Економија

Меџити: Во тек е купување на 110 електрични автобуси и значајни инфраструктурни проекти за чиста животна средина

Министерот за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, на денешната прес-конференција истакна дека во тек е постапката за набавка на 110 електрични автобуси кои ќе бидат распоредени во различни урбани средини, како дел од напорите за подобрување на квалитетот на воздухот во земјата.

Меџити посочи дека минатата година почна реализацијата на најголемиот инфраструктурен проект досега – унапредување и обнова на водоводниот и канализацискиот систем во 80 општини со поддршка од Европската инвестициска банка од 50 милиони евра. Во Скопје, пак, се гради постројка за третман на отпадни води, еден од најзначајните проекти на деценијата во оваа сфера.

Министерот нагласи дека е во подготовка и новиот Закон за воздух, со кој ќе се усогласат европските стандарди, додека веќе се заменети старите системи за греење во неколку градови, а шест еколошки автобуси се ставени во употреба.

Дополнително, со поддршка од ИПА проектите зајакнати се системите за мониторинг на квалитетот на воздухот, воведени се построги контроли и интегрирани еколошки дозволи за индустриските капацитети, како и подобрувања во инспекцискиот надзор.

Меџити информираше и за изградбата на регионални центри за управување со отпад, со финансиска помош од 55 милиони евра од Европската банка за развој, кои вклучуваат санитарни депонии, трансфер станици и постројки за компостирање.

Во насока на одржлив развој, националната стратегија за управување со отпад 2024-2036 и подготовките за циркуларна економија се во завршна фаза, а заштитата на биодиверзитетот е зајакната со проширување на заштитените површини.

Министерот посочи дека во текот на годината во урбаните средини се засадени повеќе од шест илјади дрвја, а капиталните дотации за еколошки проекти во општините се распределуваат транспарентно и објективно.

Овие активности се дел од стратешката насока на Владата за подобрување на животната средина, здравјето на граѓаните и економскиот напредок на земјата.

Економија

Богатството на Маск е поголемо од државните буџети на повеќе од 180 држави во светот

Американскиот бизнисмен и технолошки визионер Илон Маск испиша нова историска страница, станувајќи првиот човек во светот чиј вкупен имот надмина 700 милијарди долари, покажуваат најновите финансиски проценки.

Само неколку дена откако го проби прагот од 600 милијарди долари, богатството на Маск продолжи да расте со рекордна брзина, поттикнато од значителниот раст на вредноста на неговите компании, пред сè Tesla, SpaceX, како и другите технолошки и инвестициски проекти под негово водство.

Финансиските аналитичари оценуваат дека ваков скок на личното богатство досега не е забележан во историјата, што го прави Маск уникатен феномен во глобалната економија. Неговата нето-вредност значително ги надминува богатствата на другите водечки милијардери, создавајќи јаз без преседан на врвот на светската листа на најбогати луѓе.

Растот на богатството доаѓа во период кога пазарите позитивно реагираат на новите технолошки развои, успешните лансирања и зголемените инвестиции во вештачка интелигенција, вселенски технологии и електрични возила – сектори во кои Маск има клучна улога.
И покрај рекордните бројки, економските експерти предупредуваат дека најголемиот дел од ова богатство е поврзано со пазарната вредност на компаниите и акциите, што значи дека може да варира во зависност од движењата на берзите.

Со ова достигнување, Илон Маск уште еднаш ја зацврсти својата позиција како најбогатиот човек во модерната историја, оставајќи силен печат врз глобалната економија и технолошкиот развој.

Економија

Вкупен неделен промет над 68 милиони денари, без позначајни активности на обврзничкиот пазар

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

Во периодот од 15 до 19 декември 2025 година, на Македонската берза беа реализирани 328 трансакции со вкупна вредност од 68,18 милиони денари и 15.278 тргувани хартии од вредност . Индексот МБИ10 неделата ја заврши со пад од 0,41%, на ниво од 10.091,11 поени, додека индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени, без позначајни промени.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 30.446.550 денари

● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 14.924.156 денари

● Макпетрол АД Скопје (MPT) – 5.861.013 денари

Блок-зделки

Во текот на неделата беа реализирани четири големи блок-зделки, во вкупна вредност од 245,47 милиони денари, меѓу кои:

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 65,41 милиони денари

● Гранит АД Скопје (GRN) – 2,12 милиони денари

● Македонијатурист АД Скопје (MTUR) – 115,23 милиони денари

Топ добитници

● Реплек АД Скопје (RPK) +0,93%

● Макстил АД Скопје (MST) +2,34%

● ВВ Тиквеш АД Кавадарци (VVK) +0,03%

Топ губитници

● Гранит АД Скопје (GRN) –2,82%

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) –1,15%

● Алкалоид АД Скопје (ALK) –0,52%

Обврзнички пазар

Во текот на неделата беа реализирани три трансакции со државни обврзници од сериите „Денационализација 16“, „Денационализација 19“ и „Денационализација 23“, со вкупна вредност од 97.841 денар. Индексот ОМБ остана непроменет, со стабилни цени на обврзниците во опсег од 90 до 93,7 евра по обврзница.

Неделата од 15 до 19 декември 2025 година се карактеризираше со значителен обем на промет, главно поттикнат од големите блок-зделки со акциите на Комерцијална банка, Македонијатурист и Карпош. Индексот МБИ10 бележи пад од 0,41%, под влијание на корекциите кај Гранит и Комерцијална банка, додека Реплек и Макстил беа меѓу ретките добитници.

Обврзничкиот пазар остана со ограничена активност и стабилни приноси, одржувајќи ја генералната пазарна стабилност во последната целосна недела пред празничниот период.

Економија

Најбарани професии во ЕУ – продажба, маркетинг и производство

Според податоците на Евростат за минатата година, најголема незадоволена побарувачка за работна сила во Европската унија имало во професиите поврзани со продажба, маркетинг и производство. Ова укажува на можни тешкотии за работодавачите при регрутирање на персонал во овие сектори.

Според експерименталната статистика, составена делумно преку податоци од онлајн огласи за работа, највисоки стапки на слободни работни места биле забележани кај работници во производство и помошни канцелариски работници, со стапка од 7,3% секое. Следуваат други работници во продажба со 6,1% и уметнички, културни и кулинарски соработници со 6%.

Дополнително, околу 5,8% од непополнетите позиции се однесувале на работници во транспорт и магацини, 5,7% на менаџери за малопродажба и големопродажба, 5,4% на агенти за бизнис и услуги, 5,2% на оператори на постројки и машини и 5% на инженерски професионалци, со исклучок на електротехничките профили.

Евростат истакнува дека иако здравствените работници и наставниците, како и други занимања во јавниот сектор, исто така може да се соочат со тешкотии при регрутирање, тие поретко се рекламираат онлајн, па затоа во податоците се рангирани пониско. Од друга страна, ИТ професиите може да бидат претставени со поголема застапеност во онлајн огласите за работа.