Балкан

Србија ја продлабочува воената соработка со Кина, Брисел предупредува за оддалечување од ЕУ

Србија и Кина ја започнуваат првата заедничка воена обука „Мировник 2025“, што претставува нов чекор во нивната сè подлабока безбедносна соработка. Обуката ќе се одржи во покраината Хебеј во Кина во втората половина на јули, со учество на специјалните единици на двете армии. Србија, како кандидат за членство во Европската Унија, стана единствената земја во тој статус што реализира ваква обука со Народноослободителната армија на Кина.

Кинеското Министерство за одбрана истакна дека целта е зајакнување на борбените капацитети и продлабочување на соработката. Српското Министерство за одбрана, пак, сè уште не даде официјални детали за вежбата, бројот на учесници или нејзините цели.

Во Брисел оваа обука се гледа со загриженост. Европската Унија ја повика Србија да се усогласи со надворешната и безбедносната политика на Унијата. „Србија треба да се воздржи од дејствија што се спротивни на ставовите на ЕУ“, порача портпарол на ЕУ за Радио Слободна Европа.

Според геополитичкиот аналитичар Никола Луниќ, оваа обука ја поткопува ориентацијата на Србија кон ЕУ и ја доведува во прашање нејзината декларирана воена неутралност. „Станува збор за вежба, а не обука. Тоа испраќа јасна порака до Западот“, вели Луниќ.

Ова не е прва безбедносна соработка меѓу Белград и Пекинг. Досега Србија купи беспилотни летала CH-92A, CH-95 и противвоздушниот систем FK-3 од Кина, а има и долгогодишна полициска соработка, вклучувајќи заеднички патроли и технолошка поддршка.

Кина, пак, бара меѓународни партнери за безбедносна соработка и тестирање на свои сили надвор од територијата, велат експертите. Одбивањето на западните земји да соработуваат на воен план ја турка Пекинг кон партнери како Србија.

Истовремено, Србија ја продолжува и воената соработка со други земји – со Египет, САД и Националната гарда на Охајо, преку вежби за борба против тероризам и инженерска поддршка.

„За Кина ова е начин да се промовира како нова глобална сила. За Србија – дел од балансирањето меѓу Западот, Кина и Русија“, вели Вук Вуксановиќ од Белградскиот центар за безбедносна политика.

Соработката меѓу Србија и Кина се одвива во поширок контекст на „челично пријателство“, кое освен во безбедносниот сектор, опфаќа и силни економски и политички врски, како и заемна поддршка на меѓународната сцена, особено околу прашањето за Косово.

Балкан

Рама поддржува ограничување на правото на вето за новите членки на ЕУ

Албанскиот премиер Еди Рама оцени дека предложената идеја на Европската Унија за ограничување на правото на вето на новите членки на почетокот од нивното членство е „добра“. Предлогот има за цел да ги смири скептичните главни градови кон проширувањето на Унијата.

„Мислам дека е добра идеја“, изјави Рама за „Политико“ пред самитот ЕУ-Западен Балкан. Тој додаде дека несогласувањата во ЕУ се неизбежни, но дека пристапот на Албанија ќе се разликува од оној на Унгарија кога станува збор за блокирање на политиката на Унијата.

Рама потенцираше дека новите членки треба отворено да ги искажуваат своите ставови, но на крајот да се придржуваат кон колективните одлуки. Албанија се смета за еден од фаворитите за полноправно членство, со цел да стане членка на ЕУ до 2030 година.

Балкан

ЕУ ја укинува блокадата кон Косово: 205 милиони евра помош наскоро достапни

Европската Унија одлучи да ги укине сите санкции против Косово до крајот на јануари 2026 година, што ќе овозможи на земјата да добие 205 милиони евра помош на почетокот на новата година. Одлуката следи по мирната транзиција на локалната власт во северните општини со мнозинство Срби.

Санкциите, кои досега предизвикаа штета од над 613 милиони евра, се однесуваа на клучни сектори како животната средина, енергетиката, дигитализацијата и културата.

Претседателката на Косово, Вјоса Османи, преку социјалните мрежи изрази благодарност до лидерите на ЕУ и сите партнери на Косово за признавањето на посветеноста на земјата во овие процеси.

Балкан

Масовни дојави за бомби во училишта низ БиХ, учениците евакуирани

Утрово повеќе основни и средни училишта во Тузланскиот кантон во Босна и Херцеговина добија дојави за бомби, што доведе до прекин на наставата и итна евакуација на учениците и персоналот. Полициските екипи се на терен и преземаат мерки за проверка на заканите. Според неофицијални информации, пријавите главно биле испраќани преку електронски адреси.

Владата на Тузланскиот кантон и Министерството за образование и наука соопштија дека сите активности се спроведуваат во согласност со законските и безбедносните протоколи. „Училишните администрации и наставниот кадар дејствуваат одговорно, а безбедноста на учениците, наставниците и другите вработени е апсолутен приоритет“, велат од Владата. Учениците беа безбедно евакуирани и испратени во своите домови.

Покрај Тузла, дојави за бомби беа пријавени и во училишта во Република Српска, вклучувајќи градови како Бања Лука, Приједор, Прњавор, Лакташи, Требиње и Добој. Полицијата веднаш започна контрасаботажен преглед и обезбедување на објектите.