Свет

Алиев му објави фронт на Путин: Ќе ја тужиме Русија и ќе ја снабдиме цела Европа со нафта

Захладените односи меѓу Азербејџан и Русија добија нова димензија откако претседателот Илхам Алиев најави дека неговата земја ќе поднесе тужба против Москва за уривањето на патнички авион, а истовремено јавно ја поддржа Украина и го нападна рускиот империјализам. На политички форум во градот Шуша, Алиев ја спореди борбата на Украина со агонијата на Азербејџан околу Нагорно-Карабах и порача: „Не трпете окупација, како што не трпевме ни ние.“

Алиев потврди дека Баку ќе бара одговорност од Русија пред меѓународните судови за соборениот авион на 25 декември 2024, во кој загинаа 38 лица. Според него, доказите се неоспорни, а Москва, и по седум месеци, не дала јасен одговор. Пораката од Баку е јасна – Азербејџан повеќе нема намера да толерира „арогантен молк“ од Кремљ.

Ова се случува во време кога Русија сè повеќе го губи влијанието на Кавказ, каде што не само Азербејџан, туку и Ерменија, ја намалуваат зависноста од Москва. Двете земји, првпат по распадот на СССР, водат директни преговори – без посредништво на Русија. И тоа во Абу Даби, далеку од сенката на Кремљ. Истовремено, Турција, САД, ЕУ и Кина ги зацврстуваат своите позиции на Кавказот, додека Русија војува во Украина.

Дополнително, според извештајот World Oil Outlook 2050 на ОПЕК, Азербејџан и Казахстан ќе станат главни снабдувачи со нафта за Европа до средината на векот, заменувајќи ја Русија. Баку веќе има извоз од над 12 милијарди кубни метри гас годишно и над 18 милиони тони нафта во ЕУ. Ако Азербејџан го добие контрола врз Зангезурскиот коридор преку Ерменија, ќе може да изгради нова енергетска инфраструктура со Турција и да ја заобиколи Грузија – последниот сојузник на Москва на Кавказот.

Со ваквите чекори, Алиев јасно дава до знаење дека Баку не само што ја преиспитува лојалноста кон Москва, туку и активно работи на трансформација во клучен геополитички и енергетски играч на југоисточниот раб на Европа.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.