Свет

Иран: Американските напади сериозно го оштетија нуклеарниот објект Фордо

Клучниот ирански нуклеарен објект Фордо претрпел сериозни оштетувања при американските воздушни напади, изјави иранскиот министер за надворешни работи Абас Аракчи во интервју за „CBS News“.

„Никој со сигурност не може да каже што точно се случи во Фордо. Сепак, според досегашните информации, објектот е тешко оштетен“, изјави Аракчи во разговор емитуван на 1 јули.

Тој додаде дека Иранската организација за атомска енергија веќе спроведува сеопфатна проценка на штетата, по што ќе биде доставен детален извештај до владата.

Контрадикторни информации и сомнежи

Сепак, според извештајот на „Вашингтон пост“, пресретнати ирански комуникации сугерираат дека последиците од американските напади врз иранскиот нуклеарен програм можеби се помали од она што го тврди Вашингтон. Весникот се повикува на четири независни извори блиски до доверливи разузнавачки кругови во САД.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно изјави дека нападите го „уништија иранскиот нуклеарен програм“, но американските функционери признаваат дека ќе биде потребно време за целосна проценка на ефектите од нападите извршени минатиот викенд.

„Полноќен чекан“ и удар врз три локации

Во ноќта меѓу 21 и 22 јуни 2025 година, САД спроведоа координирани воздушни удари врз три главни ирански нуклеарни објекти – Фордо, Натанз и Исфахан – во рамки на операцијата со кодно име „Полноќен чекан“.

Нападите беа одговор на ескалирачките стравувања за напредокот на иранската нуклеарна програма, како и на ненадејниот израелски воздушен удар на 13 јуни, кој ја засили тензијата меѓу Иран и Израел.

Претседателот Трамп ја издаде наредбата, а Пентагон потврди дека во операцијата биле употребени најсофистицирани воени средства – стелт бомбардери B-2 Spirit, бомби за пробивање бункери GBU-57/B и крстосувачки ракети Tomahawk лансирани од американски подморници. Целта, според САД, била да се неутрализира капацитетот на Иран за збогатување на ураниум и значително да се забави развојот на нивната нуклеарна програма.

Оценките за штетата сè уште нецелосни

Иако Пентагон соопшти дека ова била прва оперативна употреба на ваков тип на вооружување и дека нападите нанеле значителна штета врз центрифугите и пратечката инфраструктура, целосна проценка сè уште не е објавена.

Иранските власти тврдат дека САД ги преувеличуваат размерите на штетата, додека Вашингтон инсистира дека иранскиот нуклеарен развој е назадуван најмалку за неколку месеци.

Глобални реакции и неизвесност

Нападите предизвикаа бурни реакции во меѓународната заедница, зголемен страв од регионална ескалација и отворени прашања за правната основа и долгорочните последици од американскиот потег.

Иран реагираше со прекин на дипломатските контакти и најави дека го задржува правото на одбрана. Од американска страна, официјалните лица порачаа дека нивната цел не била промена на режимот во Техеран, туку единствено отстранување на потенцијалната нуклеарна закана.

Свет

По 400 години Данска ја укинува класичната пошта – писмата одат во историја

Копенхаген – Данската државна поштенска служба PostNord ќе ја испорачува последната традиционална поштенска кореспонденција на 30 декември 2025 година, со што ќе се стави крај на повеќе од четири века на испраќање писма, соопшти компанијата.

Одлуката следи по драстичниот пад на побарувачката за испорака на писма, која во последните години значително опадна поради дигитализацијата и преферирањето на електронска комуникација. Како резултат на ова, данската пошта ќе се концентрира на услуги за испорака на пакети, што ја рефлектира растечката побарувачка за онлајн шопинг и логистички услуги.

PostNord, која е формирана во 2009 година со спојување на шведската и данската пошта, најави дека одлуката ќе резултира со отстранување на 1.500 класични црвени поштенски сандачиња низ земјата и резање на околу 1.500 работни места во Данска.

Иако традиционалната испорака на писма ќе престане, Данците сепак ќе можат да праќаат и примаат кореспонденција преку приватни оператори, како што е компанијата DAO, која планира значително да ја прошири својата услуга од почетокот на 2026 година. За време на транзицијата, PostNord ќе ги рефундира неискористените дански марки за ограничен период.

Данска, која важи за една од најдигитализираните земји во светот, веќе долго време ја користи дигиталната пошта како основен начин на комуникација. Повеќе од 97% од населението над 15 години користи национален дигитален систем за примање официјални пораки, што значително го намали обемот на физичката поштенска кореспонденција.

Со завршувањето на испораката на писма по четири века, Данска се приклучува на трендот на поштенски реформи во Европа, каде што многу традиционални поштенски служби се приспособуваат кон дигиталната ера и промени во комуникациските навики.

Свет

Полицијата во Јоханесбург трага по напаѓачите што убија десет лица – пристигнале со две возила и пукале кон гостите во кафеана

Полицијата во Јужна Африка трага по повеќе лица осомничени за вооружено нападнување врз посетители на кафеана во срцето на Јоханесбург, при што животот го загубија девет лица, а неколкумина се ранети, јавуваат локалните медиуми.

Според првичните информации од истрагата, напаѓачите пристигнале на местото на настанот со две возила, по што излегле и започнале да пукаат кон луѓето што се наоѓале пред кафулето. Според очевидци, нападот бил брз и преставувал насилно испукување без претходна расправија, што дополнително ја потресе локалната заедница.

Полицијата веднаш по пријавата излезе на терен и го затвори просторот за увид, при што започна интензивна потрага по напаѓачите. Засега нема официјални информации за уапсени лица, но истражителите ги преземаат сите достапни оперативни мерки за нивно лоцирање и приведување.

Од локалните безбедносни служби соопштиле дека засега не е јасна мотивацијата зад нападот, но нападот ќе биде истражуван како кривично дело со голема тежина, со цел да се утврди дали се работи за организирана криминална група или за индивидуален чин на насилство.

Градските власти и полицијата ги повикаа граѓаните да ги пријавуваат сите информации кои би можеле да помогнат во истрагата и да соработуваат со органите на редот. Од надлежните е најавено дека ќе следуваат дополнителни соопштенија по што ќе се објават повеќе детали за уапсените или осомничените лица.

Овој трагичен настан повторно ја актуелизира потребата од засилени мерки за јавна безбедност во Јоханесбург, каде што вакви видови вооружени напади ги загрозуваат жителите и посетителите на јавни места.

Свет

ВИДЕО: Полуголи „Дедо Мразовци“ трчаа низ Будимпешта и покрај минусните температури

Будимпешта – Десетици учесници облечени во капи на Дедо Мраз, шорцеви, спидоси и бикини учествуваа на традиционалната Half-Naked Santa Run трка во центарот на Будимпешта, и покрај студеното и замрзнувачко време.

Настанот, кој се одржува секоја година во пресрет на божиќните празници, привлече внимание поради необичната комбинација на празничен дух и екстремни услови. Учесниците, охрабрени од публиката, трчаа низ градските улици, покажувајќи издржливост и празнично расположение.

Покрај забавниот карактер, трката има и хуманитарна цел – подигнување на свеста и собирање средства за добротворни организации. Организаторите посочуваат дека настанот станува сè попопуларен и привлекува учесници од различни земји.

Видеото од трката брзо се прошири на социјалните мрежи, каде предизвика бројни реакции и коментари, а сцените од „полуголите Дедо Мразовци“ уште еднаш ја потврдија репутацијата на настанот како еден од најнеобичните празнични спортски собири во Европа.

Видеото може да го погледнете тука