Се остваруваат мрачните прогнози – Русија полека тоне во економски хаос
Мрачните предупредувања на руските независни економисти кон крајот на 2024 година сè повеќе се потврдуваат. Руската економија се соочува со сериозни проблеми, кои дури ни официјалните власти веќе не можат да ги прикријат.
На Меѓународниот економски форум во Санкт Петербург, министерот за економија Максим Решетников и гувернерката на Централната банка на Русија, Елвира Набиулина – која важи за финансискиот стратег на претседателот Владимир Путин – отворено признаа: „Русија е на работ на рецесија. Ресурсите кои го поттикнуваа економскиот раст се веќе исцрпени.“
Иако Путин во април триумфално објави раст на БДП во 2025 година, според извештаите на независниот портал „Москов тајмс“, средствата од Фондот за национална благосостојба се намалени трикратно во текот на три години војна. Златните резерви, кои пред војната изнесуваа над 400 тони, денес се сведени на околу 139,5 тони.
Пад на БДП, раст на инфлацијата
Официјалните податоци покажуваат пад на бруто домашниот производ од 4,1% на 1,4% само во првиот квартал од 2025 година, со очекувања за дополнително опаѓање. Истовремено, инфлацијата се приближува до 10%, што е алармантен сигнал. Министерот Решетников предупреди: „Ако не ја задржиме инфлацијата под 4%, нè чека турското сценарио“, алудирајќи на хроничната хиперинфлација во Турција.
Независните аналитичари нагласуваат дека досегашната стабилност на инфлацијата се должела исклучиво на државна интервенција, која сега е на својот крај. Според „Новаја газета Европа“, економските советници на Кремљ отворено го предупредуваат Путин: „Избери – или војна, или економија.“
Рецесијата е веќе тука
Според извештајот на Центарот за макроекономска анализа и краткорочно предвидување, индустријата стагнира, особено надвор од воено-индустрискиот комплекс. Ситуацијата во земјоделството е особено алармантна, со три последователни години на пад. И покрај тоа што Русија бележи рекордно ниска стапка на невработеност (2,3%), индустријата се соочува со дефицит од над два милиони квалификувани работници, главно поради мобилизација и масовна емиграција.
Буџетот под товарот на војната
Повеќе од 40% од рускиот државен буџет е насочен кон воени потреби – повеќе отколку што САД трошел на врвот од Студената војна. Ова ја потврдува и претходната прогноза на д-р Игор Липшиц дека Русија во 2025 нема да може да им обезбеди на граѓаните и „топови и путер“.
Покрај тоа, Русија се надева дека ескалацијата на конфликтот меѓу Израел и Иран ќе предизвика скок на цените на нафтата над 100 долари за барел, со што би се наполниле буџетските резерви. Но, засега тоа сценарио останува неизвесно.
Драматични пораки и (не)реални решенија
Некои руски функционери, како заменик-претседателот на Думскиот комитет за економска политика Михаил Дељагин, нудат контроверзни решенија – апсење на „економски криминалци“ како мерка за спас на економијата. Дали ова ќе помогне, останува да се види.
Она што е сигурно е дека Русија се соочува со историски предизвик. Економијата, исцрпена од санкции, трошоци за војна и интервенционизам, се приближува до точка од која нема враќање. И сè погласно е прашањето: може ли Путин да продолжи со војната без целосен економски колапс?
