во производство и помошни канцелариски работници, со стапка од 7,3% секое. Следуваат други работници во продажба со 6,1% и уметнички, културни и кулинарски соработници со 6%.

Дополнително, околу 5,8% од непополнетите позиции се однесувале на работници во транспорт и магацини, 5,7% на менаџери за малопродажба и големопродажба, 5,4% на агенти за бизнис и услуги, 5,2% на оператори на постројки и машини и 5% на инженерски професионалци, со исклучок на електротехничките профили.

Евростат истакнува дека иако здравствените работници и наставниците, како и други занимања во јавниот сектор, исто така може да се соочат со тешкотии при регрутирање, тие поретко се рекламираат онлајн, па затоа во податоците се рангирани пониско. Од друга страна, ИТ професиите може да бидат претставени со поголема застапеност во онлајн огласите за работа.

Економија

Хрватска ги менува правилата за странски работници – еве колку дозволи има за Македонците

Хрватска воведува нови услови за вработување на странски државјани со цел подобра контрола, намалување на нелојалната конкуренција и спречување на нелегалните практики. Измените на Законот за странци воведуваат построги здравствени критериуми и барање за познавање на хрватскиот јазик, информира ХРТ.

Граѓанин на трета земја, како Македонија, за прва дозвола за привремен престој ќе мора да приложи потврда за здравствена состојба и статус на вакцинација, кои не смеат да бидат постари од 90 дена. Исто така, познавањето на хрватскиот јазик се смета за основа за интеграција на странските работници, а државниот секретар Иван Видиш посочи дека и покрај кофинансираното учење јазици од Европскиот социјален фонд, интересот кај работниците е слаб.

Хрватска годинава издаде над 11.000 работни дозволи за граѓани од Македонија. Премиерот Андреј Пленковиќ истакна дека во последните две години се создадени 100.000 нови работни места, а бројот на невработени паднал на 81.000, што го покажува ефектот од активната политика за вработување.

Министерот за труд Марин Пилетиќ додаде дека во земјата моментално има околу 140.000 странски работници, а измените на законот ќе го намалат бројот на нови дозволи, додека ќе се зголеми значењето на оние кои веќе се наоѓаат во Хрватска.

Претседателот на GSV, Иван Мишетиќ, посочи дека во наредните пет години ќе бидат потребни над 100.000 работници од странство поради планираниот раст и пензионирањата, бидејќи домашниот пазар не може да го задоволи овој раст.

Економија

Од вечерва нова цена на дизелот

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,60% во однос на одлуката од 18.12.2025 година.

Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,631%, кај дизелот за 4,633%, кај екстра лесното масло за 3,987% и кај мазутот зголемувањето е за 0,223%. Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,1645%.

Од 20.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:

– Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 71,00 (денари/литар);
– Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 73,00 (денари/литар);
– Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 64,50 (денари/литар);
– Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 65,50 (денари/литар);
– Мазут М-1 НС 32,635 (денари/килограм).

Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,00 ден/лит. Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.