Свет

Жестоки напади од грчки и бугарски европратеници – негирање на македонскиот јазик и идентитет во Европскиот парламент

Расправата за најновиот извештај на европратеникот Томас Вајц за напредокот на Македонија кон Европската Унија предизвика остри и често навредливи реакции од дел од грчките и бугарските европарламентарци, отворајќи ново политичко дно во Брисел.

Најконтроверзен настап имаше грчка европратенка која, во манир на политички митинг, изјави дека таа е „вистинска горда Македонка“, но според неа, македонскиот јазик е само бугарски дијалект, а македонскиот идентитет – „фабрикувана историја“. Таа го нарече договорот на Алексис Ципрас „национална капитулација“ и истакна дека „Македонија е грчка“, негирајќи го постоењето на македонскиот идентитет.

Во расправата се истакнаа и неколку бугарски европратеници од десничарски партии, кои со жестоки изјави го нападнаа македонското прашање. Петар Волгин од крајно десничарската „Обнова“ обвини дека во Македонија не се санкционираат напади врз граѓани кои се изјаснуваат како Бугари и дека земјата не ги исполнува условите за почеток на преговори.

Ивајло Валчев од партијата „Има таков народ“ се пожали дека во Македонија се казнува изразување на бугарскиот идентитет и повика властите во Скопје да се дистанцираат од, како што рече, „господарот во Белград“. „Мицкоски ве лаже“, изјави Валчев, алудирајќи на тоа дека вклучувањето на Бугарите во Уставот не е закана за македонскиот идентитет.

Станислав Стојанов од партијата „Вазраждане“ дури отиде чекор подалеку, тврдејќи дека „народот во Северна Македонија зборува само еден јазик – бугарски, бидејќи сме еден народ“.

Андреј Ковачев од ГЕРБ оцени дека македонските политичари со национализам го саботираат процесот на евроинтеграција и ги повика да продолжат со преговорите што е можно побрзо.

Спротивно на овие ставови, дел од европратениците – вклучително и самиот автор на извештајот, Томас Вајц – се изјаснија во поддршка на македонската перспектива. Вајц го нарече извештајот „сеопфатен и балансиран“, додавајќи дека ја разбира фрустрацијата на македонските граѓани поради долгогодишното чекање. Тој побара Европската Унија да воспостави јасна и недвосмислена патека за членство без дополнителни условувања и истакна дека Европскиот парламент го признава и го почитува постоењето на македонскиот јазик и идентитет.

Друг европратеник појасни дека Европскиот парламент не е институција која утврдува национални јазици и идентитети, сугерирајќи зошто дел од пратениците бараат отстранување на овие термини од резолуцијата што ќе се гласа утре.

Свет

Русија го одби украинскиот предлог за божиќно примирје

Кремљ денеска го отфрли предлогот на Украина за примирје за време на Божиќ, соопштувајќи дека нема намера да ги запре нападите за време на празниците.

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, истакна дека Москва не сака прекин на огнот што би ѝ овозможил на Украина да се прегрупира и подготви за продолжување на војната. Тој додаде дека Русија се залага за мир, но не за краткорочни и неодржливи решенија.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски претходно предложи привремено прекинување на нападите, особено врз енергетската инфраструктура, за време на празничниот период. Кремљ посочи дека евентуалното примирје би зависело од поширок договор за прекин на војната.

Песков истакна дека Москва сè уште не видела конкретни предлози за безбедносни гаранции за Украина, кои, според американски и европски претставници, се предмет на разговори меѓу Вашингтон и Киев. Украина го смета предлогот за примирје како хуманитарна мерка, но Русија засега останува непопустлива.

Свет

Европска земја го блокира предлогот за користење на руските средства за Украина

Белгија се спротивстави на предлогот на Европската комисија за деблокирање на заем од 210 милијарди евра за Украина, финансиран од замрзнатите руски средства, со што го попречи обидот на ЕУ да постигне договор пред самитот на лидерите.

Два дена пред самитот, Комисијата се обиде да ги убеди земјите-членки да поддржат заемот, кој би ги користел резервите на Русија чување во банката „Еуроклеар“ во Брисел за поддршка на економијата на Киев, погодена од војната. 27-те земји-членки ќе продолжат со разговорите подоцна во вторник.

Комисијата предложи законски измени за да обезбеди поддршка од Белгија, вклучувајќи правни гаранции дека земјата нема да сноси одговорност во случај на правни барања или одмазда од Русија. Дополнително, Украина не би добивала средства додека другите земји-членки не обезбедат финансиски гаранции за најмалку половина од износот.

Сепак, белгиската влада на премиерот Барт де Вевер оцени дека гаранциите не се доволни и изјави дека нема да се постигне договор пред Европскиот совет. Стравот е дека Белгија би можела да биде одговорна за враќање на целата сума доколку Русија побара поврат на средствата.

Четири други земји – Италија, Малта, Бугарија и Чешка – го поддржаа барањето на Белгија да се разгледаат алтернативни начини за финансирање на Украина, како заеднички долг. Франција, пак, останува неутрална во однос на тоа дали да се користат руските средства или да се прибегне кон еврообврзници.

Германија инсистира дека нема реална алтернатива за користење на руските средства, предупредувајќи дека неуспехот сериозно ќе ја наруши способноста на ЕУ да дејствува. Сепак, не сите земји се убедени, а критичарите посочуваат дека Германија се противи на заедничкиот долг по идеолошки причини, а некои земји-членки се загрижени за штедачите.

Свет

Зеленски најави брз финиш на мировните предлози и можна средба во САД

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, изјави дека предлозите што се усогласуваат со американските претставници за завршување на војната би можеле да бидат финализирани во наредните неколку дена, по што ќе бидат доставени до Кремљ. По тој чекор, како што најави, можна е и средба во Соединетите Американски Држави следниот викенд.

Говорејќи за нацрт-мировниот план за кој вчера се разговараше во Берлин, Зеленски оцени дека тој „не е совршен“, но дека е „многу изводлив“. Сепак, тој нагласи дека остануваат отворени неколку клучни прашања, пред сè поврзани со иднината на украинската територија под руска окупација.

Украинскиот претседател повтори дека Киев нема да ја признае руската власт над кој било дел од Донбас. Тој додаде дека Украина и Соединетите Американски Држави подготвуваат уште пет документи покрај основната мировна рамка, од кои дел се однесуваат на безбедносните гаранции.