Балкан

Хрватска воведува нови правила за сезонските работници од странство

Во пресрет на летната туристичка сезона, кога хрватскиот угостителски и туристички сектор интензивно се отвора за сезонски работници, меѓу кои и голем број од Македонија, Хрватска воведува значајни законски промени кои ќе влијаат на начинот на вработување и условите за работа на странските сезонски работници.

Од април 2025 година, сите агенции што посредуваат во доведувањето странски работници, особено од регионот, ќе мора да се придржуваат до нови построги законски правила согласно новиот Закон за странци. Овој закон има за цел да го регулира секторот за привремено вработување и да ги зајакне правата на работниците од странство.

Адвокатите од хрватската канцеларија „Стојковиќ“ појаснуваат дека со новите прописи се укинува принципот „доведете ги, сместете ги и видете што ќе се случи“. Работната дозвола ќе се издава само за конкретен работодавач, а секоја промена на работното место ќе бара нов административен процес. Ова значи дека сезонските работници нема да можат повеќе да се префрлаат од една компанија во друга преку иста агенција.

Една од клучните новини е воведувањето споделена одговорност меѓу агенциите и компаниите кои ангажираат странски работници. Во случај на нерегуларности – како неисплата на плати, неприфатливи услови за сместување или прекршување на работното време – и агенциите и компаниите ќе одговараат еднакво. Казните ќе бидат финансиски, а во потешки случаи ќе следува и забрана за понатамошно ангажирање странски работници.

Дополнително, законот ја нагласува еднаквоста на правата на странските работници. Без оглед на тоа што се привремено вработени преку агенции, тие мора да ги имаат истите права како и вработените на неопределено време во домашните компании – исти плати, услови за работа и домување, како и право на одмор и слободни денови. Привремениот договор повеќе нема да биде оправдување за послаб третман.

Новите правила бараат агенциите да одржуваат прецизна и ажурирана евиденција за своите работници и да ги пријавуваат до надлежните институции, при што непријавените работници ќе се сметаат за сериозно кршење на законот. Несовесните агенции ќе се соочат со строги казни, па дури и со забрана за работа во Хрватска.

Компаниите кои користат услуги од агенции ќе мора да бидат наведени во работните дозволи и да гарантираат дека ангажираните странски работници извршуваат само задачи за кои имаат дозвола. Исто така, тие ќе треба да соработуваат со агенциите при контрола на условите за работа и домување, со што ќе бидат директно одговорни за исполнувањето на законските обврски.

Како дополнителна мерка, од април 2025 година во Хрватска ќе биде воведен задолжителен тест на пазарот на трудот како прв чекор во процесот на вработување странски работници, со цел приоритетно да се овозможи вработување на домашната работна сила пред да се ангажираат странски сезонски работници.

Овие новини ја рефлектираат зголемената посветеност на Хрватска за уредување и подобрување на условите во секторот за сезонско вработување и заштита на работничките права, со посебен фокус на регулација и транспарентност.

Балкан

Милијардите на зетот на Трамп се селат од Белград на остров во Албанија?

Проектот на Џеред Кушнер, зетот на американскиот претседател Доналд Трамп, добил дозвола за изградба на островот Сазан во Албанија уште во декември 2024 година. Преддоговорот за закуп на островот е потпишан на 99 години, што му овозможува пристап до поранешната воена база на Енвер Хоџа.

Комплексот, со инвестиција над една милијарда долари, добил статус на „стратешки инвеститор под посебна постапка“, што значи дека државата Албанија ќе му помогне со добивање на дозволи и подготовка на земјиштето. Кушнер најавил дека проектот ќе вклучува луксузни објекти, но дел од островот ќе остане достапен за посетители. Албанскиот премиер Еди Рама го нарекол проектот „вода во пустина“, посочувајќи дека ќе донесе нов туристички живот.

Сепак, проектот предизвикува загриженост поради можни ризици од корупција и нетранспарентност. Економисти и познати публицисти во Албанија предупредуваат дека големите инвестиции во јавен имот без бизнис-план и студија за изводливост се алармантни.

Ситуацијата дополнително се комплицира со актуелните истраги на Специјалното обвинителство (СПАК) за корупција во Албанија, кои опфаќаат инфраструктурни проекти во Валона, вклучително и аеродромот кој треба да го користи идното одморалиште на Кушнер. Дел од соработниците на премиерот Еди Рама веќе се под обвинение, вклучувајќи ја и поранешната министерка за инфраструктура Белинда Балуку.

Медиумите како „Блумберг“ и „Гардијан“ истакнуваат дека инвестицијата би можела да предизвика политички тензија помеѓу администрацијата на Трамп и западните партнери, поради можен конфликт на интереси. Ричард Гренел, поранешниот специјален пратеник на Трамп, ја предложил инвестицијата, што се гледа како знак за политичка поддршка, но и потенцијален судир помеѓу дипломатијата и приватниот капитал.

Балкан

Голема акција во Турција – Уапсени над 170 лица

Тој на социјалните мрежи информира дека осомничените се уапсени поради претходни активности во рамките на Исламска држава, како и финансирање на таа организација.

Јерликаја изјави дека операциите за апсење се спроведени во 32 провинции, во координација со државното обвинителство, генералниот директорат на разузнавачката служба и националната разузнавачка агенција, јави Анадолија.

– Продолжуваме со операциите, 365 дена во годината, со цел да обезбедиме мир и стабилност во секој регион на нашата земја, нагласи турскиот министер.

Балкан

Бугарските улици повторно преплавени со масовни демонстрации

Синоќа Софија и градовите ширум Бугарија беа преплавени од илјадници граѓани кои изразија гнев и незадоволство од власта, барајќи фер избори и независно судство способно да се бори против длабоко вкоренетата корупција.

Овие масовни демонстрации дојдоа по минатонеделните протести против контроверзниот буџетски план за 2026 година, кој предвидуваше повисоки даноци и зголемени владини трошоци. По бурните реакции, владата го повлече планот, но притисокот од улиците ја принуди да поднесе оставка, исполнувајќи го клучниот услов на граѓаните.

Сега Бугарија, членка на ЕУ од 2007 година, се наоѓа без буџет и редовна влада, на само неколку недели пред историското приклучување кон еврозоната на 1 јануари, кога ќе стане 21-та членка на еврозоната и ќе воведе еврото како официјално средство за плаќање.

Претседателот Румен Радев наскоро ќе назначи привремена влада и ќе закаже предвремени избори – веќе осми по ред од 2021 година.

Демонстрантите не бараат само оставки – тие инсистираат на избори кои нема да бидат компромитирани со манипулации, купување гласови и фалсификување резултати, како што се случи во претходните изборни циклуси.

Во центарот на гневот е влијателниот олигарх Делјан Пеевски, кој е под санкции од САД и Велика Британија. Неговата партија, Алијанса на права и слободи, ја поддржа коалицијата на партијата ГЕРБ предводена од поранешниот премиер Бојко Борисов, што само го засили чувството на незадоволство меѓу граѓаните.

Народот бараат слободни и фер избори, без манипулации, купување гласови и изборни фалсификати кои ја обележаа претходната кампања. Главната причина на нивната фрустрација е влијанието на олигархот Делјан Пеевски, санкциониран и од САД и од Велика Британија, чија што партија – Алијанса на права и слободи – го поддржа коалицискиот владин блок предводен од поранешниот премиер Бојко Борисов.