Балкан

Иран одамна делува во БиХ – од одредите на муџахедините до моќната шпионска мрежа на МОИС

Иранскиот теократски режим има длабоки корени на Балканот, особено во Босна и Херцеговина, каде што веќе три децении воспоставува мрежи на воено, разузнавачко и културно влијание. Како што пишува Филип Сулиманец за печатеното издание на Express, сè започнало со испраќање ирански борци уште во првите месеци од војната во БиХ.

Според австрискиот истражувачки центар MENA, Иран испратил илјадници борци од Револуционерната гарда (IRGC) под покритие на хуманитарната организација Црвен Полумесечина. Washington Post известил дека во мај 1994 година, во територија под контрола на Армијата на БиХ, пристигнале 400 ирански борци. Истовремено, преку Загреб биле испорачани 60 тони експлозив и суровини за производство на оружје.

Покрај Иранците, пристигнале и 400 борци од либанскиот Хезболах, предводени од Али Фадија – познат во регионот како „Алаа Босна“. Според записите на тогашниот ирански амбасадор во Сараево, Мухамед Ибрахим Тахеријан, Западот побарал повлекување на муџахедините поради страв дека БиХ ќе стане база на IRGC и исламски екстремисти во Европа.

По војната, Иран ја сменил тактиката и почнал со т.н. „мека стратегија“ – културно, верско и медиумско влијание. Преку Oдделот за култура при иранската амбасада во Сараево, почнуваат да се организираат курсеви по персиски јазик, верски предавања инспирирани од шиизмот и идеите на Хомеини, изложби, публикации и медиумски активности. Соработката е легализирана со билатерален договор за културна и образовна соработка од 1994 година.

Во рамки на оваа стратегија, во 2003 година е основана и фондацијата „Мула Садра“, со фокус на промовирање на исламската (шиистичка) филозофија, а особено мислата на Мула Садра и Аллама Табатабаи. Според MENA, Техеран обезбедува и финансиска и медиумска поддршка на локални институции, со цел ширење на своето влијание и создавање идеолошки сојузници.

Денес, иако Иран нема воено присуство во БиХ како во 90-тите, преку своите обрасци на „меки“ активности, останува значаен и контроверзен геополитички чинител во регионот.

Балкан

Вучиќ: Србија има гориво до 15 јануари

Српскиот претседател Александар Вучиќ увери дека Србија има обезбедено доволно керозин, мазут, дизел и бензин најмалку до 15 јануари, а можеби и до 25 јануари, обидувајќи се да ги смири граѓаните по информациите за проблеми во нафтената индустрија.

Иако државата веќе 70 дена функционира без увоз на нафта, Вучиќ истакна дека енергетскиот систем е стабилен и дека нема причина за паника пред претстојните празници. Тој сепак призна дека ситуацијата е комплицирана, особено поради статусот на Нафтната Индустрија Србија (НИС), за што Белград следната недела ќе испрати итни барања до американската канцеларија за контрола на странски средства (ОФАК) за добивање оперативна лиценца.

„Доволно керозин, мазут, дизел и бензин обезбедивме најмалку до 15 јануари, можеби и до 25 јануари. Никој не треба да се грижи, имаме безброј технички проблеми, но државата знае како да ги реши“, рече Вучиќ.

Претседателот потенцираше дека Србија нема да дозволи колапс на енергетскиот сектор и им се заблагодари на граѓаните за поддршката. „Ве уверувам дека ќе имате доволно од сè што е потребно за празниците. Ќе добивате навремени информации за секоја промена“, додаде тој.

Балкан

Тешка несреќа на Дурмитор: Турист загина по пад од жичара, жена тешко повредена

Трагичен инцидент се случи денеска на ски-центарот Савин Кук на Дурмитор, кога две лица – странски туристи – паднале од корпа на ски-лифт, при што едно лице го загуби животот, а друго се здоби со тешки повреди.

Несреќата се случила на жичара број два, во стрмниот втор дел од трасата што води кон Савин Кук. Според првичните информации, загинал маж, додека повредената жена е во свесна состојба и комуникативна.

На терен се ангажирани спасувачки и надлежни служби, кои вршат увид и ја утврдуваат причината за инцидентот. Првичните сознанија укажуваат на можен технички дефект во вториот дел од жичарата, по што корпата во која се наоѓале туристите започнала да се движи наназад.

Балкан

Десетгодишно момче тешко повредено од петарда – му експлодирала во раката

Десетгодишно момче од Осиек се здоби со тешки повреди откако во петокот вечерта околу 21:30 часот му експлодирала петарда во раката, при што два прста на неговата лева рака биле ампутирани.

Момчето веднаш било пренесено во Единственото одделение за итни случаи на Клиничкиот болнички центар во Осиек. По приемот на пријавата, на местото на несреќата била испратена полициска екипа од Осиек-Барања која извршила увид и ги истражува сите околности на инцидентот.

Полицијата потсети дека пиротехничките средства не се играчки и дека нивната употреба од страна на деца е строго забранета. Родителите и старателите се предупредуваат дека ако дете под 14 години поседува или користи пиротехника, тие ќе одговараат за прекршокот.

„Пиротехничките средства можат да предизвикаат сериозни повреди и пожари, особено кога се користат од деца или на места каде што се собира голем број луѓе“, порача полицијата.