Свет

Дали Кина се подготвува за војна? САД предупредуваат на закана: Ова е клучниот датум

Кина претставува сè појасна и непосредна безбедносна закана во Индо-Пацификот и се подготвува за можно користење воена сила со цел менување на рамнотежата на моќта во регионот, предупреди американскиот министер за одбрана Пит Хегсет на безбедносната конференција во Сингапур.

Хегсет истакна дека постои реална можност Пекинг да започне напад врз Тајван – самоуправниот остров што Кина го смета за своја територија. Според него, кинескиот претседател Си Џинпинг поставил рок до 2027 година армијата да биде подготвена за инвазија врз Тајван.

„Кина секојдневно гради и тренира војска подготвена за војна. Да бидам јасен – секој обид на комунистичка Кина да го освои Тајван со сила ќе има разорни последици за регионот и светот“, изјави Хегсет.

Тој потенцираше дека САД нема да дозволат да бидат истиснати од Азија, ниту пак да дозволат нивните сојузници да бидат заплашени. Американскиот министер ги повика земјите од Азија да ги зголемат своите одбранбени буџети и да градат цврста соработка со Вашингтон за спречување на конфликт.

Кина остро реагираше на изјавите, обвинувајќи ги САД дека се „главниот извор на нестабилност“ во регионот. Во објава на амбасадата на Кина во Сингапур, се вели дека Хегсет повторно ја „клеветел и напаѓал Кина“ и дека говорот бил исполнет со „провокации“. Пекинг ги обвини САД за милитаризација на Јужното Кинеско Море и за воздушно извидување на кинески територии.

Во исто време, Кина драстично ја намали својата дипломатска присутност на дијалогот „Шангри-Ла“, што традиционално претставува платформа за дијалог помеѓу САД и Кина. Наместо висока делегација, Кина испрати делегација од пониско ниво и го откажа својот планиран говор, без објаснување.

Хегсет истакна дека САД не бараат конфликт, ниту смена на кинескиот режим, но мора да обезбедат дека Пекинг нема да доминира со нив или нивните партнери.

„Не сакаме да го опколиме или провоцираме Кина, но нема да дозволиме таа да диктира во регионот“, рече Хегсет. Тој предупреди и дека економските врски со Кина може да се претворат во средство за политички притисок врз земјите во регионот.

Министерот за одбрана на САД ја повика Азија да инвестира повеќе во одбрана, посочувајќи ја Европа како пример за тоа како силен одбранбен капацитет може да делува одвраќачки.

На истата конференција, францускиот претседател Емануел Макрон порача дека Европа мора да биде сојузник и на азиските земји. Американската страна возврати дека би сакала поголем дел од европските инвестиции да останат во Европа, со цел САД да ја искористат својата „компаративна предност“ во Индо-Пацификот.

Високата претставничка за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас, предупреди дека безбедноста на Европа и Азиско-Пацифичкиот регион се тесно поврзани. Како пример ја наведе Украина, каде што, според неа, веќе има присуство на севернокорејски војници, а Кина испорачува оружје на Русија.

„Ако ве загрижува Кина, тогаш мора да ве загрижува и Русија“, рече Калас и додаде дека економската доминација на Кина може да се спречи само преку соработка со земји со слични ставови – како САД, Велика Британија, Австралија, Јапонија, Јужна Кореја и Сингапур.

Свет

Зеленски апелира за итна финансиска помош на Украина

Украинскиот претседател Володимир Зеленски во Брисел изјави дека не е јасно како ќе завршат денешните разговори меѓу европските лидери за финансирање на Украина, но нагласи дека земјата веднаш мора да обезбеди нови средства поради проектиран дефицит од 45 до 50 милијарди евра за следната година.

Тој предупреди дека без дополнителни средства Украина ќе биде принудена да го намали производството на беспилотни летала, потенцирајќи дека обезбедувањето финансии е критично за одбраната на земјата. Зеленски додаде дека Украина прави сè што може за да ја заврши војната, но дека нема гаранции за успехот на овој процес, особено со оглед на недостатокот на помирувачки изјави од Кремљ.

Претседателот истакна дека Украина мора да остане силна и способна да се брани, и додаде дека имал добар разговор со белгискиот премиер Барт де Вевер за разбирање на меѓусебните позиции, но дека ризиците за Украина остануваат високи.

Зеленски нагласи дека Украина треба да донесе одлука за користење на замрзнатите руски средства пред крајот на годината, посочувајќи дека е морално оправдано да се користат средства против агресијата врз суверена земја. Тој призна дека постојат правни стравувања од Русија, но дека тие не се толку сериозни како непосредната закана од нејзино присуство на границите.

Во однос на пристапувањето во ЕУ, Зеленски рече дека е клучно процесот да не биде блокиран од ниту една земја-членка и дека членството треба да се гледа како дел од пошироки безбедносни гаранции за Киев.

За мировните преговори предводени од САД, Зеленски истакна дека има напредок, но дека Украина изразила загриженост за областите каде што Русија би можела да се спротивстави, вклучувајќи и присуство на европски стабилизациски сили. Тој додаде дека поголем притисок од САД, вклучително и од претседателот Трамп, би можел да го принуди Москва на конкретни чекори за прекин на војната.

Свет

„Неправедно решение“: Зеленски против поделбата на нуклеарната централа Запорожје

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, изјави дека предлогот на Соединетите Американски Држави за поделба на нуклеарната централа Запорожје меѓу Украина, САД и Русија е неправеден и тешко применлив.

Зеленски, одговарајќи на новинарски прашања, појасни дека американската страна предложила компромис според кој централата би продолжила да функционира, а сопственоста и управувањето би биле распределени меѓу три страни. Тој нагласи дека ваквиот пристап не ги зема предвид реалните услови на терен.

Според него, проблемот не е само во прашањето на сопственоста, туку и во сериозните технички и безбедносни ризици. Зеленски истакна дека централата е милитаризирана, нејзината состојба е влошена, а пристапот до основни ресурси како вода и електрична енергија е ограничен, што го доведува во прашање нејзиното безбедно работење.

Тој укажа и на статусот на украинските работници кои моментално се ангажирани во објектот, нагласувајќи дека со враќање на централата на полн капацитет ќе биде потребен поголем број украински специјалисти, а останува отворено прашањето каде и под какви услови тие би живееле и работеле.

Зеленски додаде дека сите можни решенија мора да бидат усогласени со Меѓународната агенција за атомна енергија. Како клучен проблем ја наведе и обновата на браната која беше уништена за време на војната, истакнувајќи дека без неа централата не може стабилно да функционира.

„Има повеќе прашања отколку одговори – од безбедноста и инфраструктурата, до тоа кој ќе плати за обновата“, заклучи украинскиот претседател.

Свет

Русија распореди нуклеарно способна ракета „Орешник“ во Белорусија

Белорускиот претседател Александар Лукашенко соопшти дека новоразвиената руска хиперсонична ракета со нуклеарен капацитет, позната како „Орешник“, е веќе распоредена на територијата на Белорусија и е ставена во борбена готовност.

Во своето годишно обраќање, Лукашенко изјави дека ракетниот систем е присутен во земјата од претходниот ден и дека веќе извршува борбена задача. Станува збор за оружје кое Русија го претстави минатата година, откако беше употребено при напад врз украинскиот град Днипро, што тогаш беше оценето како сериозна ескалација на конфликтот во Украина, кој се приближува кон четвртата година.

Москва уште во 2023 година распореди тактичко нуклеарно оружје во Белорусија и најави дека до крајот на 2025 година може да го стационира и системот „Орешник“. Белорусија, како близок сојузник на Русија, има значајна улога во воената стратегија на Москва, која ја користеше белоруската територија за почетокот на офанзивата против Украина во февруари 2022 година.

Во август, властите во Минск најавија дека ќе се вежба распоредување на ракетите „Орешник“ за време на заедничките воени вежби „Запад-2025“, кои ќе се одржат во близина на источните граници на Европската унија и НАТО.