Свет

Американците испратија нуклеарна подморница – моќна порака до Русија и Кина

Американска нуклеарна подморница пристигна на Исланд – сигнал до Русија и Кина за Арктикот

Американската нуклеарна подморница USS Newport News, опремена со крстосувачки ракети „Томахавк“, за првпат се закотви во исландско пристаниште, со што САД и НАТО испратија силна порака во услови на зголемена загриженост поради воените активности на Русија на Арктикот и во далечниот Север, пренесе Business Insider.

Командантот на американската морнарица за Европа и Африка, адмиралот Стјуарт Манш, изјави дека влезот на подморницата во исландската лука има јасна стратешка цел: да демонстрира присуство и моќ на САД во чувствителниот арктички регион, како и да ја засили поддршката за сојузниците во НАТО.

„Овој потег е сигнал до нашите противници дека сме тука – и дека внимателно ги следиме нивните чекори. Истовремено, тоа е и порака на солидарност до нашите партнери“, изјави адмиралот Манш.

Исланд – стратешка точка од Студената војна до денес

Исланд, една од основачките членки на НАТО од 1949 година, отсекогаш играл клучна улога во американската стратегија за надзор на Северот. Во текот на Студената војна, западните сојузници, меѓу кои и САД, таму имаа стационирани трупи за следење на советските – а подоцна и руските – подморници.

„САД децении одржуваа поморска база на Исланд, која беше витално место за следење на активностите на подморниците. Денес, повторно се враќаме со целосна свесност за геополитичката важност на овој регион“, нагласи Манш.

Според новата Арктичка стратегија на Пентагон за 2024 година, САД мора да обезбедат силно и постојано присуство на потегот од Гренланд до Исланд и Велика Британија – подрачје што е клучно за безбедноста на северната хемисфера.

Русија и Кина – растечки предизвици во Северот

Во документот се посочува не само засиленото воено присуство на Русија на Арктикот, туку и амбициите на Кина да прошири економско и политичко влијание во регионот. Вашингтон гледа на Исланд како на една од клучните алки во својот ланец на безбедносна одбрана од двата глобални ривали.

Ерин Сојер, вршителка на должноста амбасадор на САД во Рејкјавик, истакна дека „Исланд и САД делат заедничка цел: одржување на ниска напнатост на Арктикот, со полна свесност за напорите на Русија да го зголеми своето воено влијание“.

Повторно пристигнување – но со нова симболика

Иако USS Newport News веќе влезе во исландските територијални води во 2023 година, овојпат подморницата не само што се закотви на молот, туку и дел од екипажот се симна на копно – симболичен гест кој ја покажува отвореноста и соработката меѓу двете земји.

Подморницата припаѓа на класата „Лос Анџелес“ – елитна флота од над 40 активни брзи јуришни подморници на американската морнарица. Овие пловни единици се опремени со торпеда и крстосувачки ракети „Томахавк“, и често се користат за мисии од висок ризик на глобално ниво.

Присуството на USS Newport News на Исланд е уште еден показател дека Арктикот станува сè поважна сцена во геополитичката борба за влијание во XXI век.

Свет

Низ Турција се отвораат стотици џиновски дупки – научниците предупредуваат на сериозен геолошки ризик

Во последниот период, на повеќе локации се регистрира појава на стотици големи дупки во земјиштето, што предизвика сериозна загриженост кај научната и стручната јавност. Според експертите, станува збор за геолошки феномен кој може да има значајни последици врз инфраструктурата, животната средина и безбедноста на населението.

Овие дупки, познати како пропаѓања на тлото, се појавуваат ненадејно и во некои случаи достигнуваат импресивни димензии, проголтувајќи патишта, објекти и обработливо земјиште. Причините се поврзуваат со комбинација од природни процеси, како подземна ерозија и движење на водите, но и со човечка активност, вклучително прекумерна експлоатација на подземни ресурси.

Научниците предупредуваат дека климатските промени, со зголемени врнежи и екстремни временски појави, дополнително го забрзуваат овој процес. Надлежните институции се повикани навремено да преземат мерки за мониторинг и превенција, со цел да се намалат ризиците и можните штети.

Иако засега нема информации за човечки жртви, експертите нагласуваат дека ситуацијата бара сериозен пристап и долгорочни стратегии за заштита, особено во регионите каде ваквите појави се зачестени.

Свет

Киев ја интензивира офанзивата: погодени објекти од енергетската инфраструктура во Русија

Украинските сили ги засилија нападите врз цели во внатрешноста на Русија, при што, според достапните информации, е погодена клучна енергетска инфраструктура. Нападите се дел од пошироката стратегија на Киев за вршење притисок врз руските капацитети кои ја поддржуваат воената машинерија.

Руските власти потврдија дека биле оштетени енергетски објекти, по што во одредени региони се појавиле прекини во снабдувањето со електрична енергија. Итните служби веднаш интервенирале за санација на штетите и стабилизирање на системот.

Од украинска страна, официјалните претставници не навлегуваат во детали, но нагласуваат дека целите се внимателно избрани и насочени кон инфраструктура која има стратешко значење за руските воени операции.

Експертите оценуваат дека ваквите напади претставуваат нова фаза во конфликтот, во која двете страни сè почесто ја таргетираат енергетската и логистичката инфраструктура, со цел да ја ослабат противничката економија и капацитетот за продолжување на војната.

Ситуацијата и натаму е напната, а меѓународната заедница со загриженост ги следи случувањата, предупредувајќи на можни последици врз регионалната и глобалната енергетска стабилност.

Свет

Украина сигнализира подготвеност за откажување од членството во НАТО

Украина е подготвена да размисли за откажување од членството во НАТО доколку тоа придонесе за постигнување траен мир и гаранции за безбедност, изјавија украински официјални претставници, пренесуваат меѓународни медиуми.

Според наводите, ваквиот став доаѓа во контекст на интензивирани дипломатски напори и разговори за можни решенија за прекин на конфликтот. Украинската страна нагласува дека безбедносните гаранции за државата остануваат клучен приоритет, без оглед на форматот во кој би се оствариле.

Од Киев порачуваат дека прашањето за НАТО никогаш не било цел само по себе, туку средство за обезбедување долгорочна стабилност и заштита на суверенитетот. Доколку тие цели можат да се постигнат преку друг меѓународен механизам, Украина е подготвена да ги разгледа сите опции.

Истовремено, украинските власти потенцираат дека секоја одлука од ваков карактер ќе биде донесена транспарентно и во согласност со волјата на граѓаните, како и со поддршка од меѓународните партнери.

Аналитичарите оценуваат дека ваквите изјави претставуваат значаен дипломатски сигнал, но нагласуваат дека конечниот исход ќе зависи од безбедносните гаранции што би ѝ биле понудени на Украина и од поширокиот геополитички контекст.